ชีวภาพในสวนส้มโดยสมบูรณ์ เณรตาก้อง

เรื่องเล่าจากคุณกิจตัวจริง

เมื่อไม่นานมานี้ ผมและทีมงานการจัดการความรู้ของสำนักงานเกษตรจังหวัดกำแพงเพชร ได้ไปจัดเวที DW ณ. สวนส้ม คุณสมบรูณ์ เณรตาก้อง หมู่ 9 บ้านมาบไผ่ ตำบลเทพนิมิตร กิ่งอำเภอบึงสามัคคี จังหวัดกำแพงเพชร ซึ่งคุณสมบรูณ์ เป็นหนึ่งในทีมคุณกิจตัวจริงของทะเบียน Blog : KM วิถีชุมชนคนเกษตร

คุณสมบรูณ์ เณรตาก้อง ได้เล่าความรู้ที่ฝังลึกล้วนเป็นองค์ความรู้ที่สั่งสมมาจากประสบการณ์ของคุณสมบรูณ์ และบุตร ทั้งสิ้นซึ่งเป็นประโยชน์ต่อเกษตรกรที่อยู่ในชุมชนและนักส่งเสริมการเกษตรของจังหวัดกำแพงเพชร ได้ฟังเรื่องเล่า พร้อมได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันในเวที (DW) ครั้งนี้

โดยคุณสมบรูณ์ เณรตาก้อง ได้เล่าให้ที่ประชุมสัมมนา (DW) ว่า อาชีพเดิมตนและครอบครัวได้ประกอบอาชีพทำไร่อ้อยเพื่อส่งโรงงาน จากเดิมทำการปลูกอ้อย จำนวน 900 ไร่ เพื่อทำการปลูกอ้อยไประยะหนึ่ง ก็ประสบปัญหาด้านราคา และภาวะด้านการตลาดของอ้อยไม่ดีเท่าที่ควรจึงได้ตัดสินใจแบ่งที่ดินขายไปจำนวนหนึ่ง (400 ไร่) พร้อมขายทรัพย์สินส่วนหนึ่ง เช่น รถยนต์สิบล้อที่เคยใช้ในการบรรทุกอ้อยส่งโรงงาน เป็นต้น ได้เงินทุนมาจำนวนหนึ่งประมาณ 22 ล้านบาท

ลุงสมบุรณ์และคุณสุบินพาเจ้าหน้าที่เยี่ยมชมแปลงส้ม

ในขณะเดียวกันในช่วงปี พ.ศ. 2544 กระแสของการปลูกส้มเขียวหวานที่มีการอพยพ จากเขตจังหวัดปทุมธานี มาปลูกในเขตกิ่งอำเภอบึงสามัคคี โดยมีการปรับเปลี่ยนจากพื้นที่ทำนาแล้วยกร่องมาปลูกส้มเขียวหวานแทนนาข้าว จึงอยากจะปลูกส้มเขียวหวานเพื่อทดแทนการปลูกส้มซึ่งได้คาดการณ์แนวโน้มว่าส้มเขียวหวาน น่าจะมีลู่ทางการตลาดที่ดีกว่าอ้อย “ จึงได้ตัดสินใจว่าจะปลูกส้มเขียวหวาน จำนวน 450 ไร่ ”

ช่วงระยะเวลาเดียวกันก็มีทางสมาชิกองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น ในเขตพื้นที่ได้หาเกษตรกรไปเข้ารับการฝึกอบรม หลักสูตร การผลิตสารสกัดชีวภาพทางการเกษตร ที่ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติ โดยมีอาจารย์วิวัฒน์ ที่ปรึกษาโครงการตามแนวพระราชดำริของในหลวง เป็นวิทยากร สถานที่ตั้งอยู่ที่จังหวัดชลบุรี

