ท่านบางทราย

(คนเข็นครก ขึ้นภูเขา) ท่านไพศาล ช่วงฉ่ำ เป็นผลผลิตของคนเดือนตุลา ก้าวเข้ามาเป็นนักพัฒนาสังคมตัวเอ้แถวหน้าของประเทศไทย จับงานด้านนี้มาโดยตลอด ได้ร่วมงานโครงการสำคัญๆที่ขอยกมาบางส่วน เช่น  

• ทำงานกับ USAID และทีมงานฝรั่งจาก Kentucky University กับสำนักงานเกษตรภาคอีสาน ท่าพระ ขอนแก่น ในโครงการ Agricultural Development in NE Rain fed Areas เป็นช่วงที่ RRA เข้ามาในเมืองไทย และมาขยายกันที่ขอนแก่นนี้แหละ จนพัฒนาเป็น PRA และแตกแขนงออกไปมากมายเป็นช่วงที่ มีโรค Virus ring spot ระบาดในมะละกอทั่วภาคอีสาน จึงมีการทำวัคซีนมะละกอ และตัดต่อ Gene มะละกอ เป็นช่วงแรกที่ใช้เทคนิคการวิเคราะห์พื้นที่ ที่เรียกว่า Agro-ecosystem Analysis (AEA) ที่นี่มีการพัฒนาเครื่องมือเก็บข้อมูลชุมชน วิเคราะห์ข้อมูลชุมชนมากมาย โดยร่วมกับสถาบัน IIEE แห่งประเทศอังกฤษ เป็นหน่วยงานแรกๆที่เอาระบบคอมพิวเตอร์เข้ามาใช้ในการทำงาน ทำงานอยู่ 5 ปี
• ไปร่วมงานกับบริษัท COFFEE และ MPW จากออสเตรเลีย ทำงานโครงการ “พัฒนาแหล่งน้ำภาคตะวันออกเฉียงเหนือ” กับหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาแหล่งน้ำทั้งหมด โดยมีสภาพัฒน์เป็นหลัก เป็นช่วงเวลาที่กรมการพัฒนาชุมชนพัฒนาฐานข้อมูลแหล่งน้ำเข้าไปใน กชช 2 ค ทำอยู่ 3 ปี

เข้าร่วมงานกับส.ป.ก.ในโครงการฟื้นฟูสภาพแวดล้อมที่เสื่อมโทรมในเขตปฏิรูปที่ดินด้วยการพัฒนาการเกษตรแบบผสมผสานระยะที่ 1 จังหวัดมุกดาหาร อ.ดงหลวง ใช้เงินกู้ JBIC โดยสังกัดบริษัทที่ปรึกษา TEAM Consulting Engineering and Management จำกัด จนถึงปัจจุบันเป็นเวลา 6 ปีแล้ว

ท่านบางทรายเสนอวิธีการใช้ระบบภาพถ่ายดาวเทียมมาแสดงประกอบการสอนพวกเรา ฉายภาพขึ้นจอแล้วค่อยๆดึงภาพขยายให้ชัดขึ้นๆ ชี้ตำแหน่งงานที่โครงการท่านรับผิดชอบอยู่ อธิบายสภาพรวมของภูมิศาสตร์แวดล้อมในพื้นที่ เล่าถึงประวัติศาสตร์ชุมชน วิถี วิธีคิด ความต้องการ และความไม่เข้าใจกันระหว่างผู้ที่ไปส่งเสริมแบบคุณพ่อรู้ดี  

เพื่อให้เราสะดุ้งตื่นกับการใช้สื่อไอทีมากขึ้น ท่านดึงภาพถ่ายดาวเทียมเจาะลงมาพื้นที่เรากำลังนั่งคุยกัน แสดงให้เห็นภาพโดยรวม เช่น อาคารที่พัก แปลงเกษตร และอาณาเขต ท่านสอนเจาะลงไปถึงการลากเมาส์รอบบริเวณ เพื่อแนะนำวิธีคำนวณพื้นที่ สามารถบอกตัวเลขบอกระยะทางโดยอัตโนมัติ ที่ท่านเคาะกะโหลกเราอีกโป๊กหนึ่งก็คือ เนื้อหาที่แสดงมาทั้งหมดนี้เป็นของฟรี และมีอยู่แล้ว เพียงเรียนรู้วิธีการหน่อยเดียวก็เอามาปรับใช้ประโยชน์ได้ สรุปว่า คนหน้าโง่นั้นแม้แต่ของฟรีก็ไม่ได้แอ้มหรอก เพราะมันโง่เกินที่จะรู้จักของฟรีครับพระอาจารย์

ตลอดเวลาที่ท่านบางทรายมาอยู่กับเรา ผมกระวนกระวายใจที่ไม่มีโอกาสรับความรู้จากท่านเท่าที่ควร สุดแสนเสียดายที่ไม่สามารถคลี่คลายโง่ของตัวเองได้อย่างใจ เตือนตัวเองว่า ฝากไว้ก่อนเถอะโรบิน สักวันจะต้องไปนอนเรียนรู้กับท่านให้จงได้