ในช่วงทำวิทยานิพนธ์ ทุกคนคงเห็นด้วยว่าเป็นช่วงที่มีทั้งสุขทั้งทุกข์ปนเปกันไปหมด

ต่างกับช่วงเรียนวิชาที่หมดเทอมส่งงานก็สบายใจ ก็ตรงที่วิทยานิพนธ์มีงานไม่สิ้นสุด ต้องอาศัยความร่วมมือของผู้ให้ข้อมูลและการทำงานเป็นทีมกับอาจารย์ที่ปรึกษา

แต่ทุกอย่างไม่ได้ราบรื่นเหมือนแผนไปเสมอ บางครั้งกลุ่มตัวอย่างก็ไม่ว่างให้สัมภาษณ์ บางทีทีมก็ยังไม่พร้อม บางทีก็เพราะตัวเราเองก็เหนื่อยและมีงานอื่นๆที่ต้องทำด้วย

เป็นธรรมชาติของคนที่จะอึดอัดเมื่อยังไม่ได้คำตอบ เมื่อต้องรอเห็นความสำเร็จของงาน อาจจะมองหาความช่วยเหลือจากคนอื่น อาจจะนึกโกรธที่ผลงานไม่ได้รับการยอมรับ อาจจะโทษทีมเมื่องานล่าช้า

แต่หนึ่งปีที่ผ่านมา สิ่งที่ใช้ในขณะที่ทำวิทยานิพนธ์นี้คือความรักงานของตัวเองและความรักจะเผื่อแผ่ออกไปเป็นความเข้าใจคนอื่น เพราะเมื่อเจออุปสรรคก็จะทำให้เกิดกำลังใจที่จะลองคิดลองแก้ปัญหา และยังจะรู้สึกท้าทายที่จะแก้ปัญหาเองก่อน ก่อนที่จะไปมองหาความช่วยเหลือจากคนอื่น แล้วความโกรธจะไม่มี จะเข้าใจคนอื่นมากขึ้นและฟังคนอื่นมากขึ้น

ดังนั้นสิ่งที่เรียนรู้จากการทำวิทยานิพนธ์ ในวันนี้ คือไม่ใช่การเอาชนะใคร ไม่ใช่การแข่งขันใคร ไม่ใช่การรอคำตอบจากใคร แต่เป็นการเรียนรู้ที่จะเติบใหญ่ของตัวเราเอง