วิวัฒนาการของการจัดการเรียนและหลักสูตร (23)

      ในพ.ศ. 2437 กรมศึกษาธิการได้กำหนดชั้นเรียนและหลักสูตรขึ้นใหม่  โดยแบ่งชั้นเรียนออกเป็น 3ประโยคคือ ประโยค1  ประโยค2 และประโยค3  แต่ละประโยคมีชั้น 3 ชั้น เว้นแต่ประโยค 3  มี 4 ชั้น  รวมทั้งหมด 10 ชั้น   ขอนำเอาหลักสูตรและวิชาที่สอนมาแสดงไว้ ณ ที่นี้เป็นบางชั้น  เพื่อเป็นเครื่องประกอบให้เห็นว่า สมัยนั้นได้จัดวิชาอะไรไว้ให้เรียนกันบ้าง

ประโยค 1

ชั้น1   อ่านแบบเรียนเร็วเล่ม 1   หรือแบบสอนอ่าน(เรื่องนกกระจาบ)  เขียนตามคำบอก  จากแบบเรียนเร็วเล่ม 1  ลายมือ  จากแบบเรียนเร็วเล่ม 1  เขียนตัวบรรจงอย่างดี  ไวยากรณ์  แบบเรียนเร็วเล่ม 3  ตั้งแต่บท 1 - บท 14   เลข  บวก ลบ คูณ หาร หารสั้น ตัวคูณไม่เกินกว่า 6  รู้จักเครื่องหมายบวก ลบ คูณ หารท่องสูตรคูณจบแม่ 6  ทำโจทย์ฝึกหัดง่ายๆ   ฯลฯ

ประโยคสอง

ชั้น 1  อ่านพระราชพงศาวดารราชวงศ์ปัจจุบัน (อ่านจบแล้วเล่าเรื่องปากเปล่า)
         เขียนตามคำบอก  จากหนังสืออ่านเรื่องอื่นๆก็ได้  แต่ต้องยากกว่าประโยค1 ชั้น 3
             ลายมือ  ต้องเขียนให้เร็วและเรียบร้อยด้วย  ไวยากรณ์  จบแบบเรียนเร็ว 3
            เรียงความ  แต่งเรื่องที่ข้าหลวงสอบไล่อ่านให้ฟัง ย่อความและทานหนังสือผิดอย่างง่ายๆ
           เลข   บวก ลบ คูณ หาร มาตราเงินสยาม น้ำหนักและวัด ทำบัญชีเงิน หา ห.ร.ม. และ ค.ร.น.  บวก ลบ คูณ หาร  เศษส่วนอย่างง่ายๆ  บัญญัติไตรยางศ์ชั้นเดียว ทำโจทย์ฝึกหัดในเลขที่เรียนมาแล้ว ฯลฯ

ประโยค 3

ชั้น 1  อ่านหนังสือชั้นสูง เล่มหนึ่งเล่มใดในภาษาไทย  อ่านแล้วบอกใจความได้ด้วยปากเปล่า  ไวยากรณ์  อักขรวิธี ภาคต้น ภาคสอง  ย่อความ เรียงความ ตามหัวข้อที่ข้าหลวงจะให้
ภาษา  ภาษาบาลี(ต้องเรียนทุกคนในทุกๆชั้น) กับทั้งเลือกเรียนอีกภาษาหนึ่งในภาษาต่อไปนี้ด้วย  1.ภาษาอังกฤษ(เรียนบันไดเล่ม1 เล่ม2)   2. ภาษามลายู(ตำรามลายู เล่ม1 กับคำพูดที่ง่ายๆ)
เลข   วิธีลัด 2 ชั้น  บัญชีและบิลต่างๆ  วิธีแบ่งส่วนต่างๆ และปาตเนอชิป  ขาดทุนได้กำไร เฉลี่ย  ร้อยลดราคาเงินในปัจจุบัน  ดิสเค้าน์  สแควร์รูต  รังวัดพื้นที่ต่างๆ
พีชคณิต  บวก ลบ คูณ หาร  วิธีใช้เครื่องหมายและวงเล็บ โคมาตร(ยุคลิด) เล่ม 2 ตั้งแต่ต้นจนจบบทที่ 26 กับทำโจทย์ง่ายๆที่เรียนมาแล้ว
ภูมิศาสตร์  1.ภูมิศาสตร์ฟิสิกแกล  แปลน และแผนที่  2.ภูมิศาสตร์สยาม และเมืองใกล้เคียง
ศาสตร์   ให้มีบทเรียนที่เกิดขึ้นโดยธรรมดาของโลก เช่น ฟฝนตก ฟ้าร้องสัก 30 บท
วาดเขียน  มือเปล่ากับเขียนมีสเกล
หมายเหตุ  ภาษาต่างชาติที่เรียนทุกๆภาษา จะต้องเรียนต่อไปจนตลอดชั้นข้างหน้า

ประโยค 3

ชั้น 4 อ่าน อย่างชั้นก่อนๆ  แต่งความ  1.แต่งตามความเห็นด้วยเรื่องพิสดารต่างๆ  2. จะได้มีเวลาเตรียมแต่งด้วยเรื่องอันหนึ่ง ตามความเห็นของตัว แล้วมาอ่านเล็กเชอร์ในที่ประชุม

ภาษา  1.บาลี  2.อังกฤษ(อ่านและแปลหนังสือที่เรียน อ่านและแปลหนังสือที่ยังไม่ได้เรียนเรียงความ หัวข้อไวยากรณ์ หัดพูด และแต่งจดหมาย)  3.มลายู (แปลมลายูเป็นไทย  แปลไทยเป็นมลายู  แต่งความ หัดพูดภาษามลายู กับเขียนตามคำบอก)   พีชคณิต 1.บวกทวีและคูณทวี   2.ลอกะริสซัม และที่ใช้ของวิธีนี้   โคมาตร  เล่ม 3 และโจทก์สำหรับเล่ม 1- 2 และ 3
ภูมิศาสตร์  1.ภูมิศาสตร์ทางค้าขาย  2.อาการโลกอย่างสูง  เช่น ลม  มหาสมุทร  สายน้ำ  เหตุของฤดู น้ำขึ้น น้ำลง  3.เขียนแผนที่จากสมอง  ศาสตร์  1. ฟิสิออลอยี  หรือ  2. มีแคนิกส์  หรือ  3. ฟิสิกส์  วาดเขียน  1.ระบายเงา  และเขียนจากธรรมดาโลก(คือของจริง) 2. ภูมิศาสตร์

    แต่เดิมมา นักเรียนคนใดสอบไล่ได้ประโยค 2 จะได้รับการยกเว้นพ้นจากสังกัดหมู่กรมกอง  แต่เมื่อมีหลักสูตรพ.ศ. 2438 ประกาศใช้แล้ว  ผู้ที่สอบไล่ได้ประโยคบริบูรณ์  หมายถึงผู้ที่สอบไล่ได้ชั้น 3 ของประโยค 2 จึงจะได้รับการยกเว้น  ทำให้ต้องมีความรู้สูงขึ้นไปอีก   ความรู้ขั้นสูงสุด  คือชั้นประโยค 3 ชั้น 4