ปิดท้าย 8th HA National Forum

วันที่ ๑๖ มีนาคม ๒๕๕๐

ช่วงบ่ายดิฉันได้รับเชิญจาก พรพ.ให้เข้าร่วมเป็นเกียรติในพิธีมอบกิตติกรรมประกาศแก่โรงพยาบาลที่ผ่านบันไดขั้นที่ ๑, ๒ และที่มีผลงานดีด้านการดูแลผู้ป่วยเบาหวาน เมื่อถึงเวลา ๑๒.๓๐ น. ดิฉันเข้าไปในห้องประชุมใหญ่ หาที่นั่งแถวหน้าๆ ตามที่เจ้าหน้าที่ของ พรพ.แนะนำ ระหว่างนั้นได้สังเกตวิธีการจัดแถวนั่งสำหรับผู้ที่จะเข้ารับใบกิตติกรรมประกาศ เจ้าหน้าที่มีการติดป้ายชื่อโรงพยาบาลที่เก้าอี้ (ตัวหนังสือเล็กไปหน่อย) ตรวจเช็คว่าใครมาใครไม่มาบ้าง ขยับแถวใหม่ ซักซ้อม ฯลฯ กว่าจะแล้วเสร็จก็เลยเวลา ๑๓ น.ไปเล็กน้อย

เมื่อได้เวลาผู้ที่มาเป็นเกียรติก็ถูกเชิญขึ้นนั่งบนเวที ศ.นพ.จรัส สุวรรณเวลา ทำหน้าที่มอบใบกิตติกรรมประกาศ โดยเรียงจากผู้ผ่านบันไดขั้นที่ ๒ ตามด้วยขั้นที่ ๑ และการดูแลผู้ป่วยเบาหวาน น่าประทับใจอย่างยิ่งที่บรรดาโรงพยาบาลจาก ๓ จังหวัดชายแดนภาคใต้ได้รับเสียงปรบมือจากผู้ที่อยู่ในห้องประชุมดังกึกก้องและนานเป็นพิเศษ เป็นการให้กำลังใจแก่กัน

หลังจากนั้น ศ.นพ.จรัส สุวรรณเวลา ได้กล่าวแสดงความยินดีกับโรงพยาบาลที่ได้รับกิตติกรรมประกาศและกล่าวว่าการทำคุณภาพโรงพยาบาลจะว่าง่ายก็ง่าย เพราะแพทย์ พยาบาล บุคลากรด้านสุขภาพได้รับการฝึกอบรมมาให้เห็นความสำคัญของชีวิตคน คุณภาพเป็นสิ่งที่พึงประสงค์อยู่แล้ว จะว่ายากก็ยาก เพราะกว่าจะทำได้ก็ยาก ที่จะผ่านขั้นที่ ๑, ๒ มีการเพิ่มเกณฑ์เข้าไปอีก.............เที่ยวนี้เขาบอกว่าคืนหัวใจให้ระบบสุขภาพ คล้ายๆ หัวใจมันหายไป การประชุม ๓-๔ วันนี้ เห็นได้ชัดว่าพวกเราปฏิบัติกันอย่างเต็มที่อยู่แล้ว ทุกคนที่ให้บริการทำเต็มที่อยู่แล้ว ใส่ใจ มีความตั้งใจ

ศ.นพ.จรัส สุวรรณเวลายังได้กล่าวชื่มชมโรงพยาบาลที่ได้รับการยกย่องเรื่องการดูแลผู้ป่วยเบาหวาน และบอกว่าโรคเบาหวานมีความสำคัญ มีโรคแทรกซ้อนต่างๆ ตามมาได้มากมาย การดูแลผู้ป่วยเบาหวานจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง ขอบคุณสมาคมต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง ที่มีส่วนช่วยในการพัฒนาคุณภาพ ทิ้งท้ายว่าทั้งหมดนั้นเป็นงานบุญ

ช่วงเวลา ๑๔.๐๐-๑๔.๔๕ น.เป็นปาฐกถาพิเศษเรื่อง “ครองแผ่นดินโดยธรรม ครองหัวใจชนทั้งชาติ” โดย ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล กรรมการและเลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา ท่าน ดร.สุเมธกล่าวนำว่า HA National Forum จัดมา ๘ ครั้ง ท่านได้รับเชิญมาแล้ว ๔ ครั้ง ปฏิเสธก็ไม่ได้ มีเส้นสายสำคัญ เข้าทั้งหน้าบ้านหลังบ้าน ท่านมี PowerPoint สำหรับบรรยายหลายชุด ปรากฏว่าลืมไฟล์ของวันนี้ไว้ในรถ โชคดีที่ไม่ได้ลืมปาก

 

 ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล กล่าวปาฐกถาพิเศษ

ดร.สุเมธกล่าวถึงพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่ทรงประกาศในวันครองราชย์ “เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม” ว่าเป็นเรื่องของ good governance แต่คนไทยเราไม่ได้ตื่นเต้นจนฝรั่งมาบอกเมื่อ ๑๐ กว่าปีมานี้เอง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้รับสั่งมา ๕๐ กว่าปีแล้ว ธรรมคือความดีและความถูกต้อง และยังได้ทรงกำหนดเป้าหมายไว้ด้วยว่า “เพื่อประโยชน์สุขของชาวสยาม”

ทศพิธราชธรรม เป็นหลักการของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในการครองแผ่นดิน เวลาถามข้าราชการจะตอบได้ว่าหลักการครองแผ่นดินคือทศพิธราชธรรม แต่มักบอกไม่ได้ว่ามีอะไรบ้าง ที good governance ท่องได้ แต่แปลเป็นไทย ไม่รู้สื่ออะไรออกมา

