เช้าวันนี้ เป็นวันที่ ๘ ของการอบรม “ครูชำนาญการพิเศษ” ของ สพท.เชียงใหม่ เขต ๔  ซึ่งจัดทั้งหมดรวม ๑๓ วัน ..

ผมได้รับมอบหมายเป็นวิทยากรเติมเต็มให้กับกลุ่มสาระ สุขศึกษา ปฐมวัย พลศึกษา และลูกเสือ ในประเด็น “การวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนรู้” ซึ่งเป็นยาขมหม้อใหญ่ของคุณครู ทุกคนจะส่ายหัวอย่างช้าๆและหันหลังกลับทันทีเมื่อบอกว่า “วิจัย”

ในความเป็นจริง งานวิจัยกับคุณครูเป็นแบบนั้นจริงๆ เพราะ คิดว่าทำยาก และไม่รู้ว่าจะเริ่มต้นอย่างไร ดูเป็นวิชาการ สถิติเยอะแยะน่าเวียนหัว อีกทั้งพอนำเสนอผลงานวิจัยก็ดูอ่านยาก นำไปใช้ยาก...

เหล่านี้เป็นอคติกับ “งานวิจัย” โดยแท้   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ที่มุมมองคนทั่วไปมองงานวิจัยแบบนี้ก็เพราะส่วนหนึ่ง การเรียนการสอนเกี่ยวกับเรื่องนี้ มักให้ความสำคัญสูงกับสถิติที่ยุ่งยาก หรือไม่ก็ผู้สอน ถ่ายทอดเรื่องง่ายๆให้เข้าใจยากๆ นี่ก็เป็นสาเหตุหนึ่ง</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">งานวิจัยกับคุณครูจึงเดินทางเส้นขนานมาโดยตลอด</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ผมคิดมาสองสามวันว่าจะนำเสนอยังไงดี เพื่อให้คุณครูเปลี่ยนทัศนคติต่อการวิจัย ให้มองว่างานวิจัย ง่ายกว่าที่คิด…นำเสนออย่างไรให้เข้าใจง่ายๆและนำไปใช้ได้เลย แบบมั่นใจ</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ผมศึกษา ทบทวนการทำ “วิจัยชั้นเรียน”  ไม่ว่าจะเป็น “งานวิจัยหน้าเดียว”  ที่คุณครูสามารถออกแบบการทำวิจัยแบบง่ายได้ โดยใช้ปัญหาที่พบได้ในห้องเรียนสี่เหลี่ยมเป็นเบื้องต้น เป็นตัวเดินเรื่อง ผมใช้กระบวนการเรียนการสอนเทียบกับกระบวนการวิจัย ที่ชี้ให้เห็นว่า กระบวนการเรียนการสอนนั่นหละครับ เป็นงานวิจัย หากเราเพิ่มการเก็บข้อมูลที่เป็นระบบ พร้อมการเขียนที่สอดคล้องเชื่อมโยงให้เห็นถึงกระบวนการแก้ไขปัญหา แม้จะเป็นปัญหาเล็กๆ แต่หากเป็นสิ่งที่ขัดข้องในกระบวนการเรียนการสอน หากแก้ไขได้สำเร็จ…ถือว่าเป็น “นวัตกรรม” เลยทีเดียว</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal" align="center"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ผมบรรยาย ประเด็น “การทำวิจัย…ไม่ยากเหมือนที่คิด”  ชวนคุณครูคิดตามอย่างช้า นับตั้งแต่ สังเกตปรากฏการณ์ การตั้งปัญหา – สมมุติฐาน การออกแบบการวิจัย เครื่องมือ กระบวนการวิจัย รวมถึงการวิเคราะห์ สรุป จนจบกระบวนการ…ว่ามีเท่านี้เอง(จริงๆ)</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">หัวใจของงานวิจัย เริ่มต้นน่าจะเป็น “ปัญหาวิจัย” ที่ตั้งขึ้น  ต้องเฉียบคม เป็นปัญหาที่อยากแก้ไข เผชิญสถานการณ์จริง วิเคราะห์ออกมาให้เห็นชัดเจนว่าหากจะแก้ไขแล้วใครเกี่ยวข้องบ้าง และน่าจะออกแบบการแก้ไขอย่างไร ต่อมา “กระบวนการ” จึงเป็นสิ่งที่ควรคำนึงถึง กระบวนการดี เก็บข้อมูลเยี่ยม บทสรุปงานวิจัยต้องดีแน่นอน(“ดี” ในที่นี้หมายถึง  ครอบคลุม  ตอบวัตถุประสงค์ได้ บอกปรากฏการณ์ได้ ) ส่วนสถิติก็ไม่ต้องไปกังวล แค่ ร้อยละ เอกส์บาร์ และ SD ก็เพียงพอแม้ว่างานวิจัยของครูชิ้นนั้นไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้สำเร็จ(เป็นที่น่าพึงพอใจ) ก็ไม่เป็นไร …วิจัยต่อไปครับ เรียนรู้ไปเรื่อยๆ ได้กำไรเรื่อยๆ</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>ในงานวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน จะเป็นวงจร PAOR ซึ่งได้แก่ <ul>

</ul><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">วนเวียนแบบนี้ไปเรื่อยๆ หากทำได้ดี สามารถแก้ไขปัญหาได้ เราถือว่าเป็น “นวัตกรรม” ครับ งานนวัตกรรมหากเกิดขึ้นในระดับห้องเรียนเยอะๆผมคิดว่า เป็นการเคลื่อนความรู้ระดับฐานรากการศึกษาอย่างมีพลัง</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ผมประเมินตัวเอง หลังจากการแลกเปลี่ยนกับกลุ่มผู้เข้าร่วมอบรมแล้วน่าพอใจครับ …เพราะคุณครูตอบรับดี ถามคำถามกันอย่างสนใจ พร้อมทั้งหลายๆท่าน บอกกับผมในช่วงพักอาหารว่าง ท่านเข้าใจเรื่องงานวิจัยได้ดี อธิบายง่าย และมีความมั่นใจขึ้นมาก</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ผมดีใจครับ…ผมคิดว่าผมสำเร็จเป็นเบื้องต้นในการถ่ายทอดเรื่องที่ยาก ให้เป็นเรื่องง่าย ความสำเร็จในต่อไปไม่ขอมากมายครับ ขอเพียงคุณครูมีทัศนคติที่ดีกับงานพัฒนาปัญญา(วิจัย) สนใจเรียนรู้เพื่อเสริมศักยภาพให้ชำนาญมากขึ้น สมกับเป็น “ครูชำนาญการพิเศษ” </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>