อยากฟังความเห็นคุณชายขอบต่อระบบมาตรฐานงานชุมชน(มชช.)ของพช. หากจะใช้เป็นตัวเดินเรื่องเพื่อให้เกิดการพัฒนาตนเองของคนในแต่ละบทบาท แบ่งหลักๆเป็น 3 บทบาทคือคุณกิจ คุณอำนวยและคุณเอื้อ โดยคุณกิจถ้ามาจากอสม.ก็พัฒนาตนเองเพื่อเป็นอสม.ที่มีคุณภาพ ถ้าใช้ชุมชนระดับตำบลเป็นหน่วยดำเนินการ โครงการของสธ.ที่เป็นแผนงานประจำจากกรมมีเรื่องอะไรบ้าง และหากจะเชื่อมโยงกับหน่วยงานอื่นๆเพื่อให้ชาวบ้านไม่ต้องสวมหมวกหลายใบควรทำอย่างไรครับ
ผมมีความคิด อยากให้เกิดวงเรียนรู้คุณอำนวยจากทุกหน่วยงานที่มีกองกำลังสนับสนุนในพื้นที่ เดียวกัน มีการลปรร.กันเดือนละอย่างน้อย1ครั้งจากงานที่ตัวเองรับผิดชอบ โดยให้ชุมชนเป็นแกนกลางของการพัฒนา ดูที่เป้าหมายของชุมชนว่าจะพัฒนาไปบรรลุอะไร (แผนสุขภาพ แผนแม่บทชุมชนน่าจะเป็นต้นแบบได้ โดยเสริมแนวคิดเรื่องการจัดการความรู้) และจะทำอย่างไร หน่วยงานก็จัดวงเรียนรู้คุณอำนวย ชุมชนก็จัดวงเรียนรู้คุณกิจ งบก็เอามารวมกันบ้างแยกกันบ้าง ขับเคลื่อนอย่างต่อเนื่อง มีเป้าหมายและตัวชี้วัดตามรายทางทั้งคุณกิจและคุณอำนวย จัดกระบวนการเรียนรู้ไปสู่เป้าหมาย สรุปบทเรียน ปรับปรุง ทำใหม่จนบรรลุเป้าหมายรายทาง ถอดบทเรียนเพื่อขยายผล ทำอย่างนี้กันทุกตำบล งบประมาณและกำลังคนของเราน่าจะพอเพียงครับ
ผมเจอโจทย์หิน แต่เคิมเคยคิดว่าจะค่อย ๆ ต่อจิ้กซอร์นี้เสนอพี่ภีมไปเพื่อขอความเห็น ซึ่งก็ลองทำดูบ้างแล้ว (ยังไม่เรียบร้อย)
ผมลองเอาเป็นกรอบคิดที่วางไว้ก่อนนะครับ ส่งให้พี่ดูก่อน ซึ่งเป็นดังนี้ครับ
การจัดการความรู้ชุมชน
^
:
ถอดบทเรียน เป็นระยะ ๆ เช่น 2 เดือนครั้ง หรือเครื่องมืออื่น
ๆ
^
:
แผนพัฒนาชุมชน
(แผนพัฒนาและยกระดับคุณภาพชีวิตชุมชน)
^
^
^
:
:
:
ชุมชน
+
อบต./เทศบาล +
หน่วยงานราชการ
อสม.
พัฒนาชุมชนฯ
เกษตร
ผู้สูงอายุ
คลัง
สาธารณสุข
อพม.
โยธา
มหาวิทยาลัย
ผู้นำฯ
ศึกษา
การศึกษาพื้นที่
ส.อบต.
