โซเครติส
ได้กล่าวถึงธรรมชาติของการเรียนรู้ของมนุษย์
โดยได้เล่าเปรียบเทียบดังนี้
ลองจินตนาการดูว่า
หากมนุษย์ที่อาศัยอยู่ในถ้ำใต้ดิน
ซึ่งหันหน้าไปทางแสงสว่าง
ที่นั่นพวกเขาได้อาศัยอยู่ตั้งแต่ยังเล็ก ๆ
โดยถูกล่ามขาและคอไว้ด้วยโซ่เส้นเดียวกัน
ซึ่งพวกเขาไม่สามารถเคลื่อนไหวไปไหนได้เลย นอกจากขยับหัว มองไปรอบ ๆ
ตัว
ข้างบนและข้างหลังพวกเขามีไฟที่กำลังลุกโชติช่วงอยู่
โดยจะมีช่องว่างสำหรับทางเดิน
ขณะที่นักโทษเดินพวกเขาสามารถมองเห็นเงาต่าง ๆ
ของตัวเองได้ในผนังถ้ำนั้นเอง จากแสงเงาต่าง ๆ
ที่พวกเขาได้เห็นนั้น ทำให้พวกเขาเห็นเป็นรูปร่างต่าง ๆ
นานา
เปรียบดังเช่นจอภาพของคนเล่นหุ่นกระบอกซึ่งจะเห็นเป็นภาพแตกต่างกันไปตามอากัปกิริยาของพวกเขาเหล่านั้น
และพวกเขาไม่สามารถรับรู้ได้ว่าเงาเหล่านั้นเรียกว่าอะไรบ้าง
หรือแม้กระทั่งเสียงสะท้อนที่พวกเขาได้ยินอยู่ในถ้ำ
พวกเขาเองก็ไม่สามารถบอกได้ว่าเสียงเหล่านั้นเกิดขึ้นได้อย่างไร
จากพวกเขา หรือจากสิ่งรอบ ๆ
ตัวของเขาเอง…..
เมื่อลองปล่อยนักโทษเหล่านั้นให้พ้นจากเครื่องพันธนาการทั้งปวงโดยที่พวกเขายังไม่ทันตั้งตัว
และบังคับให้เขายืนและหันไปรอบ ๆ และเดินไปยังแสงสว่าง
สิ่งที่พวกเขาได้เห็นเมื่อสัมผัสกับแสงสว่างครั้งแรกในโลกแห่งความเป็นจริงนั้น
พวกเขาจะไม่สามารถบอกได้ว่ามันคืออะไร
ทั้งนี้เนื่องจากพวกเขายังไม่เคยชินต่อแสงสว่างของโลกภายนอก
อีกทั้งสิ่งที่เขาเคยเรียนรู้มาตลอดก็คือแสงเงาที่อยู่ในถ้ำเก่านั่นเอง
จนเมื่อพวกเขาได้ถูกฝึกฝนให้มองและเห็นให้ภาพแห่งความเป็นจริงแล้ว
พวกเขาเหล่านั้นก็จะสามารถแยกแยะได้ว่าอะไรคือโลกแห่งจินตนาการ
อะไรคือโลกแห่งความเป็นจริง
เหล่าบรรดานักโทษเหล่านั้นก็จะเรียนรู้ความจริงจากธรรมชาติที่อยู่รอบ
ๆ ตัวเขานั่นเอง เช่น
แสงสว่างแท้จริงแล้วเกิดจากแสงอาทิตย์
ไม่ใช่เกิดจากแสงไฟในถ้ำ
แสงจันทร์และดวงดาวที่ทอแสงระยิบระยับอยู่บนท้องฟ้าในยามค่ำคืนนั้นงดงามกว่าแสงอาทิตย์ตอนกลางวัน
ภาพเงาสะท้อนของสิ่งของต่าง ๆ และตัวเขาเอง
ที่เขาเห็นในน้ำนั่นคือภาพแห่งความเป็นจริงมิใช่จินตนาการอีกต่อไป
พวกเขาจะเรียนรู้การให้เหตุผลของธรรมชาติต่าง ๆ
ที่เกิดขึ้นได้
โซเครติส
ได้กล่าวอย่างสรุปเอาไว้ว่า ในโลกแห่งการเรียนรู้นั้น
สิ่งที่ดีที่สุดจะเกิดขึ้นหลังสุด
หลังจากที่เราได้มีความพยายามที่จะเรียนรู้อย่างถึงที่สุดแล้ว
และเมื่อเราได้ทราบถึงแก่นสารที่แท้จริงแล้ว
จะทำให้เราเข้าใจถึงความสวยงาม ความถูกต้อง ที่มาที่ไปของสิ่งต่าง ๆ
บนโลกใบนี้
อือ......................ดีค่ะ
อยากรู้เรื่องให้มากกว่านี้
อยากได้เอกสารที่เต็มรูปแบบ..........ครับ