น้องปี 1 ม.แม่โจ้ เรียนรู้วิถีพลเมือง “คอรัปชั่นฉันไม่ขอรับ” ตอนที่ 1

ผมมีโอกาสรับเชิญจากมหาวิทยาลัยแม่โจ้ เป็นวิทยากรหลักในการจัดกิจกรรมโครงการอบรมเสริมสร้างคุณธรรมและจริยธรรม สำหรับนักศึกษาใหม่ ประจำปีการศึกษา 2562 ในหัวข้อ “คอรัปชั่นฉันไม่ขอรับ”  มีน้องนักศึกษาใหม่แม่โจ้ รุ่นที่ 84 จำนวน 2,700 คน  เมื่อวันที่ 21 มิถุนายน 2562 ที่ผ่านมา ที่อาคารศูนย์กีฬาเฉลิมพระเกียรติ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ จังหวัดเชียงใหม่

เรื่องที่น่าสนใจมีอยู่ว่าผู้จัดกำหนดวัตถุประสงค์กว้าง ๆ ว่า “เพื่อเสริมสร้างให้นักศึกษามหาวิทยาลัยแม่โจ้ เป็นผู้มีความรู้คู่คุณธรรม” รวมถึงมีการพัฒนาทัศนคติ ค่านิยม ความเชื่อที่เหมาะสมและเป็นพลเมืองที่ดีของสังคม และอาจารย์ผู้ประสานงานส่งกำหนดการคร่าว ๆ มาให้ว่าเช้าและบ่ายเป็นกิจกรรม “คอรัปชั่นฉันไม่ขอรับ” แบ่งนักศึกษาเป็น 2 กลุ่ม เช้าและบ่าย จึงเป็นโจทย์สำคัญของวิทยากรว่าจะจัดกิจกรรมในลักษณะไหนให้เข้ากับบริบทของนักศึกษาจำนวนมหาศาล ภาคเช้า 900 คน ภาคบ่าย 1,800 คน และกิจกรรมจะต้อง “ไม่น่าเบื่อ” และที่ท้าทายที่สุดคือนักศึกษาจะได้อะไรจากการจัดกิจกรรมในครั้งนี้ ที่มหาวิทยาลัยใช้งบประมาณไปมากพอสมควร ถ้าวิทยากรทำไม่ดี หรือไม่ได้ผลลัพธืตามที่มหาวิทยาลัยหวังไว้ นั่นก็ไม่ต่างกับการ “คอรัปชั่น” ที่เรารับอาสามาช่วยกันขับเคลื่อนภารกิจในครั้งนี้

ในช่วงพิธีเปิดทั้งภาคเช้าและบ่าย ประธานในพิธีคือ  ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.กชพร  ศิริโภคากิจ รองอธิการบดีมหาวิทยาลัยแม่โจ้ ได้กล่าวให้โอวาทน้อง ๆ และท่ผมรู้สึกว่าเป็นคุณค่าที่ท่านฝากไว้ด้วยคำกล่าวของ รศ.ดร.วีรพล  ทองมา อธิการบดี ที่ได้กล่าวในพิธีปฐมนิเทศนักศึกษาใหม่ รุ่นที่ 84 ว่าฝากข้อคิดจากคำว่า LOVE ซึ่ง L คือ Leadership ความมีภาวะผู้นำ O คือ Opportunity การสร้างโอกาส V คือ Value การสร้างคุณค่าแก่ตนเองและสังคม และ E คือ Ethics คือ จริยธรรม ซึ่งวันนี้นักศึกษาจะได้มาเรียนรู้เรื่องของ Ethics เพื่อเสริมสร้างจิตใจของตน ตลอดจนการนำไปสู่การสร้างคุณค่า หรือ Value แก่ตนเองและสังคมในหัวข้อคอรัปชั่นฉันไม่ขอรับ

