วันที่ ๒ สิงหาคม ๒๕๖๔ ในการประชุมคณะกรรมการที่ปรึกษา พัฒนาระบบวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ครั้งที่ ๓/๒๕๖๔ มีการนำเสนอ (ร่าง) รายงานแนวทางการประเมินผลเพื่อการพัฒนา (Developmental Evaluation) สำหรับใช้พัฒนาระบบ ววน.
คณะทำงานของ สอวช. ทำการบ้านมาเสนออย่างดีมาก สำหรับขอคำแนะนำจากคณะกรรมการ โดยผมมีความเห็นว่า ต้องทำความชัดเจนเรื่องเป้าหมายของการใช้ DE และควรพิจารณาขยายไปใช้ BME ด้วย เพื่อใช้ลดการทำงานแบบ ไซโล ของระบบราชการไทย ตามที่เล่าไว้ใน บันทึกนี้
คณะทำงาน เสนอกรณีศึกษา ๕ ราย คือ
คณะทำงาน เสนอข้อเสนอแนะการติดตามและประเมินผลด้าน ววน. ด้วยหลักการการประเมินผลเพื่อการพัฒนา ใน ๓ รูปแบบ ดังนี้
ส่วนที่ผมประทับใจมากคือข้อเสนอของทีมประเมินว่า ทีมประเมินต้องประเมินสถานการณ์ก่อนด้วย Stacey Matrix/Diagram ว่าสถานการณ์เหมาะสมต่อการใช้ DE หรือไม่ ดังแผนผัง
สภาพที่เหมาะต่อการใช้ คือสภาพที่ความเห็นต่างและความไม่รู้อยู่ในระดับปานกลาง คืออยู่ใน Zone of Complexity หากสถานการณ์เป็นอย่างอื่น ก็ควรใช้เครื่องมืออื่น
และต้องตระหนักว่า เป้าหมายที่แท้จริงไม่ใช่การประเมิน แต่เป็นการเรียนรู้และพัฒนาของ stakeholders ทุกฝ่าย และในกรณี DE เพื่อพัฒนาระบบ ววน. นี้มีเป้าเพื่อพัฒนาระบบ และพัฒนาองค์กร ที่เป็นกลุ่มองค์กรที่มีปฏิสัมพันธ์เชื่อมโยงกัน
ผมชอบที่มีกรรมการท่านหนึ่งเปรียบเทียบว่า เครื่องมือ PDCA เริ่มที่การวางแผน Aim – ready - Fire แต่ DE เริ่มที่การลงมือทำก่อน Fire – ready – Aim แต่ทั้งสองเครื่องมือเหมือนกันคือทำเป็นวงจร ซึ่งในที่สุดก็เหมือนกัน คือเป็นวงจรเรียนรู้และพัฒนา
หัวใจสำคัญอีก ๒ อย่างคือ Growth Mindset กับ double-loop learning
วิจารณ์ พานิช
๖ ก.ย. ๖๔
I applaud this “ข้อเสนอแนะการติดตามและประเมินผลด้าน ววน. ด้วยหลักการการประเมินผลเพื่อการพัฒนา”. By using monitoring and review as target, we can at least heading in the right direction.
But the diagram with a clear solid line dividing order from chaos could be misleading that separation is ‘obvious’. The more likely picture is a (gray) ‘cloud’ (with no clear boundary nor clear features) zone where it is very hard to decide if we are in chaos or on clear path. Having complexity on ‘clear’ suggests complex issues are deterministic and solvable. (I would then define) Chaos as non-deterministic but still handle-able.;-)