ผู้นำสี่ทิศ

เรื่องนี้เคยสร้างความพัวพัน หรือความเกี่ยวพัน ต่อเนื่อง เชื่อมโยง ตอนเขียนบทความเรื่อง Learning Styles คราวนี้จะขอเล่าจากมุมมองด้านนี้บ้าง

ปรัชญาอินเดียนแดง มักจะมีความเชื่อมโยง ความสัมพันธ์กับธรรมชาติเสมอๆ ไม่ว่าจะเป็นผืนแผ่นดิน แม่น้ำ ภูเขา และอะไรก็คงจะไม่ represent life ได้ดีไปกว่าสัตว์พันธุ์ต่างๆในธรรมชาติ เมื่อมาถึงการบอกเล่าอุปนิสัยใจคอ คุณลักษณะต่างๆของคน

ทิศเหนือ กระทิง ธาตุไฟ

เราอาจจะคุ้นเคยกับผู้นำธาตุไฟนี้ คนที่มี determination ความมุ่งมั่น ตั้งใจ และเด็ดขาดในการทำงานให้สำเร็จลุล่วงให้ได้ เปรียบเสมือนกระ ทิง เมื่อมองเห็น วางเป้า เรียบร้อย ก็ก้มศีรษะวิ่งตะลุยเข้าชน ไม่มีอ้อมค้อม ไม่มีถอย ไม่ต้องลังเลคิดอะไรต่อไปมากมาย เป็นคนที่ไม่ค่อยจะยอม ไม่ออมชอม ใช้คนไม่ลังเล ตัดสินใจแน่นอน พลังงานล้นเหลือ เหลือเฟือ แผ่ซ่านให้คนรอบข้าง

อุปนิสัยนี้ หลีกเลี่ยงไม่ได้ที่เดินๆ วิ่งๆไป จะเกิด casualties ระหว่างทาง เป็นผู้นำที่ลูกน้อง "เกรง" มากกว่า "รัก" จะทำงานใหญ่ มันก็จะต้องมี acceptable corpse ระหว่างทางกันบ้างสิ

ถ้าทีมแข็งแกร่ง บวกผู้นำธาตุกระทิง ก็จะวิ่งโลด KPI ทะลุแล้วทะลุอีก ไม่เคยประสบปัญหาพลังงาน แต่อาจจะมีปัญหาเรื่อง harmony ของคนแทน ถ้าคนที่ชอบการลงแส้ ทำงาน under-pressure ก็คงจะเป้นขุนพลที่ดีของกระทิงได้แนบเนียน

ทิศใต้ หนู ธาตุน้ำ

ทิศตรงกันข้ามกับกระทิง เป็นอะไรที่ค่อนข้างจะ "ตรงกันข้าม" ทีเดียว หนูเป็น rodent ชอบอยู่ในรู หนูธาตุน้ำ ก็จะมีความไหลลื่น ล่องลอย หนูจะเป็นผู้เชี่ยวชาญเรื่องอารมณ์ ความรู้สึก ทั้ง sensitive เป็นพิเศษ เน้นการดูแลเอาใจใส่

ลูกน้องจะมีความสนิทสนม ไว้ใจ และ "รัก" ผู้นำหนูธาตุน้ำ เพราะใจอารี ไม่ค่อยมี demanding มาก เน้น harmony ในการทำงาน ความปรองดองและสันติเป็น virtue ใน office ของหนู หนูจะไม่ค่อยมี demanding มาก ไม่ค่อยจะขอโน่น ขอนี่ ที่จริงการเอ่ยปากขอโน่น ขอนี่ เป็นอะไรที่หนูจะตื่นเต้นมากๆ และน้อยครั้งจะหักใจทำจนสำเร็จ ต้องตั้งท่า ตั้งทางเป็นเวลานาน ไม่ชอบ confrontation

ผู้นำหนูจะไม่ค่อยลงแส้ เฆี่ยนลูกน้อง ตรงกันข้ามจะเต็มไปด้วยมธุรสวาจา ความเห็นอกเห็นใจ เอาใจใส่ดูแล ต้องระวังการเข้าใจผิด (หรือ "ถูก") ว่าเป็นผู้นำที่แหย ถ้าผู้นำหนูที่แข็งแกร่ง มีความมั่นใจในตนเอง ก็อาจจะออกกลายเป็นผู้นำที่อบอุ่น มีรังสีความเป็นมิตรแผ่ซ่านออกมา

