บันทึกครั้งที่ 7 อเมริกันแอบจดสิทธิบัตรไวรัสต้านโรคในมะละกอ


อเมริกันจดสิทธิบัตร “ไวรัสที่ช่วยต้านทานโรคใบด่างจุดวงแหวนในมะละกอ” เกษตรกรและธุรกิจอาจถูกเรียกเก็บค่าสิทธิบัตร 35% คุกคามปากท้องและละเมิดอธิปไตยของคนไทย หวั่นเป็นมาตรฐานนักวิจัยแห่เข้ามากอบโกยภูมิปัญญา แนะรัฐบาลค้ดค้านสิทธิบัตรเร่งด่วน และพิทักษ์ภูมิปัญญาไทย

สัปดาห์นี้  ผมได้อ่านข่าวเรื่องการจดสิทธิบัตร ไวรัสที่ช่วยต้านทานโรคใบด่างจุดวงแหวนในมะละกอ แล้วมีความรู้สึกถึง การที่รัฐบาลโดยหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ควรใส่ใจที่จะรักษาสิทธิประโยชน์มากกว่านี้ และเร่งดำเนินการเพื่อปกป้องผลงานวิจัยของประเทศ ซึ่งเราสามารถจะคัดค้านและขอให้ยกเลิกการจดสิทธิบัตรดังกล่าวได้ เนื่องจากเรามีหลักฐานที่บอกว่าเป็นแหล่งกำเนิด การทำวิจัยในลักษณะร่วมมือระหว่างประเทศ การนำผลงานวิจัยที่นักวิจัยในประเทศที่ได้ทำมาก่อนไปต่อยอด  สามารถใช้เป็นตัวพิสูจน์ยืนยันได้ทั้งสิ้น   ซึ่งผมเห็นด้วยที่ว่ามูลนิธิชีววิธีหรือไบโอไทย เสนอแนะให้รัฐบาลไทยดำเนินการเรียกร้องต่อสำนักงานสิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้าของสหรัฐฯ (USPTO) และต่อรัฐบาลสหรัฐฯ ให้มีการเพิกถอนสิทธิบัตรดังกล่าวโดยทันที พร้อมทั้งให้ตั้งคณะทำงานชุดพิเศษเพื่อพิจารณาเรื่องนี้อย่างเร่งด่วน รวมทั้งติดตามสอบสวนสาเหตุว่าเหตุใดจึงไม่สามารถป้องกันมิให้มีการจดสิทธิบัตรดังกล่าวได้ ทั้งๆ ที่ได้มีการตั้งคณะทำงานขึ้นมาดำเนินการในเรื่องนี้เอาไว้แล้วในสมัยนายสมศักดิ์ เทพสุทินเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์


ข่าว

 

แฉมะกันขโมยจดสิทธิบัตร มะละกอไทย  จากเวปไซด์ www.manager.co.th เมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2549

 

ผู้จัดการออนไลน์ - นักวิจัยอเมริกันสุดเจ้าเล่ห์! แอบจดสิทธิบัตรไวรัสมะละกอไปเมื่อเดือน ก.ค.ที่ผ่านมา หลังข่าวมะละกอจีเอ็มโอเงียบหายหลายเดือน ไบโอไทยหวั่นกระทบเกษตรกรและธุรกิจที่อาจถูกเรียกเก็บค่าสิทธิบัตรอีก 35% ฟันเปรี้ยงคุกคามปากท้องและละเมิดอธิปไตยของคนไทย หวั่นเป็นมาตรฐานนักวิจัยปากแห้งแห่แหนเข้ามากอบโกยภูมิปัญญา แนะรัฐบาลค้ดค้านสิทธิบัตรเร่งด่วน พิสูจน์โฉม รัฐบาลใหม่พิทักษ์ภูมิปัญญาไทย


