พัฒนาวิชาชีพครู

ยิ่งนับวัน เรื่องคุณภาพพลเมือง ยิ่งสำคัญขึ้นเรื่อยๆ    ต่อการพัฒนาประเทศ    คุณภาพของการศึกษาจึงยิ่งสำคัญมากขึ้น    เราจึงควรพิถีพิถันในเรื่องการพัฒนาวิชาชีพครู   

ข่าวเรื่องผู้อำนวยการโรงเรียน ทำตัวเป็นโจรปล้นร้านทองและยิงคนตาย (๑)(๒)    น่าจะช่วยกระตุกวงการศึกษา    ว่าคุณภาพของครูและผู้บริหารการศึกษา เป็นเรื่องที่น่าจะต้องปรับปรุง ทั้งในเรื่องการคัดเลือกคนเข้าเรียนวิชาครู   การจัดการฝึกคนไปเป็นครู   และการจัดการเรียนรู้ต่อเนื่องเมื่อประกอบอาชีพครูแล้ว

คำว่า “การศึกษา” นั้น หัวใจคือการเรียนรู้ (Learning)  และ learning ต้องเรียนรู้บูรณาการ (Holistic)    คือทั้งด้านความเป็นคนดี  ด้านทักษะสำคัญ  และด้านความรู้    ครูต้องทำตัวเป็นตัวอย่างในเรื่องการเรียนรู้บูรณาการ    ซึ่งหมายถึงการฝึกฝนผ่านการปฏิบัติ    ยิ่งเข้าสู่วงการครูนาน ก็ยิ่งผ่านการฝึกมาก ยิ่งเป็นคนดี

ผมไม่ทราบว่า วงการวิชาชีพครูมีแนวคิดนี้หรือไม่    ในการปฏิบัติหน้าที่ครู (และผู้บริหารการศึกษา) มีกิจกรรมที่เรียกว่า การพัฒนาวิชาชีพ (Professional Development)    ใน PLC – Professional Learning Community มีการเรียนรู้ฝึกฝนวิชาชีพครูอย่างบูรณาการทั้งสามด้าน    ในด้านความเป็นคนดีนั้น ฝึกในมิติจิตวิญญาณ (spiritual) ด้วย   

ทั้งหมดนั้น ก็เพื่อให้ครูได้เป็นแบบอย่างที่ดีแก่เด็กนักเรียน     และให้คนเป็นครูเป็นที่เคารพนับถือของผู้คน   

และที่สำคัญยิ่งกว่านั้น เพื่อคุณภาพพลเมืองของประเทศในอนาคต                

ผมเคยถามคนในวงการศึกษาศึกษาศาสตร์ ว่าตอนคัดเลือกคนเข้าเรียนวิชาครู มีการทดสอบกรองคัดคนที่ขาดความมั่นคงทางอารมณ์ออกไปหรือไม่    เพราะคนแบบนี้ จะควบคุมอารมณ์ไม่ได้    และจะลงโทษเด็กอย่างไม่เหมาะสม    คำตอบคือไม่ได้คิดเรื่องนี้กันเลย   

ที่จริงการคัดเลือกคนเป็นครูนั้น ผมคิดว่า ควรคัดตลอดเส้นทางวิชาชีพครู    คือคนที่ไม่เหมาะสมต้องถูกกรองหรือคัดออกไป ในระหว่างการปฏิบัติหน้าที่ครู    เช่นคนที่ self-regulation อ่อนแอรุนแรง   พัฒนาไม่ขึ้น    ต้องให้ออกจากอาชีพครู    ยิ่งคนไม่ซื่อสัตย์ยิ่งต้องคัดออก    รวมทั้งพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมอื่นๆ    ที่แสดงความเป็นมนุษย์ที่ด้อยคุณภาพ และไม่พัฒนาหรือปรับปรุงแก้ไขตนเอง

ครูเป็นอาชีพที่มีคุณค่าและศักดิ์ศรีสูงส่ง    ที่จะต้องไม่ปล่อยให้คนอ่อนแอ หรือคนชั่ว ทำลาย

ผมคิดมากไปหรือเปล่า

วิจารณ์ พานิช

๒๔ ม.ค. ๖๓

บนรถตู้ เดินทางไปรีทรีตที่พัทยา