ห้องที่ 25 ครั้งที่ 3 ตอนที่ 1

ความยากหรือง่าย ไม่ไกลเกินไปที่จะใฝ่รู้

ห้องที่ 25 ครั้งที่ 3 (ตอนที่ 1) 

         ผมได้รับมอบหมายจากสมาชิกให้ทำหน้าที่ เป็นประธาน (คุณอำนวย) ในการร่วมกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ มหกรรมการนำเสนอผลงานทางวิชาการ (Symposium) ครั้งที่ 3 ณ โรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1 อำเภอดอนเจดีย์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสุพรรณบุรี เขต 2 หัวข้อที่ 25 เทคนิคการนิเทศภายในโรงเรียน เมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม 2550 โดยจัดการนำเสนอที่ห้อง 512 (อาคาร 5 ชั้นที่ 1 ห้องที่ 2) ในกลุ่มที่ผมรับผิดชอบมีสมาชิกสมัครเข้ามาร่วมกิจกรรมประมาณ 20 คน ส่วนมากทำหน้าที่หรืออยู่ในตำแหน่งผู้บริหารโรงเรียน (ผู้อำนวยการ รองผู้อำนวยการ) มีครู ผู้สอนอยู่เพียง 3-4 คน ผมเรียนได้ให้สมาชิกทั้งหมดทราบว่า ในวันนี้เราจะมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันตามหัวข้อเรื่องที่ทุกท่านสมัครเข้ามา โดยมีภาพรวมของกิจกรรมดังนี้1. ทุกท่านจะต้องเล่าเรื่องที่ท่านได้ปฏิบัติมาแล้วและประสบความสำเร็จ โดยแนะนำตัวเองให้สมาชิกได้รู้จักท่านก่อน  เรียงลำดับตามอาวุโสน้อย (คนหนุ่ม สาวเล่าก่อน)2. คุณลิขิต (เลขา) จะเป็นผู้จดบันทึกประเด็นหลัก คุณกิจทุกท่านร่วมกันวิเคราะห์ประเด็น อาจมีการซักถามแบบไม่เป็นทางการหลังจากที่สมาชิกเล่าเรื่องจบแล้ว เพื่อค้นหาความสำเร็จเขียนลงในกระดาษ3. ช่วยกันจัดแก่นความรู้รวบรวมเป็นขุม ๆ เอาเรื่องที่คล้าย ๆ กัน มารวมกันแล้วตั้งชื่อให้กลุ่มขุมความรู้นั้นเสียใหม่ โดยให้คำที่ตั้งชื่อใหม่เป็นตัวแทนแก่นความรู้ย่อย ๆ ได้ดีที่สุด4. นำเอาขุมความรู้ที่ได้ อาจจะ 2 ขุม 5 ขุมแล้วแต่ความเป็นจริงที่จะเกิดขึ้น มาจัดเป็นแก่นสมรรถนะที่จะทำให้บรรลุตามเป้าหมาย5. นำเอาขุมความรู้ที่ประกอบด้วยแก่นความรู้ย่อย ๆ มาจัดเรียงลำดับสมรรถนะ เขียนลงในตารางอิสรภาพ กำหนดดาวประจำสมรรถนะเอาไว้  5 ระดับ  คือ 1 ดาว 2 ดาว 3 ดาว 4 ดาว จนถึง 5 ดาว  โดยมีความหมายว่า    - สมรรถนะ  1 ดาว หมายถึง แก่นความรู้ที่ มีวิธีการง่าย ๆ  ไม่ซับซ้อน    - สมรรถนะ  2 ดาว หมายถึง แก่นความรู้ที่ มีวิธีการง่าย   แต่ซับซ้อน    - สมรรถนะ  3 ดาว หมายถึง แก่นความรู้ที่ มีวิธีการยาก และซับซ้อน    - สมรรถนะ  4 ดาว หมายถึง แก่นความรู้ที่ มีวิธีการยุ่งยากมาก และซับซ้อน    - สมรรถนะ  