การอธิบาย จะเกิดกับคำถามประเภท ทำไม? เช่น
เหตุการณ์ : แก้วน้ำหล่นจากมือกระทบพื้นแตกกระจาย
คำอธิบาย ๑ : แก้วน้ำหลุดจากมือตกกระทบพื้นแข็งจึงแตก (อธิบายด้วยข้อเท็จจริงตามที่สังเกตเห็น)
คำอธิบาย ๒ : แก้วน้ำหลุดจากมือตกลงสู่พื้น(อธิบายด้วยข้อเท็จจริง) เนื่องจากแรงโน้มถ่วงของโลก(อธิบายด้วยทฤษฎี) เมื่อแก้วน้ำกระทบของแข็งคือพื้นอย่างแรง จึงแตก เนื่องจากถ้าแก้วน้ำกระทบของแข็งอย่างแรงแล้วจะแตก(อธิบายด้วยกฎ)
คำอธิบาย ๓ : แก้วน้ำหลุดจากมือตกลงสู่พื้น(อธิบายด้วยข้อเท็จจริง) ทั้งนี้เนื่องจากเทพเจ้าบันดาลให้หลุดจากมือ(อธิบายด้วยทฤษฎีที่ไม่ใช่ทฤษฎีเชิงประจักษ์) และเมื่อกระทบพื้นอย่างแรงจึงแตก เนื่องจากผีที่เฝ้ารักษาพื้นห้องตรงนั้นมันไม่พอใจที่ทำให้แก้วหล่นถูกมัน (อธิบายด้วย ทฤษฎี ที่ไม่ใช่ทฤษฎีเชิงประจักษ์ หรือไม่ใช่ทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์)
คำอธิบาย ๑. เป็นคำอธิบายของคนทั่วไปที่ไม่มีความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ถ้าคนใดจบ ป.๖ แล้วยังอธิบายแบบนี้อยู่ ก็แสดงว่า เขาไม่แตกต่างจากคนที่ไม่รู้หนังสือ
คำอธิบาย ๒. ควรจะเป็นคำอธิบายของคนที่มีภูมิรู้ขนาดตั้งแต่ชั้น ม.๑ ขึ้นไป แต่ถ้าจบปริญญาตรีไปแล้วยังอธิบายแบบนี้ไม่ได้ ! ก็น่าเป็นห่วงอย่างยิ่ง !!
ต้องฝากคุณครูแหละครับ ช่วยฝึกฝนเรื่องนี้ในโรงเรียนให้มากๆหน่อย !!!
คำอธิบาย ๓. ควรจะเป็นคำอธิบายของคนในสมัยเมื่อหลายร้อยปีมาแล้ว แต่ถ้าคนในโลกปัจจุบันยังอธิบายแบบนี้อยู่ ก็แสดงว่า ล้าหลังอย่างยิ่ง !!
กระทรวงศึกษาธิการนั่นแหละ "จะต้อง" รับผิดชอบเรื่องนี้ จริงไหมครับ เพราะว่าเป็นกระทรวงที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการพัฒนาคน !!
อาจารย์ไสวครับ...
ยังมีคำอธิบายอีกหลายแบบครับ...
คำอธิบายที่ 4... การที่แก้วน้ำหล่นจากมือกระทบพื้นแตกกระจาย...เพราะว่าแก้วหนักเกินไปสำหรับมือที่อ่อนแรงเกินกว่าจะเหนี่ยวรั้งไว้ได้...ในขณะที่แก้วหลุดจากมือหนึ่งอีกมือหนึ่งก็พยายามคว้าไว้แต่ไม่ทัน ก่อนจะตกถึงพื้นก็มีความพยายามที่จะเอาเท้ารองรับซึ่งก็ไม่ทันอีกเช่นกัน เมื่อแก้วกระทบพื้นจนแตกกระจาย เจ้าของมือก็รู้สึกสำนึกเสียใจไม่น้อย อย่างไรก็ตามเรื่องนี้เกิดขึ้นได้อยู่เสมอ...
นี่เป็นสิ่งที่ผมคาดหวังว่า...เด็กที่ผ่านกระบวนการ Wit : Dialogue จะสามารถอธิบายได้ในลักษณะนี้ครับ...
ดีทีเดียวครับ ตามคำอธิบายที่ ๔ ข้อความอื่นๆเป็นคำอธิบายด้วยการเอาข้อเท็จจริงมาบรรยายเหตุการณ์ ยกเว้น ข้อความว่า
"....สำหรับมือที่อ่อนแรงเกินกว่าที่จะเหนี่ยวรั้งไว้ได้ ..... ก็มีความพยายาม....เจ้าของมือก็รู้สึกสำนึกเสียใจไม่น้อย.."
ซึ่งเป็น "ความรู้สึก"ส่วนตัวของผู้อธิบาย สอดใส่เข้าไป ทำให้ดูเป็นนิยายทางวรรณกรรมครับ
ในการศึกษาบุคคลที่มีความคิดสร้างสรรค์สูงๆ พบว่าการ ใช้ภาษาบรรยายในลักษณะทำนองนี้ จะเป็นของผู้ที่มีความคิดสร้างสรรค์สูงๆจนถึงสูงมากๆ ครับ
ขอให้คุณค้นคว้าเกี่ยวกับ wit:dialogue ต่อไปนะครับ
อ่านแล้วได้แนวคิด