ทิศตะวันออก อินทรีย์ ธาตุลม

พญาอินทรีย์บินอยู่เหนือฟากฟ้า ภาษิตจีนมีว่า "มังกรเทพยดาไร้ร่องรอย เห็นหางมิเห็นหัว" เป็นจอมออกแบบโครงการ เจ้าความคิด คิดเร็ว ทำเร็ว เพราะความเป็นธาตุลม และก็ทำให้เป็นธาตุที่จับต้องยาก เป็นนามธรรม มองเห็นความเชื่อมโยงที่คนอื่นมองไม่เห็น ด้วยความที่บินสูง บินไกล จึงสามารถมองเห็น ความเชื่อมโยงระยะห่าง ได้อย่างมาก ตรงนี้เองบางคนให้เป็นเหตุผลว่าทำไมจึงมี vision มี mission ที่กว้างไกลมาก เพราะการบินอยู่บนที่สูง ก็จะมองเห็นความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งที่ได้ดียิ่งขึ้น

อินทรีย์อาจจะไม่ค่อยชอบ landing ลงมาที่พื้นบ่อยนัก แต่ก็จำเป็นต้องลงมาเติมน้ำมัน เติมน้ำท่าให้พร้อม ที่แน่ๆก็คือทั้งเผ่ายังไม่คิดว่าการย้ายภูมิลำเนาจะเป็นอะไรที่ใกล้ตัวเท่าไร (how much they are so wrong!!) การที่ไม่ชอบลง landing ก็เพราะ อินทรีย์จะชอบอยู่ในที่ที่ inspire ผู้คน อยู่ในที่ที่มองเห็นความสัมพันธ์ของตนเอง ของสิ่งที่ได้ทำ ค่อยๆปรากฏผลสะท้อนต่อผู้อื่น ต่อคนรอบข้าง ต่อ ฯลฯ

ตรงนี้เองผู้นำอินทรีย์อาจจะดูห่างเหินจากลูกน้อง เพราะแกบินลงมาเกาะๆ สั่งๆ แล้วก็ วูบ! ไปอีกแล้ว ไปดูแลที่อื่นๆ ดูๆบางคนอาจจะคิดว่าจับจด แต่เนื่องจากการมองไกลและเห็นความเชื่อมโยง แกก็จะเห็นความจำเป็นที่ต้องไปสาวตรงโน้น ดึงตรงนั้น ไปพร้อมๆกับตรงนี้ด้วย เพราะมัน เกี่ยวเนื่องเชื่อมโยงกัน

ถ้าจะเปรียบเทียบก็นึกถึงภาพ mosaic ดูนะครับ คนที่อาศัยอยู่ใน 1 cube นั้น จะไม่ทราบว่าที่แท้จริง ตนเองเป็นแค่ 1  pixel ของ "ภาพรวม" แต่คนที่มองมาจากที่ไกลๆ ก็จะเห็นได้ว่าที่จริงพื้นที่ตรงนี้ก็คือ "สิว" เม็ดหนึ่งของใบหน้าของโลก จะจัดการสิว ก็อาจจะต้องไปดูแลสุขภาพที่อื่นที่สำคัญกว่าก่อน หรือพร้อมๆกันก็ได้

ทิศตะวันตก หมี ธาตุดิน

ครับ ผู้นำ ผู้ปฏิบัติที่แท้จริง หมีจะเป็นผู้จัดการที่มีประสิทธิภาพ จะใช้คำว่า "BY THE BOOK" มาบรรยายก็ได้ หมีจะไม่ชอบความเปลี่ยนแปลงวูบวาบแบบอินทรีย์ (ดังนั้นจึงอยู่ทิศตรงกันข้ามกัน) จะเน้นที่ รายละเอียด รายละเอียด รายละเอียด เป็น micromanagement ชนิด step by step, person to person, bit by bit มีความคงเส้นคงวาสูงมาก ลูกน้องที่เข้าใจจะทำงานด้วยได้อย่างมี preditability สูงมาก ตรงต่อเวลา ตรงต่อ schedule และตรงต่อ protocol

ข้อเสียของหมีก็แฝงอยู่จุดแข็งของตนเองได้ เพราะหมีขาดความ flexible และมีแนวโน้มจะใช้ เทปม้วนเก่า ซึ่งตกอยู่ใน mode ปกป้องของฐานความคิดได้ค่อนข้างมาก งานอะไรที่เป็น routine หมีจะทำได้อย่างสมบูรณ์แบบ ถี่ถ้วน แต่ถ้าเริ่มมี "สถานการณ์" มาต้อง solve ก็ยัง OK ตราบใดที่มี protocol รองรับ แต่ถ้าเป็นอะไรที่ "สด" มากๆ จะเริ่มติด และ frustrated ทันที