ที่ไปที่มาของการรับเชิญไปแม่โจ้ครั้งนี้ ผมได้รับการทาบทามและประสานงานจากอาจารย์เอ็ด  สุรชัย  ศรีนรจันทร์ ซึ่งเคยเป็นนักศึกษามหาวิทยาลัยแม่โจ้ที่เข้าร่วมโครงการคอรัปชั่นฉันไม่ขอรับ เมื่อปี 2555-2556 และก็ได้รู้จักมักคุ้นมาโดยลำดับ และอาจารย์เอ็ด ก็ได้แสดงทัศนะเรื่องนี้ว่า โครงการคอรัปชั่นฉันไม่ขอรับ เป็นโครงการที่เข้าถึงกลุ่มคนคนรุ่นใหม่ โดยมุ่งเน้นของการมองตนเอง หยุดการเป็นผู้ให้ ปฏิเสธการเป็นผู้รับ เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน   ตั้งแต่เยาวชนเพื่อเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพ การคอรัปชั่น อย่ามองเป็นเรื่องไกลตัว เพราะทุกวันเราสามารถคอรับชั่นตัวเองได้ เช่น การตื่นสาย การลอกการบ้าน นั้นคือจุดเริ่มต้นของการคอรัปชั่นอย่างหนึ่ง สำหรับโครงการที่ผ่านมา เป็นกิจกรรมที่สามารถทำให้นักศึกษาได้ย้อนกลับมาดูตัวเอง มองตังเองในการหยุดเป็นต้นเหตุของการคอรัปชั่น”

ส่วนผมเอง ก็ขอสรุปความเรื่อง “คอรัปชั่นฉันไม่ขอรับ” เพื่อพอให้เห็นต้นเค้าความเดิม ว่า “คอรัปชั่นฉันไม่ขอรับ เดิมทีเกิดจากความร่วมมือของสำนักงานโครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ (UNDP) ร่วมกับมหาวิทยาลัยขอนแก่น และภาคีเครือข่าย มีสถาบันอุดมศึกษาทั่วประเทศร่วมจัดกิจกรรมต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี 2555 โดยดำเนินการสร้างความตระหนักรู้แก่นิสิตนักศึกษา รวมถึงภาคประชาสังคมเกี่ยวกับปัญหาการทุจริตคอรัปชั่นในสังคมที่เป็นตัวบ่นทำลายและกีดขวางการพัฒนา ซึ่งองค์การสหประชาชาติ (UN)  ได้เล็งเห็นว่าปัญหาคอรัปชั่นเป็นปัญหาที่ฝังรากลึกในสังคม หากช่วยกันลดปัญหาคอรัปชั่นโดยการสร้างความตระหนักรู้แก่คนในสังคมให้เกิดการตื่นตัวหรือต่อต้านการทุจริต น่าจะเป็นส่วนสำคัญส่วนหนึ่งในการพัฒนาสังคมโลกให้เกิดความยั่งยืน”

และการเป็นวิทยากรสำหรับนักศึกษาใหม่มหาวิทยาลัยแม่โจ้ในครั้งนี้ ได้จัดกิจกรรมเพื่อชี้ให้นักศึกษาใหม่ได้เล็งเห็นถึงปัญหาคอรัปชั่นในสังคมไทยและสังคมโลก การเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยลดปัญหาคอรัปชั่นในสังคม ที่เริ่มต้นจากตนเอง ไม่เข้าไปเกี่ยวข้องและไม่นิ่งดูดายในปัญหา การมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น และการสร้างความตระหนักรู้ในปัญหาจากจุดเล็ก ๆ ไปหาจุดใหญ่ ๆ มากกว่ามองเฉพาะปัญหาคอรัปชั่นในระดับชาติ อีกทั้งเพื่อเป็นการพัฒนานักศึกษาให้มี Hard Skill และ Soft Skill ไปพร้อม ๆ กันด้วย และนักศึกษาจะได้มีภูมิคุ้มกันที่ดีในการเป็นพลเมืองของสังคม และมหาวิทยาลัยขอนแก่นก็ยังคงทำหน้าที่นี้ต่อเนื่องเสมอมา

เดี๋ยวตอนที่ 2 จะเขียนเรื่องราวของการทำกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับน้อง ๆ นักศึกษามหาวิทยาลัยแม่โจ้ เพื่อบันทึกไว้ในความทรงจำครับ และหากจะพอมีประโยชน์บ้าง ก็คงมอบความดีนี้แก่ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ที่มอบโอกาสให้ได้เรียนรู้เรื่องนี้มาแล้ว 7 ปี ขอบคุณ UNDP ที่เป็นจุดเริ่มต้นของโครงการนี้ (แม้ปัจจุบันจะจางหายไปแล้ว) และขอบคุณมหาวิทยาลัยแม่โจ้ ที่ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญจนทำให้ “คอรัปชั่นฉันไม่ขอรับ” กลับมามีบทบาทต่อเยาวชนในสถาบันอุดมศึกษาอีกครั้ง

ณ  มอดินแดง

25  มิถุนายน  2562