5 ดาว หมายถึง แก่นความรู้ที่ มีความยุ่งยากมาก  และซับซ้อนมาก6. คุณกิจทุกท่าน คุณลิขิต และคุณอำนวยนำผลที่ได้จากตารางเรียงลำดับมาพิจารณาประเมินสมรรถนะตนเองเพื่อที่จะพัฒนา จากจุดที่ตนอยู่ไปยังจุดที่ดาวอื่น ๆ เช่น เราได้ 2 ดาว แต่ต้องการพัฒนาไปที่ 1 ดาว ของคุณกิจอีกท่านหนึ่งซึ่งมีวิธีการที่น่าสนใจ โดยการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับผู้นั้นผมกล่าวถึงหลักการกว้าง ๆ เพื่อที่จะบอกให้สมาชิกทราบและเข้าใจร่วมกันว่า กิจกรรมในวันนี้ จุดสำคัญมันอยู่ที่ช่วงสุดท้ายของการนำเสนอ คือเมื่อเรารู้สมรรถนะของเราและสมาชิกในกลุ่มทุกคนแล้วว่า ใครมีความรู้ มีวิธีการที่ดี ประสบความสำเร็จอย่างไรในการนิเทศภายในโรงเรียน เราสามารถที่จะพัฒนาตนเองไปสู่จุดนั้นซึ่งอาจจะเป็นดาวที่ 1 หรือ 2 จนถึงดาวที่ 5 ได้ตามความสนใจก่อนที่ผมจะเล่าถึงบรรยากาศในการนำเสนอผลงานห้องที่ 25 ผมขอทบทวนความทรงจำกับคำว่า เทคนิคการนิเทศภายในโรงเรียน สักเล็กน้อยก่อนครับ การนิเทศ เป็นการทำงานร่วมกัน เพื่อช่วยพัฒนาบุคลากรในสถานศึกษาหรือเพื่อนร่วมงาน ให้มีความรู้ความสามารถในการปฏิบัติงานสูงขึ้น เพื่อเป็นการกระตุ้น ให้เกิดการพัฒนาภายในสถานศึกษา  แนวทางในการนิเทศภายในโรงเรียนมี 2 แนวทางคือ การนิเทศภายในโรงเรียนกับ การนิเทศภายในห้องเรียน ซึ่งทั้ง 2 แบบต่างก็มีความสำคัญกิจกรรมปฏิบัติในการนิเทศภายในโรงเรียน ได้แก่ การสังเกตการสอน  การศึกษาดูงาน  การศึกษาเอกสารประกอบการสอน  คู่มือสอน  ดูแผนการจัดการเรียนรู้  การปรึกษาหารือ  การแลกเปลี่ยนเรียนรู้  การประชุมปฏิบัติการ  การประชุมเชิงปฏิบัติการ  การประชุม  การสัมมนา  การระดมความคิด  การสาธิตการสอน  การเยี่ยมในชั้นเรียน การจัดนิทรรศการ คลินิกครู ฯลฯ เป็นกิจกรรมการนิเทศภายในที่ปฏิบัติกันอยู่โดยทั่วๆ ไป             สำหรับกิจกรรมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ที่ห้อง 25 หัวข้อเทคนิคการนิเทศภายในโรงเรียน มีสมาชิก (คุณกิจ) รายตัวเข้าร่วมกิจกรรม 20 คน (จากจำนวนเต็ม 22 คน) และเมื่อถึงเวลา 09.15 น. สมาชิกทุกคนพร้อมแล้วที่จะเรียนรู้  ผมเป็นคุณอำนวย กล่าวต้อนรับสมาชิกอย่างเป็นทางการและเริ่มกิจกรรมโดยเปิดโอกาสให้สมาชิกที่อายุน้อยที่สุกได้เล่าประสบการณ์ ความสำเร็จในการนิเทศภายในโรงเรียน ท่านแรกที่เป็นผู้นำเสนอเรื่องราวคือ ครูปารถนา ตันติกุลไพบูลย์  โรงเรียนรัตนไพศาล จับประเด็นสำคัญได้ ดังนี้ ... (ติดตาม ตอนที่ 2)