ยกระดับคุณภาพการศึกษา ยุทธศาสตร์ที่ได้ผล

รายงานของบริษัท McKinsey เรื่อง How the world’s most improved school systems keep getting better ที่ออกเผยแพร่เมื่อปลายปี 2010    บอกว่าประเทศที่ประสบความสำเร็จในการพัฒนายกระดับคุณภาพการศึกษาของตน    ใช้ยุทธศาสตร์แตกต่างกันตามระดับคุณภาพของระบบการศึกษาที่เป็นอยู่   

 ประเทศส่วนใหญ่ประสบความล้มเหลวในการปฏิรูปการศึกษาของตน     และคุณภาพการศึกษาถดถอยลง     ประเทศไทยอยู่ในกลุ่มนี้

หน่วยของการวิจัยตามรายงานนี้ เรียกว่า “ระบบโรงเรียน” (school system)    ซึ่งอาจเป็นระดับประเทศ  ระดับรัฐ  หรือระดับเมือง     และพบ ๒๐ ระบบการศึกษา ที่ยกระดับคุณภาพได้อย่างชัดเจนและต่อเนื่อง หรือมีแนวโน้มว่าจะได้ผล ดังกล่าว    

การพัฒนาระบบทั้งระบบต้องใช้เวลา     เขาบอกว่าสามารถพัฒนาให้เห็นผลได้ในเวลาที่สั้นที่สุดคือ ๖ ปี     แต่ต้องใช้ยุทธศาสตร์ที่ถูกต้องตามระดับคุณภาพเริ่มต้น เรียกเป็นภาษาอังกฤษว่า stage-dependent intervention

เขาแบ่ง stage ของคุณภาพของระบบการศึกษาเป็น ๕ ระดับคือ poor, fair, good, great, excellent   โดยใช้คะแนน PISA เป็นเกณฑ์    และมีข้อค้นพบยุทธศาสตร์ที่ใช้ได้ผลในแต่ละ stage เริ่มต้นดังนี้ 

จุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงระบบการศึกษาอย่างจริงจัง ใน ๒๐ ระบบนี้ เกิดจากปัจจัยอย่างใดอย่างหนึ่ง ในสามอย่าง คือ  (๑) วิกฤติเศรษฐกิจหรือการเมือง     (๒) รายงานที่จี้ความอ่อนแอ   (๓) ผู้นำทางการเมืองที่เอาจริงเอาจังมีวิสัยทัศน์ 

เครื่องมือที่ใช้ดำเนินการสู่ความสำเร็จมี ๖ อย่าง  (๑) เปลี่ยนหลักสูตรและมาตรฐาน  (๒) จัดระบบเงินเดือน และการตอบแทนแก่ครูและครูใหญ่อย่างเหมาะสม  (๓) พัฒนาทักษะที่ต้องการแก่ครูและครูใหญ่  (๔) ประเมินนักเรียน  (๕) จัดให้มีระบบข้อมูล  (๖) อำนวยความสะดวกการเดินทางไกลเพื่อพัฒนาระบบการศึกษาโดยการตีพิมพ์เผยแพร่นโยบาย และการใช้กฎหมายการศึกษา  

รายละเอียดมีมากกว่าที่ผมจับความมาเล่าอย่างมากมาย    นักการศึกษาต้องอ่านทำความเข้าใจอย่างน้อย ๓ จบ  

วิจารณ์ พานิช

๑๗ ก.ค. ๖๐