วันที่ ๑๔ เมษายน ๒๕๖๓ คุณมิ้ว อริสา โพธิ์ชัยสาร นักวิชาการสังกัดหน่วย R2R ของคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ปรึกษาเพื่อนรุ่นพี่ แล้วทำ platform แบ่งปันความอิ่มขึ้นมาทดลองว่าจะเป็นโมเดลที่ช่วยบรรเทาความหิวของคนยากจนยามยากลำบากจากโควิด ๑๙ ระบาดได้หรือไม่ เอาไปลองที่ร้านแถวๆ บางกรวย และโพสต์เฟสบุ๊ก (๑)
ต้นเดือนพฤษภาคม มีคนสิ่ง ลิ้งค์ (๒) มาให้ ขอเชิญชวนให้เข้าไปชม จะเห็นว่าเป็นแพล็ตฟอร์มช่วยเหลือคนยากลำบากในยุคโควิด ๑๙ ที่ไม่เหมือนแพล็ตฟอร์มอื่นๆ โดยที่ แพล็ตฟอร์มอื่นๆ ผู้สร้างแพล็ตฟอร์มออกเงินหรือทรัพยากรของตนเอง หรือชักชวนให้คนที่มีจิตกุศลร่วมบริจาคมาที่ตน เป็นแพล็ตฟอร์มรวมศูนย์ทรัพยากร
แต่คุณมิ้วพูดชัดใน (๒) ว่าทีมของเธอไม่รับบริจาค เพราะไม่ต้องการให้ทรัพยากรมารวมศูนย์ที่ศิริราช แต่ต้องการให้แพล็ตฟอร์ม แบ่งปันความอิ่ม เป็นเครื่องมือให้คนในชุมชนช่วยเหลือกันเอง และเป็นการช่วยให้มีการกระจายทรัพยากรอยู่ในชุมชน ไม่ถูกดูดมารวมศูนย์ที่ส่วนกลาง แล้วมีกลไกจากส่วนกลางไปช่วยคนในชุมชน
ผมจึงตีความว่า แพล็ตฟอร์ม แบ่งปันความอิ่ม เป็นนวัตกรรมทางสังคม (social innovation) ที่จะช่วยสร้างกระบวนทัศน์ใหม่ในหมู่ชาวบ้านธรรมดาๆ ว่าชาวบ้านด้วยกันก็สามารถช่วยเหลือกันได้ เงินเพียง ๒๐ - ๓๐ บาท มีคุณค่าต่อคนยากลำบากอย่างยิ่ง
นอกจากนั้น แพล็ตฟอร์ม แบ่งปันความอิ่มยังมีผลช่วยสนับสนุนธุรกิจร้านอาหารในชุมชน และใช้ผู้ทำธุรกิจร้านอาหารเป็นสื่อ เผยแพร่จิตใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อคนที่ยากลำบากในชุมชน ซึ่งจริงๆ แล้วคนไทยมีจิตใจที่ดีงามนี้อยู่แล้ว แพล็ตฟอร์ม แบ่งปันความอิ่มได้ทำหน้าที่เสริมจิตใจดีงามนี้ให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น โดยใช้คำพูดว่า “ไม่มีเงินไม่เป็นไร มีคนจ่ายเงินซื้อคูปองและเซ็นชื่อในคูปองไว้แล้ว ฉีกคูปองจ่ายแทนเงินได้เลย เอาไว้”ในโอกาสหน้า เมื่อมีเงินค่อยมาซื้อคูปองช่วยเหลือคนอื่นที่หิวและไม่มีเงิน เป็นการช่วยเหลือกัน”
แพล็ตฟอร์ม แบ่งปันความอิ่ม จึงไม่เพียง ช่วยบรรเทาความอิ่มของผู้หิวโหยเท่านั้น แต่ยังช่วยเพิ่มพลังความเอื้ออาทรต่อกันของนไทย ช่วยให้ความรู้สึกแปรเป็นการกระทำได้ง่ายๆ โดยคนที่มีเงินไม่มาก เพียง ๒๐ - ๓๐ บาท ก็แบ่งปันได้แล้ว
อีกมิติหนึ่งของความเป็นนวัตกรรมสังคมคือผู้คิด แพล็ตฟอร์ม แบ่งปันความอิ่ม ไม่ใช้เป็นโอกาสร้างความดัง หรือผลประโยชน์ด้านอื่น ให้แก่ตนเอง
วิจารณ์ พานิช
๔ พ.ค. ๖๓
ดีใจที่ ทีม R2R คิดนวัตกรรมทางสังคม สมกับเป็นกลุ่มที่คอยโอบอุ้มดูแลนักวิจัยค่ะ