“ คุณสมบรูณ์ เณรตาก้อง ” ยังได้เล่าต่อว่าเห็นว่าเป็นเรื่องที่มีประโยชน์ต่อการที่จะทำการปลูกส้มเขียวหวานที่ตนเองและครอบครัวตัดสินใจว่าจะปลูก จึงได้ส่งบุตรไปเข้ารับการฝึกอบรมหลักสูตรนี้ จำนวน 6 คน เพื่อที่จะได้กลับมาบริหารจัดการสวนส้มร่วมกันทั้ง 450 ไร่ เมื่อเดือนกันยายน 2544 ระยะเวลา 7 วัน จากนั้น “ คุณสุบิน เณรตาก้อง ” ซึ่งเป็นบุตรของลุงสมบรูณ์ เณรตาก้อง และเป็นผู้หนึ่งที่ได้เข้ารับการฝึกอบรมหลักสูตรดังกล่าวและยังเป็นผู้จัดการสวนส้มก้องเจริญอีกด้วยได้เล่าต่อจากคุณสมบรูณ์ เณรตาก้อง โดยได้เริ่มต้นเล่าว่าหลังจากที่ตนเองพร้อมพี่น้องรวมกันทั้ง 6 คน ได้เข้ารับการฝึกอบรมที่ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติ ฯ จังหวัดชลบุรี เมื่อเดือนกันยายน 2544 ได้กลับมาทำน้ำหมักจากสารสกัดชีวภาพ เริ่มแรกใช้สมุนไพรท้องถิ่น หาง่ายได้แก่ ตะไคร้หอม, บอระเพ็ด, หนอนตายหยาก, กลอย และยังมีการทดลองทำน้ำหมักจากเศษอาหาร ในการหมักได้มีการกำหนดอัตราส่วน 3:1:1:10 (เศษอาหารหรือสมุนไพร 3 ส่วน : หัวเชื้อ 1 ส่วน : กากน้ำตาล 1 ส่วน : น้ำ 10 ส่วน) มีการทดลองนำไปใช้กับพืชผักก่อน โดยใช้อัตราส่วน 200 ซีซี : น้ำ 20 ลิตร เห็นว่าได้ผลก็จึงทดลองใช้ในส้มเขียวหวาน อัตรา 30 ซีซี : น้ำ 20 ลิตร เพื่อขับไล่แมลง นอกจากนั้นมีการทดลองทำสารสกัดชีวภาพ โดยให้ทางดิน ในอัตรา 500 ซีซีต่อต้น ทั้งนี้ไม่ได้ใช้สารกำจัดวัชพืชในไร่ส้มเลย แต่ใช้วิธีการตัดหญ้าแทนจากการสังเกตพบว่า เกิดจุลินทรีย์ในดินทำให้ดินร่วนซุย มีความชื้นในดินดี ส้มเจริญเติบโตงามสารซึ่งสารสกัดชีวภาพ (น้ำหมัก) มีจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์

สำหรับการใช้สารเคมีในไร่ส้มนั้น คุณสุบิน เณรตาก้อง ยังได้เล่าต่อไปว่าในช่วงระยะที่ส้มแตกใบอ่อน ยังมีการใช้สารเคมีแต่จะใช้เท่าที่มีความจำเป็น โดยจะใช้อย่างถูกต้องตามคำแนะนำแต่หลักจากแตกใบอ่อนแล้ว จะเริ่มใช้สารสกัดชีวภาพ เมื่อใบส้มแก่มีอายุประมาณ 30 วันขึ้นไป ผลจากการใช้ปฏิบัติจริงพบว่า

หนอนแก้วส้ม ใช้หนอนตายหยาก

เพลี้ยอ่อน ใช้กลอย ผสมกับหนอนตายหยาก

หนอนอื่น ๆ ใช้บอระเพ็ด/หนอนตายหยาก/สาบเสือ/ สะเดา

สุดท้ายคุณสุบิน เณรตาก้อง ยังได้สรุปผลว่าจากการที่ทำสวนส้มเขียวหวาน มาตั้งแต่ปี 2545 ถึงปัจจุบันมีข้อสรุปว่าหากใช้สารเคมีอย่างเดียวพ่นครั้งหนึ่งจะหมดค่าใช้จ่ายประมาณ 20,000 บาทต่อครั้ง หากมีการใช้สารสกัดชีวภาพไปด้วย จะลดค่าใช้จ่ายได้ถึง 30%

ทั้งนี้คุณสมบรูณ์ และ คุณสุบิน ยังจะทำการทดลองศึกษาอย่างต่อเนื่อง “ คอยติดตามอ่าน Blog วิถีชุมชนคนเกษตรต่อไปนะครับ ”