"รากแก้ว" เพื่อการจัดการความรู้ที่ยั่งยืน

ระยะเวลาแรมเดือนและแรมปี ที่ได้เฝ้าศึกษา ค้นหา วิเคราะห์ สังเกต ทั้งตนเองและหลากหลายสรรพสิ่งรอบข้าง "การจัดการความรู้" คืออะไร และจะทำอย่างไรให้การจัดการความรู้นี้ "ยั่งยืน"

ความยั่งยืน เปรียบเสมือนไม้เล็กในป่าใหญ่ที่เติบโตขึ้นจากเมล็ด จนกลายเป็นต้นไม้ที่มีรากแก้ว และรากแก้วนี้จะเป็นเครื่องการันตีว่า ต้นไม้ต้นเล็ก ๆ นี้จะสามารถยืนหยัดต้านทานแรงลม ต่อสู้กับทุกสภาวะ หยัดยืนทะนงสู้แรงช้างสานได้อย่างมั่นคง

นอกจากจะทำให้ตนเองยืนหยัดอยู่ได้ ยังแผ่กิ่งก้านสาขา ให้ร่มและเงาไม้ ประคับประคองต้นไม้เล็ก ๆ ที่กำลังจะโผล่พ้นดิน กำลังผลิดอกออกใบ ทุกวัยทุกขวบเผาะ จากไม้ต้นเล็ก กลายเป็นไม้ต้นใหญ่ จากเมล็ดการเป็นต้น สืบทอดขยายพันธุ์ ประคับประคอง จากหนึ่งเป็นสอง จากสองเป็นสี่ เพิ่มขึ้นแบบทวีคูณ ไม้ ต้นไม้ รวมกันกลายเป็นป่า

ป่าที่มีรากแก้ว ไว้สำหรับยึดหน้าดินยามที่ฝนฟ้ากระหน่ำ

ป่าที่มีรากแก้ว ไว้สำหรับยึดตนเองให้ต่อสู้กับอุปสรรคมากมายนาน ๆ ที่ผ่านมาและสามารถทำให้สิ่งต่าง ๆ เหล่านั้นผ่านไป

ป่าที่อุดมสมบูรณ์ ดึงดูดสัตว์ใหญ่น้อย เข้ามาอยู่ร่วมกัน หลากร้อยหลายพัน ป่าที่สมบูรณ์ก็เปรียบเสมือนชุมชนของคนที่รวมตัวกันอย่างแน่นเหนียวเป็นระบบนิเวศน์แห่งความรู้ (E-Kwo Systems) 

รากแก้วแห่งการจัดการความรู้นั้นมิใช่สิ่งที่ต้องเดินทางเพื่อไปเสาะแสวงหาจากที่ใด

ไม่ต้องอาศัยเทคโนโลยี สารสนเทศ หรือสิ่งต่าง ๆ สมัยใหม่มากมาย ทั้งการต่อยอด หรือว่าตอนกิ่ง เป็นต้นไม้ที่เติบโตได้อย่างไม่สมบูรณ์ เมื่อมีพลังทวีคูณมากระทบก็อาจจะล้มลงได้อย่างพริบตา

รากแก้วแห่งต้นไม้เกิดขึ้นจากเมล็ดฉันใด

รากแก้วแห่งการจัดการความรู้ จะเกิดขึ้นได้ก็ด้วยการเริ่มต้นจัดการความรู้เรื่อง "ชีวิต" และเป็นชีวิตของตนเอง ด้วยตนเอง และเพื่อตนเอง ฉันนั้น

การเรียนรู้ ศึกษาและจัดการความรู้ "เรื่องชีวิต" เป็นปฐมเหตุแห่งความรู้ เป็นจุดเริ่มต้นที่อยู่ใกล้ภายในตนเอง เปรียบเสมือนกับการปลูกพืชด้วยเมล็ด เติบโตด้วยตัวของตัวเอง เติบโตแบบยั่งยืนโดยรากแก้วแห่งหัวใจ

การจัดการความรู้ในตนเอง ด้วยตนเอง เริ่มต้นจากเรื่องราวต่าง ๆ ของชีวิต การนั่ง การเดิน การคิด การกินและการหายใจ สังเกตและฝึกปรือตนเองจากเรื่องราวแห่งปัจจัยสี่ อาหาร เครื่องนุ่มห่ม ที่อยู่อาศัย และยารักษาโรค เป็นคุณเอื้อ คุณอำนวย คุณลิขิต ในทุก ๆ ช่วงเวลาแห่งชีวิต จะทำให้จิตมีรากแก้วที่หยั่งลึกและมั่นคงในการที่จะต่อยอดเป็นการจัดการความรู้สู่สังคมที่คงทนและยั่งยืน

ปภังกร วงศ์ชิดวรรณ