       นายวิฑูรย์ เลี่ยนจำรูญ ผู้อำนวยการมูลนิธิชีววิถีหรือไบโอไทย เปิดเผยว่า เมื่อวันที่ 18 ก.ค.ที่ผ่านมา นักวิจัยสหรัฐอเมริกา ชื่อ นายเดนนิส กอนซาลเวส (Dennis Gonsalves) ได้ฉวยโอกาสจดสิทธิบัตรไวรัสสายพันธุ์ไทยที่ต้านทานโรคใบด่างจุดวงแหวนในมะละกอไปเป็นที่เรียบร้อยแล้ว โดยสำนักงานสิทธิบัตรและเครื่องหมายค้าของสหรัฐฯ หรือ USPTO ได้อนุมัติสิทธิบัตรหมายเลข 7,078,586 ให้แก่ นายกอนซาลเวสในฐานะนักประดิษฐ์ และบริษัทมูลนิธิวิจัยมหาวิทยาลัยคอร์แนล (Cornell Research Foundation, Inc.) ซึ่งเป็นหน่วยงานของมหาวิทยาลัยในฐานะเจ้าของสิทธิบัตรแล้ว

อย่างไรก็ตาม ความพยายามในการจดสิทธิบัตรของนายกอนซาลเวส และมหาวิทยาลัยคอร์แนลได้รับการคัดค้านจากนักวิชาการและองค์กรพัฒนาเอกชนอย่างกว้างขวางตั้งแต่ปี 2548 กระทั่งนายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ในขณะนั้นได้แต่งตั้งคณะทำงานเพื่อติดตามเรื่องนี้เป็นการเฉพาะ โดยคณะทำงานชุดดังกล่าวมีความเห็นให้คัดค้านการจดสิทธิบัตรดังกล่าว แต่กระทรวงเกษตรฯ ในขณะนั้นกลับมิได้ดำเนินการใดๆ


       นายวิฑูรย์ ระบุว่า สิทธิบัตรดังกล่าวครอบคลุม การแยกและจำแนกยีนจากโปรตีนหุ้มไวรัสใบด่างจุดวงแหวนมะละกอ(coat protein of papaya ringspot virus)สายพันธุ์ในประเทศไทย การใช้ไวรัสดังกล่าวเพื่อสร้างการต้านทานโรคไวรัสในมะละกอ สิทธิบัตรนี้ยังให้สิทธิผูกขาดแก่เจ้าของสิทธิบัตรเมื่อมีการนำไวรัสนี้ไปใช้ ในการพัฒนาพันธุ์พืชอื่นๆทั้งหมด รวมข้อถือสิทธิ์(Claims) ทั้งหมด 51 รายการ


       ซึ่งจะส่งผลให้มะละกอดัดแปลงพันธุกรรมที่กระทรวงเกษตรฯทำวิจัยในประเทศไทยทั้งหมดในประเทศไทยกลายเป็นกรรมสิทธิ์ของนายเดนนิส กอนซาลเวส และมหาวิทยาลัยคอร์แนล่


       เขากล่าวอีกว่า กรรมสิทธิ์นี้ยังครอบคลุมไปถึงมะละกอสายพันธุ์ท้องถิ่นอื่นๆที่ผสมข้ามกับมะละกอดัดแปลงพันธุกรรม รวมไปถึงกรรมสิทธิ์ในพันธุ์พืชตระกูลแตง มะเขือเทศ และพืชอื่นๆทั้งหมดที่นำเอายีนจากไวรัสใบด่างจุดวงแหวนสายพันธุ์ไทยไปใช้ประโยชน์ด้วย ที่สำคัญ เกษตรกรและแม้กระทั่งองค์กรธุรกิจที่เกี่ยวข้องก็ได้รับผลกระทบด้วย เนื่องจากอาจถูกเรียกเก็บค่าสิทธิบัตรสูงถึง 35 % ของยอดขายจากผลิตภัณฑ์ หากพบว่าเกี่ยวข้องกับสิทธิบัตรที่เขาจดเอาไว้


       การที่รัฐบาลสหรัฐฯอนุญาตให้มีการจดสิทธิบัตรดังกล่าวถือว่าเป็นภัยคุกคามต่อความมั่นคงทางอาหาร ละเมิดอธิปไตยของประเทศไทย และเป็นการละเมิดอนุสัญญาระหว่างประเทศที่ระบุให้ทรัพยากรชีวภาพภายใต้ดินแดนของประเทศใดต้องอยู่ภายใต้สิทธิอธิปไตยของประเทศนั้น


