ปิ่นแก้ว อุ่นแก้ว บรรณาธิการ หนังสือ “ลำนำแห่งตัวตน” เป็นหนังสือที่รวมบทความเกี่ยวกับคนไร้สัญชาติ ที่มุ่งไปที่ ความเป็นตัวตน แต่ไร้ตัวตน ถึงความเป็นตัวตนที่เลือนลาง ในบริบทแห่งความเป็นคน (อาจนิยามไม่ได้ดั่งใจ บรรณาธิการเท่าใดนัก) เพราะเราดันไปเอะใจบอกแก้วว่า เราไม่โดนนะ กับคำว่า ลำนำแห่งตัวตน (แอบคิดว่าถ้าเป็นคนที่ไม่เคยรับรู้เรื่องราวเกี่ยวกับคนไร้สัญชาติมาก่อนเลย หนังสือเล่มนี้คงอาจจะเป็นสารคดีเกี่ยวกับคนที่ใช้ชี้วิตที่เลื่อนลอยไม่มีตัวตน อาจไม่อยากซื้อไปอ่านได้ 55 แอบคิดนะ )
โดยสนทนากันเพื่อปรับปรุงก่อนจะตีพิมพ์ ในสำนักพิมพ์วิญญูชน ก็ได้คำแนะนำจาก อ.แหวว รศ.ดร.พันธุ์ทิพย์ กาญจนจิตรา สายสุนทร บุคคลหนึ่งที่ได้เขียนบันทึกเรื่องราวของคนไร้รัฐ ไร้สัญชาติ ในหนังสือลำนำแห่งตัวตน เป็นบุคคลที่อาจเรียกได้ว่าเป็นคนที่ คิด ทำ แก้ไขปัญหาความไร้รัฐ ไร้สัญชาติ แบบบูรณาการเพียงคนเดียวในประเทศไทย ก็อาจได้ .. วันนี้ อ.แหวว ดูเหน็ดเหนื่อยมากเพราะพึ่งกลับมาจากการสอนนิสิตเมื่อครู่นี้
ระหว่างการสนทนา เราก็แอบแฝงแนวปรึกษาโครงการฯของเราไปด้วย ..... แม้เพียงยังไม่ได้เอ่ยถ้อยคำใด อาจารย์เอ่ยขึ้นว่า “ ไอ้นุชนะ งานของเอ็งนะมันยังชัดเจนในความฝัน” โดน...โดน...กระเปราะใจ นิ่งคิดสักครู่ อาจารย์ก็กล่าวต่อว่า “งานนะทำอะไรต้องชัด อย่าคิดว่าคนเดียวจะทำอะไรได้ทุกอย่างนะ” อึ้งนิ่ง ไปอีกครู่...อืม...อืม แก้ไข สิเรา ได้คำแนะนำแล้ว กับไปคิดตรอง ทบทวนและปรับปรุงซะ และวงสนทนาเรื่องหนังสือก็ดำเนินต่อไป หลายประเด็นมากกกกกกกกก
จนกระทั่งเกือบ 2 ทุ่ม ก็ได้แยกย้ายกันกลับ เราเดินไปส่งอาจารย์ที่รถและก็ได้สนทนากันต่ออีกหน่อยเรื่องงานโครงการฯ ก่อนที่จะแยกกัน พรุ่งนี้อาจารย์ต้องตื่นแต่ยามสาง ตี 4 เพื่อออกเดินทางไปจังหวัดเชียงใหม่ เราเห็นอาจารย์ทำงานหนักขนาดเนี่ย เราจึงหยุดนิ่งเฉยไม่ได้เป็นแน่
รับโทรศัพท์มะทม หญิงมุสลิม บุคคลสัญชาติไทยแต่มีบุตรที่ยังไม่ได้รับสัญชาติไทย ซึ่งเป็นตัวแทนคนไทยพลัดถิ่น (ถิ่นพลัด) แห่งจังหวัดระนองในการประกาศให้สังคมได้รับรู้ถึงความเป็นชนชาติของพี่น้องพลัดถิ่นที่มีเชื้อสายไทยโดยแท้
นุชรู้จักกับมะทมตอนที่ได้ร่วมทำโครงการศึกษาวิจัยในพื้นที่สึนามิ ทำให้รู้สึกถึงความผูกพันธ์กับมะทม และมะทมก็รู้สึกเช่นเดียวกับเรา เป็นกัลยานิมิตรที่ดีที่ทำให้เรารู้สึกภูมิใจเล็กๆด้วย ถึงแม้เราจะสนทนากันไม่บ่อยครั้งมากนัก
มะทมบอกกับนุชว่า วันที่ 20 นี้ทางอำเภอสั่งให้กำนันในหมู่บ้าน (นายอานันท์ ร่มเย็น กำนันที่ช่วยเหลือลูกบ้านด้วยดีมาตลอด) สำรวจลูกบ้านที่มีพ่อหรือแม่ที่มีสัญชาติไทย แต่ลูกยังไม่ได้รับการเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน เพื่อสำรวจเตรียมพิสูจน์จัดทำบัตรประชาชน ตามโครงการเฉลิมพระเกียรติ 5 ธันวา ของกรมการปกครอง โดยกล่าวด้วยว่าทางกรมการปกครองมีงบประมาณตรวจ DNA เพื่อทำการพิสูจน์บุคคลตกหล่นทางทะเบียนราษฎร์ด้วย มะทมกับลูกๆดีใจ ที่ความหวังที่รอคอยมานานใกล้ถึงความจริงแล้ว
และเมื่อเราถามถึง เจ้าสมปอง สินสุวรรณ บุตรคนสุดท้องของมะ สมปองได้รับการจัดทำทะเบียนประวัติและบัตรประจำตัวบุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียนแล้ว และดีใจที่จะได้มีการพิสูจน์ให้สมปองได้รับสิทธิในสัญชาติตามมารดาเสียที เราถามถึงความใฝ่ฝันอีกครั้งว่า โตอยากเป็นอะไร ครั้งก่อนบอกกับนุชว่า อยากเป็นตำรวจหลวง แต่ตอนนี้อยากทำงานด้านศิลปะ ............ความใฝ่ฝันของเด็กคือพลัง ถึงแม้มีการเปลี่ยนแปลงทางความคิด แต่เป็นการเปลี่ยนแปลงที่ดีเพราะ เด็กชายสมปอง มีจุดหมายที่จะเปลี่ยนแปลง
หวัดดี น้องนุช
หนูหริ่ง สบายดีนะ
งานน้องนุชเยอะดีนะคะ
อืม สวัสดีคะพี่คิดถึงจัง ใช้นามดอกแก้ว งง นิดๆ แต่ขอขบคุณคะที่ได้แวะเข้ามา
อืม งานเยอะดีนะคะ ดีด้านใดบ้างคะพี่ ทั้งที่ยังไม่ได้ทำอะไรเลย อยากขอคำแนะนำด้วย
ขอคำแนะนำด้วยคะ
ด้วยความเคารพรักเสมอนะคะ
นุชกะเหรี่ยง