เหล็กไฟตบ คือ อะไร

เครื่องมือกำเนิดไฟในอดีต

           เพื่อนๆ คงรู้จักไม้ขีดไฟ หรือไฟแช๊ก กันดีใช้ไหมค่ะ แล้วมีใครรู้จักเหล็กไฟตบไหมบ้างค่ะ  วันนี้พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ  ชุมพร  นำเหล็กไฟตบมาให้เพื่อนๆ ดูกันค่ะ 

เหล็กไฟตบ  หรือ  ไฟตบ  

 

                                                  

เหล็กไฟตบ  หรือ ไฟตบ เป็นเครื่องมือสำหรับให้กำเนิดไฟ  ทำจากเขาควาย หรือ  งาช้าง      ประกอบด้วย  ๒  ส่วน  คือ ส่วนที่มีรูกึ่งกลางก้นเรียกว่าตัวเมีย และส่วนที่เป็นก้านเรียกว่าตัวผู้ เหล็กไฟตบแบ่งเป็น  ๓  แบบ คือ แบบกลม  แบบเหลี่ยม และแบบแบนเป็นกุบกล่อง แบบกลมได้รับความนิยมมากที่สุด   เนื่องจากมีความสวยงาม   กะทัดรัด  สามารถนำติดตัวไปได้สะดวก    แบบเหลี่ยมมีขนาดใหญ่ นิยมใช้ประจำบ้าน มักทำเป็นสี่เหลี่ยมแบน ยอดหรือหัวกลมและกลึงเหมือนชนิดกลม สำหรับแบบแบนเป็นกุบกล่องมีขนาดกว้างประมาณ ๕ เซนติเมตร ยาว ๘ เซนติเมตร หนา ๒  เซนติเมตร  มีทั้งที่เป็นแบบบานพับเปิดปิดเหมือนกล่องและแบบเข้าเดือย

          เหล็กไฟตบ ส่วนมากนิยมทำเป็นทรงโกศหรือทรงข้าวบิณฑ์  ตรงยอดหรือปลายสุดฝังแท่งโลหะขนาดเล็กปลายแหลม  สำหรับใช้เขี่ยปุยเต่าร้างและถืเป็นส่วนประกอบตกแต่งเห,กไฟตบให้สวยงามได้สัดส่วน

 วิธีใช้เหล็กไฟตบ 

            นำปุยเต่าร้างใส่ในรูปลายแกนก้านตัวผู้  แล้วใส่ลงในเหล็กไฟตบตัวเมียพออยู่  จากนั้นใช้ฝ่ามือตบเข้าไปแล้วดึงแกนก้านกลับออกมาอย่างรวดเร็ว ไฟจะติดปุยเต่าร้าง ถ้าต้องการก่อไฟให้ใช้ปลายเหล็กไฟตบซึ่งเป็นโลหะปลายแหลมเขี่ยก้อนเต่าร้างที่ติดไฟแล้วออกมานำไปใช้ต่อไป

 เอกสารอ้างอิง

- สถาบันทักษิณคดีศึกษา. สารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้  พ.ศ.๒๕๒๙  เล่ม ๑๐. กรุงเทพฯ:อมรินทร์การพิมพ์, ๒๕๒๙.

                

[สิริพร ทิวะสิงห์ tuk-a-toon]

ดีค่ะ เป็นความรู้ใหม่ดี ไม่เล่าให้ฟัง ก้ไม่รู้นะเนี่ยะ