ปลัดฯ
ปกครอง
ข้าราชการ
สภาฯ
พัฒนาชุมชน
แม่บ้านฯ
ทีมผู้บริหาร
ฯลฯ
ส.ออมทรัพย์ (คุณอำนวย
> คุณกิจ) (คุณเอื้อ > คุณอำนวย)
ส.กองทุนฯ
ประชาชน
เยาวชน
ฯลฯ
(คุณกิจ > คุณอำนวย)
ตามที่เปิดประเด็นไว้ที่บันทึกนี้ และที่ต่อเนื่องจาก บูรณาการการทำงานของหน่วยสนับสนุนภาครัฐและวิชาการ เริ่มจากมชช. นั้น ผมเห็นด้วยกับแนวคิดที่พี่ภีมได้ลองนำเสนอมาครับ โดยเฉพาะประเด็นความเพียงพอของกำลังคน และงบประมาณ เพราะสิ่งนี้ผมเคยทบทวนว่าถ้าได้บูรณาการกันดี ๆ แล้วงบประมาณที่มาถึงชุมชนจริง ๆ จะพอเพียง โดยที่ไม่เป็นการไปทำร้านชุมชนโดยส่วนราชการเข้าไปรุม (พัฒนา) ด้วย อีกทั้งยังเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยให้ชุมชนได้รับความเป็นธรรมในการพัฒนาด้วยครับ
ประเด็นโครงการของสาธารณสุขนั้น ในปัจจุบันจะลดความเป็น topdown ลงไปเยอะเหมือนกัน ที่เห็นก็เป็นโครงการ vertical programe ของ สปสช.เป็นส่วนใหญ่ อันนี้เป็นผลพวงมาจากการปฏิรูประบบการเงินการคลังจากโครงการ 30 บาทฯ เงินงบประมาณที่ลงไปชุมชนในรูปงบส่งเสริมและป้องกันโรค (P&P) จะมากกว่าแต่ก่อน ซึ่งงบส่วนนี้ถ้าทำให้ชุมชนเข้มแข็งได้จริง จะเป็นงบประมาณส่วนที่ทำให้ชุมชน คิดเอง ทำเอง รับผลประโยชน์เอง และที่สำคัญได้เรียนรู้เอง จริง ๆ จากโอกาสนี้นี่เองที่ผมและ นพ.ยอร์น จิระนคร (นพ.สสจ.) เห็นเป็นโอกาสสำคัญ และอยากเห็นประสิทธิภาพของเงินงบประมาณด้วย เนื่องจากระบบราชการเปิดแล้ว แต่ใจข้าราชการยังเปิดไม่หมด จึงเกิดเป็น "ไตรภาคีร่วมพัฒนาสุขภาพชุมชน" ครับ
ในช่วงปีที่ 2 ของโครงการนี้จึงได้เขียนเป็นบันทึกไว้ที่ ไตรภาคีฯ ในระยะปีที่ 2 จะเดินเรื่องอย่างไรต่อไป พี่ลองติดตามดู และโปรดให้ความคิดเห็นเพื่อ "เพื่อนช่วยเพื่อน" บ้าง ประสบการณ์ของพี่ที่มีอยู่มากมายผมหวังไว้ว่าวันหนึ่ง เวลาหนึ่ง จะไป capture มาให้ได้ครับ ยังไงก็ถือโอกาสนี้ขอปันซะดื้อ ๆ เลยนะครับ
เห็นด้วยกับกรอบคิดของชายขอบมาก ในส่วนของสถาบันการศึกษาผมเห็นว่าถ้าบูรณาการการเรียนเข้ากับการทำงานหรือวิถีชีวิตก็คือการปรับหลักสูตรการเรียนที่พัฒนามาจากความรู้ฝังลึกถอดเป็นความรู้ชัดแจ้งส่วนหนึ่งกับความรู้ชัดแจ้งจากภายนอก ที่เข้ามาเติมการเรียนรู้ของสมาชิกในชุมชนในแต่ละระดับให้รู้เท่าทันความเปลี่ยนแปลงของโลก(ภายนอก)และจิตวิญญาณ(ภายใน)โดยเชื่อมโยงการศึกษาในระบบ นอกโรงเรียนและตามอัธยาศัยเข้าด้วยกันตั้งแต่ระดับอนุบาลถึงระดับอุดมศึกษา
ระบบการศึกษาเพื่อรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงของโลกและสถาบันทางศาสนาเพื่อรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงของจิตวิญญาณขาดการเรียนรู้ปรับเปลี่ยน(จัดการความรู้)เพื่อสนับสนุนให้วิถีชีวิตในโลกปัจจุบันรู้เท่าทันตนเองและโลกเพื่อมีชีวิตอยู่ร่วมกันอย่างสันติ เพราะโลกทั้งผองพี่น้องกัน
ตอนนี้ท่านผู้ว่าวิชม ทองสงค์ นครศรีธรรมราชมีแนวทางสนับสนุนกระบวนการจัดการความรู้อย่างเต็มรูปแบบในพื้นที่400 หมู่บ้านเชื่อมโยงกับงานชุมชนเข้มแข็งของน้าประยงค์ รณรงค์ หวังว่าจะมีโอกาสเรียนรู้จากงานของชายขอบและทีมงานโดยจะขอเชิญมาเป็นวิทยากรแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันที่นครศรีธรรมราชอย่างต่อเนื่องครับ