จับประเด็น ทฤษฏีเกี่ยวกับการเผาถ่าน_๐๐๒ มีเพื่อนผู้สนใจการเผาถ่าน ถามว่า เอาพัดลมเป่าอากาศเข้าไปในเตาเผาดีไหม???

ในกลุ่มผู้ใช้เตาเผาถ่านแบบถังครึ่ง (หรือ ควรเรียกว่าเตา “อีตาติ”) มีการแลกเปลี่ยนกันทำนองว่า  มีใครเคยเอาพัดลมเป่าอากาศเข้าไปในเตาหรือไม่ …. ผมตอบเชิงให้คิดเองดังนี้ครับว่า 

@แอ็ด มี ๒ แนวความคิด ในการทำเตา (เท่าที่ผมเห็นนะครับ)  

๑) ต้องการเผาให้เสร็จเร็ว ๆ  ให้ได้ถ่านง่าย ๆ  คนกลุ่มนี้จะนำเสนอว่า เตานี้ใช้เวลาเผาเพียง ๒ ชั่วโมงบ้าง ๒ ชั่วโมงบ้าง หรือบางคนบอกว่า สามารถเผาได้ ๒ ครั้งต่อวัน หรือ ๓ ครั้งต่อวัน 

๒) ต้องการเผาถ่านให้ได้ถ่านที่มีคุณภาพ มีความแกร่ง ไม่แตกประกาย ไม่มีขี้เถ้าในการเผา  คนกลุ่มนี้ จะนำเสนอว่า ได้ถ่านมากแค่ไหน ได้ถ่านคุณภาพดีเพียงใด ถ่านที่ได้ไม่มีประกาย ไม่มีกลิ่น .... จนถึง นำไฟฟ้าได้  เป็นไปตามมาตรฐาน 
 

คนกลุ่มที่ ๑ จะหาทางทำให้เร็ว จึงใช้พัดลมเป่าบ้าง ใช้โบเวอร์เป่าบ้าง เพื่อให้เตาติดไว เริ่มกระบวนการเผาถ่านเร็ว  
 

คนกลุ่มที่ ๒ จะหาทางลดอัดตราการไหลเข้าของอากาศ  หรี่ช่องลมบ้าง หรี่ปากปล่องบ้าง ลดความสูงของปล่องบ้าง ฯลฯ  เพื่อให้อากาศไหลเข้าไปช้าที่สุด เท่าที่กระบวนการเผาจะดำเนินเดินไปได้จนเสร็จ 
 

เราอาจเลือกใช้วิธีใด ควรจัดตนเองอยู่ในกลุ่มไหน ขอให้พิจารณาทฤษฎีการผลถ่าน ต่อไปนี้ ก่อนตัดสินใจ 
 

๑) การเผ่าถ่าน คือ การเปลี่ยนไม้ให้กลายเป็นถ่าน  

๒) ไม้จะกลายเป็นถ่าน เมื่อ ไม้ได้รับความร้อนภายใต้สภาวะไร้ออกซิเจน หรือ อับออกซิเจน (ออกซิเจนน้อยมาก)  ความร้อนจะแยกสลายเนื้อไม้ให้กลายเป็นก๊าซและของเหลวต่าง ๆ  ออก เหลือธาตุที่อุดมไปด้วยคาร์บอน (คือมีคาร์บอนเป็นส่วนใหญ่) เรียกว่า ถ่าน 

๓) กระบวนการที่ไม้กลายเป็นถ่าน เรียกว่า คาร์บอนไนเซชั่น (carbonization) การแยกสลายของเหลวและก๊าซออกจนกได้ถ่าน (โดยไม่มีออกซิเจน) เรียกว่า ไพโรไรซีส (pyrolysis) 

๔) กระบวนการเผาไหม้เกิดขึ้นได้ เพราะมีออกซิเจน  การเผาไหม้ มีหลายแบบ แต่โดยทั่วไปคนเข้าใจว่า คือ การสันดาป (combustion) ผลที่เกิดขึ้น คือ น้ำ คาร์บอนไดออกไซด์ และขี้เถ้า 

๕) การเผาไหม้ จะได้ความร้อนสูงมาก (800-1000 องศาเซลเซียส หรือมากกว่า)  แต่การทำให้ไม้กลายเป็นถ่านและการไพโรไรซีส จะเกิดที่อุณหภูมิต่ำ (300-400 องศาเซลเซียส)

สรุป การเป่าพัดลมเอาอากาศเข้าไปในเตา จะทำให้เกิด การ เผาไหม้  จะใช้ได้ก็ด้วยวัตถุประสงค์ของการจุดเตา  หรือ จะตั้งใจให้เกิดการเผาไหม้ของไม้บางส่วนในเตา  กลายเป็นขี้เถ้าไป แต่จะได้อุณหภูมิในเตาสูงขึ้น