ชีวิตที่พอเพียง 3975a. เสนอใช้เงิน ๑๑ ล้านล้านบาท สร้างระบบสุขภาพโลกระบบใหม่

สำหรับไทย ความอ่อนแอของระบบสังคมและการเมือง เป็นปัจจัยถ่วง

ชีวิตที่พอเพียง 3975a. เสนอใช้เงิน ๑๑ ล้านล้านบาท สร้างระบบสุขภาพโลกระบบใหม่

               บทความ Second Time Right  ของบริษัท McKinsey เสนอให้พัฒนาระบบสุขภาพโลกใหม่ ในเวลา ๑๐ ปี    ซึ่งตรงกับแนวคิด Build Back Better   ว่าเราต้องเรียนรู้จากโควิด และสร้างระบบสุขภาพโลกใหม่ให้ป้องกันและรับมือการระบาดใหญ่ครั้งต่อไปได้ดีกว่าคราวนี้     

 เขาประมาณการว่า ต้องใช้เงิน ๓๕๗ พันล้านเหรียญ (เท่ากับ ๑๑ ล้านล้านบาท) บวกลบ ๒๐ เปอร์เซ็นต์    ในเวลา ๑๐ ปีเพื่อการนี้    ซึ่งจะคุ้มครองคนทั่วโลกในอัตราค่าใช้จ่าย ๕ เหรียญต่อคนต่อปี    ใช้พัฒนา ๕ ระบบ (ดูรูปในบทความ) คือ  (๑) ระบบข้อมูล real-time  (๒) ระบบเฝ้าระวังโรค  (๓) ระบบป้องกัน  (๔) ระบบบำบัดรักษา  และ (๕) ระบบวิจัยและพัฒนา     โดยเงินก้อนใหญ่ที่สุด กว่าหนึ่งในสี่  ใช้พัฒนาระบบเฝ้าระวัง   

ด้วยความจำกัดของความรู้ความเข้าใจ   ผมทั้งเห็นด้วยและไม่เห็นด้วยต่อข้อเสนอนี้    โดยมองว่า ข้อเสนอนี้จับที่ระบบสุขภาพ    แต่ประสบการณ์ความสำเร็จและล้มเหลวของประเทศต่างๆ รวมทั้งไทย    ในการจัดการการระบาดของโควิด ๑๙ บอกเราว่า ระบบสุขภาพเป็นเพียงส่วนเดียวของปัจจัยสำคัญ   

ระบบที่สำคัญไม่แพ้กันคือระบบเศรษฐกิจ    ที่เป็นคล้ายๆ ปัจจัยถ่วงที่ทำให้ดำเนินการตามหลักการด้านการป้องกันโรคไม่ได้เต็มที่    นอกจากนั้นที่เราเห็นอยู่กับตาในขณะนี้ในกรณีของไทย คือระบบการเมืองที่ไม่สร้างสรรค์    

ประเทศที่แทงหวยผิดคือสวีเดน    คิดว่าน่าจะปล่อยให้คนติดไปเรื่อยๆ เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันหมู่ แล้วโรคก็จะหมดไปเอง   ทฤษฎีนี้พิสูจน์แล้ว่าผิด เพราะเชื้อ SARS-CoV-2 มันเก่งกว่าที่เราคิด   

ประเทศที่แทงหวยถูกคือสหราชอาณาจักร    ที่เน้นพึ่งวัคซีนเป็นยุทธศาสตร์หลัก    หาทางพัฒนาวัคซีนใช้โดยเร็วที่สุด (๒)    แต่กว่าจะได้ฉีดวัคซีนคนจำนวนมาก การติดเชื้อก็รุนแรงมาก   เพราะคนไม่สวมหน้ากากอนามัย และ “วัคซีนทางสังคม” อื่นๆ   

แน่นอนว่า ที่ประสบความสำเร็จอย่างมหัศจรรย์ในการควบคุมโรค คือจีน     แถมยังพัฒนาวัคซีนออกมาได้เร็วพอๆ กับประเทศตะวันตก      

ประเทศไทยยันอยู่ในสองระลอกแรก ด้วยความเข้มแข็งของระบบสุขภาพ    แล้วเพลี่ยงพล้ำในระลอกสาม จากความอ่อนแอของระบบสังคมและการเมือง    ที่ผลประโยชน์บันดาลให้โมหะจริต และความประมาทเข้าครอง     ละเมิดหลักการป้องกันที่ซอยทองหล่อ  และการลักลอบนำแรงงานต่างชาติเข้ามา โดยมีโควิดสายพันธุ์ใหม่เป็นของแถม

เราต้องไม่มองข้ามประเด็นสำคัญของการระบาดระลอกสามของไทย ว่าสาเหตุสำคัญคือระบบสังคมการเมืองที่เอื้อประโยชน์พวกพ้อง และแสวงประโยชน์เข้าตัวโดยมิชอบ   

วิจารณ์ พานิช

๑๒ มิ.ย. ๖๔