“ธรรม” ของเราและของฝรั่งต่างกัน “ธรรม” ของเราเป็นธรรมของมนุษย์โดยแท้ มีมิติของจิตใจออกมา ของฝรั่งเป็นเรื่องของความประพฤติ เราควรปฏิบัติให้ได้ทั้ง ๑๐ ข้อ และเมื่อปฏิบัติได้ก็จะดีเอง ถ้ายึดทั้ง ๑๐ ข้อจะพบความสุขไม่ใช่ความสนุก ๑๐ ข้อนั้นง่ายและไม่ต้องจำเป็นภาษาบาลี ได้แก่
๑. รู้จักให้ ให้เพื่อให้ ให้โดยไม่หวังประโยชน์กลับคืนมา
๒. ยึดถือศีล ๕ ทุกศาสนามีอยู่แล้ว เป็นเรื่องของสากล เป็นเรื่องที่ชาวโลกควรยึดถือ
๓. บริจาค เป็นการเสียสละส่วนน้อยเพื่อประโยชน์ที่ใหญ่กว่า เช่น เราบริจาคคนละ ๔-๕ บาท แต่สามารถสร้างโรงพยาบาลได้ใหญ่โต
๔. ซื่อสัตย์สุจริต ที่บ้านเมืองวุ่นวายทุกวันนี้ก็เพราะทุจริต พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงแช่ง เพราะการทุจริตคอรัปชั่นทุกครั้งทำต่อหน้าพระพักตร ความซื่อสัตย์สุจริตจะทำให้เรายืนได้อย่างสง่างาม เกียรติยศซื้อหาไม่ได้
๕. สุภาพอ่อนน้อมถ่อมตน ดังจะเห็นมาตลอดว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงประทับบนดิน ถามทุกข์สุขของประชาชน
๖. มีพละกำลัง เจตนารมณ์อย่างแรงกล้าที่จะขจัดความเกียจคร้าน
๗. ไม่โกรธ ต้องคุมสติให้ได้ ถ้าสติแวบไปก็จะมีปัญหา
๘. อย่าเบียดเบียนกัน
๙. ขันติ ความอดทน ไม่มีชีวิตใครที่โรยด้วยกลีบกุหลาบ ความทุกข์ความสุขจะสลับกันมา ต้องยอมรับ สิ่งที่จะต่อสู้ได้คือขันติ ทุกข์ก็อย่ารู้สึก สุขก็อย่ารู้สึก อะไรจะเกิดขึ้นก็นิ่งเฉย มนุษย์มีกรรมเป็นของตนเอง นึกได้อย่างนี้ก็นิ่งเฉย รับด้วยความอดทน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีขันติบารมีสูงมาก
๑๐. ไม่ยอมทำผิด ทำสิ่งที่ถูกต้องเท่านั้น ถูกต้อง ไม่ใช่ถูกหรือผิดกฎหมายหรือกฎระเบียบ ไม่ยอมผิดแม้ทำนองคลองธรรม

๑๐ ข้อนี้ ปฏิบัติไม่ยากซักข้อเดียว ถ้าปฏิบัติครบ ๑๐ ข้อ Humanized Healthcare จะเกิดขึ้นได้โดยสมบูรณ์ เมื่อปฏิบัติแล้วจะพบกับ “ประโยชน์สุข” เมื่อมีประโยชน์ที่เราทำร่วมกัน ก็จะพบกับ “ความสุข”

มีเวลาเหลืออีก ๗ นาที ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล ได้เพิ่มเติมเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง ว่าเป็นธรรม เป็นปรัชญา ให้คนยึดปฏิบัติ จะทำอะไรให้ยึดหลักพอประมาณ (พอดี ไม่ให้เกินขีดความสามารถ) ด้วยเหตุด้วยผล ด้วยมีภูมิคุ้มกัน จะทำอะไรต้องมี self-assessment ก่อนให้รู้ความพอดีพอประมาณของตนเอง ใช้ rational เข้ามาและต้องมีภูมิคุ้มกัน ซึ่งสมัยนี้เรียก risk management หัวใจของเศรษฐกิจพอเพียงมีเท่านี้

ดร.สุเมธ ปิดท้ายด้วยการเปรียบเทียบให้เห็นว่าทุกวันนี้เราอยู่แบบฝืนธรรมชาติ ยกตัวอย่างห้องประชุมขณะนี้ที่ต้องเปิดไฟเปิดแอร์ตลอด ทั้งๆ ที่เป็นเวลากลางวันแต่ไม่มีแสงสว่างเข้ามา ห้องมีแต่ประตูไม่มีหน้าต่าง

ก่อนปิดการประชุม นพ.วัชรพล ภูนวล นำเราให้สัมผัสกับ Patch Adams และเรื่องราวของ The Gesundheit! Hospital Project ดิฉันเคยดูภาพยนตร์เรื่องราวของ Patch Adams มาแล้ว แต่การนำเสนอของคุณหมอวัชรพลทำให้เกิดความสนใจขึ้นมาใหม่ เมื่อกลับบ้านก็รีบมา search เรื่องของเขา ผู้ที่สนใจสามารถเข้าไปอ่านได้ที่นี่

 

 นพ.วัชรพล ภูนวล สร้างสีสันบนเวที

ได้เวลาปิดการประชุม ทีม พรพ.ทั้งหมดขึ้นเวทีโบกมือร่ำลาผู้เข้าประชุม รอเวลาพบกันใหม่ในปีหน้า

 

 ทีม พรพ.โบกมือร่ำลาผู้เข้าประชุม รอเวลาปีหน้ากลับมาพบกันใหม่

 

วัลลา ตันตโยทัย วันที่ ๑๙ มีนาคม ๒๕๕๐