       มูลนิธิชีววิธีหรือไบโอไทย ซึ่งเป็นองค์กรด้านสิ่งแวดล้อมที่ติดตามปัญหาเกี่ยวกับทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นของไทยมาโดยตลอด จึงเสนอแนะให้รัฐบาลไทยดำเนินการเรียกร้องต่อสำนักงานสิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้าของสหรัฐฯ (USPTO) และต่อรัฐบาลสหรัฐฯ ให้มีการเพิกถอนสิทธิบัตรดังกล่าวโดยทันที พร้อมทั้งโดยให้ตั้งคณะทำงานชุดพิเศษเพื่อพิจารณาเรื่องนี้อย่างเร่งด่วน รวมทั้งติดตามสอบสวนสาเหตุว่าเหตุใดจึงไม่สามารถป้องกันมิให้มีการจดสิทธิบัตรดังกล่าวได้ ทั้งๆที่ได้มีการตั้งคณะทำงานขึ้นมาดำเนินการในเรื่องนี้เอาไว้แล้วในสมัยนายสมศักดิ์ เทพสุทินเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์


       ผู้อำนวยการไบโอไทย กล่าวดัวยว่า การปล่อยให้สหรัฐอเมริกาจดสิทธิบัตรไวรัสใบด่างจุดวงแหวนได้โดยไม่มีการดำเนินการคัดค้านใดๆของรัฐบาลไทย จะเป็นแบบอย่างให้บรรษัทข้ามชาติและนักวิจัยจากต่างประเทศที่จะแห่เข้ามาใช้ประโยชน์จากทรัพยากรชีวภาพ สมุนไพร และภูมิปัญญาท้องถิ่นของไทยอย่างขนานใหญ่


       รัฐบาลชุดนี้จะต้องพิสูจน์ตัวเองว่าสามารถปกป้องทรัพยากรชีวภาพและอธิปไตยของประเทศให้ได้ดีกว่ารัฐบาลที่ผ่านมา เพราะในสมัยรัฐบาลที่แล้วนั้น ผู้นำของรัฐบาลไทยได้ยื่นหนังสือช่วยจำต่อประธานาธิบดีของสหรัฐเพื่อคัดค้านการที่สหรัฐดำเนินการวิจัยข้าวหอมมะลิและไทยหวั่นเกรงว่าจะมีการจดสิทธิบัตรจากพันธุ์ข้าวที่พัฒนาจากข้าวหอมมะลิของไทย


       นายกอนซาลเวสคนนี้ เคยร่วมงานกับกรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ของไทยทำโครงการวิจัยมะละกอดัดแปลงพันธุกรรมเพื่อให้ต้านทานโรคตั้งแต่ปี 2537 โดยกรมวิชาการได้ส่งนักวิจัยไทยจำนวน 2 คน พร้อมตัวอย่างของมะละกอแขกดำและมะละกอแขกนวลของไทย รวมทั้งตัวอย่างไวรัสใบด่างจุดวงแหวนสายพันธุ์ไทยซึ่งรวบรวมจากประเทศไทย ไปร่วมวิจัยที่ห้องปฏิบัติการที่มหาวิทยาลัยคอร์แนลของชาวอเมริกันผู้นี้


       หลังจากนั้น ในเดือน ก.ค.2540 มะละกอจึเอ็มโอหรือมะละกอตัดต่อพันธุกรรมที่ห้องปฏิบัติการดังกล่าวได้ถูกนำกลับมายังประเทศไทย และถูกนำไปปลูกทดสอบในระดับไร่นา (Field Trial) เมื่อปี 2542 กระทั่งประเด็นข่าวมะละกอจีเอ็มโอได้รับการเผยแพร่เมื่อปี 2547 เมื่ออาสาสมัครของกลุ่มกรีนพีซบุกเข้าไปทำลายแปลงทดลองที่ จ.ขอนแก่น หลังจากพบการปนเปื้อนของมะละกอจีเอ็มโอในพื้นที่ใกล้เคียงกับสถานีทดลองและพื้นที่อื่นๆ
หมายเลขบันทึก: 67718เขียนเมื่อ 17 ธันวาคม 2006 00:51 น. ()แก้ไขเมื่อ 11 กุมภาพันธ์ 2012 16:45 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (1)

ผมว่าหน่วยงานที่รับผิดชอบด้านสิทธิบัตรของประเทศไทยยังต้องปรับปรุงอีกมากเพื่อให้ทันกับกระแสโลกาภิวัฒน์ครับ มีหลาย case แล้วที่วัวหายล้อมคอก

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท