ฟื้นคืนสุขภาวะและศักยภาพการทำงานอย่างเป็นรูปธรรม2

มาต่อกันที่กรณีศึกษาที่ 2 กันเลยนะคะ

กรณีศึกษาที่ 2 เคสวัย 70 ปี เป็นสมองเสื่อมมา 3 ปี ไม่อยากเข้าสังคม เงียบคนเดียว เดิมเป็นทนายความ และเครียด ด้วยภาระหนี้สินสะสมจากคดีความไม่สำเร็จ แต่อยากช่วยครอบครัวทำงานแบบกิจกรรมยามว่าง ชอบปลูกต้นไม้ทานได้

วิเคราะห์ตาม PEOP

Motivation : อยากช่วยครอบครัวทำงานแบบกิจกรรมยามว่าง

Negative role transformation : จากอดีตเป็นทนายความ ต้องกลายเป็นผู้ว่างงานและมีความเครียดเรื่องภาระหนี้สินสะสมจากคดีความไม่สำเร็จ

Positive role transformation : สามารถจัดการความเครียดตนเองและทำงานเหมือนกิจกรรมยามว่างได้

Job analysis : การปลูกผักเรดโอ๊ค

กิจกรรมที่ทำในงาน	องค์ประกอบที่เกี่ยวข้อง
หว่านเมล็ดที่ได้มาลงภาชนะที่เตรียมไว้	Attention Sequencing Visual perception Hand function
เอาฟางคลุม	Attention Sequencing Visual perception Hand function
รดน้ำ	Orientation of time Memory Hand function Visual perception
ย้ายกล้าไปปลูกในแปลง	Orientation of time Memory Hand function Visual perception Sequencing

การเลือกปลูกผักเรดโอ๊ดเนื่องจากเป็นต้นไม้ทานได้ ดูแลง่ายและมีระยะการเก็บเกี่ยวเร็วภายใน 40 วัน มีรายได้ดี

โรคสมองเสื่อม (dementia) อาจทำให้ผู้รับบริการสูญเสียการทำหน้าที่ของสมองหลายด้านพร้อม ๆ กัน แบบค่อยเป็นค่อยไป ส่งผลให้มีการเสื่อมของระบบความจำและการใช้ความคิดด้านต่าง ๆ ผู้ป่วยจะสูญเสียความสามารถในการแก้ไขปัญหาหรือการควบคุมตนเอง มีการเปลี่ยนแปลงบุคลิกภาพ พฤติกรรม ซึ่งเป็นปัจจัยที่ขัดขวางต่อการทำกิจกรรมและส่งผลกระทบต่อการทำงาน ควรมีการปรับกิจกรรมให้เหมาะสมกับความสามารถของผู้รับบริการ

Problem lists

• ผู้รับบริการมีความเครียดเกี่ยวกับหนี้สินจากคดีความไม่สำเร็จ
• ผู้รับบริการต้องการทำงานแบบกิจกรรมยามว่าง
• ผู้รับบริการไม่เข้าสังคม

Intervention Plan

Goal 1: ผู้รับบริการมีความรู้ความเข้าใจและสามารถจัดการความเครียดได้ด้วยตนเอง ภายใน 1 สัปดาห์

FoR/Model: MOHO, Psychosocial rehabilitation

Approach: Relaxation technique, Energy conservation, Stress management, CBT

Therapeutic activity:

• Progressive muscle relaxation โดยการให้หลับตา เกร็งแล้วคลายกลุ่มกล้ามเนื้อจากส่วนบนไปส่วนล่างของร่างกาย พยายามตั้งสมาธิไปที่บริเวณที่เกร็ง รับรู้ว่ากำลังเกร็งและให้รู้สึกถึงความผ่อนคลายเมื่อปล่อย
• Meditation & Breathing exercise ฝึกนั่งสมาธิและฝึกหายใจ โดยให้หายใจเข้าออกยาวๆ หายใจเข้าท้องป่องหายใจออกท้องแฟบ
• Cognitive Behavioral Therapy ฝึกรับรู้ความคิดด้านลบและความคิดที่ไม่เป็นจริงที่ตนเองกังวล และแทนที่ด้วยความคิดที่เป็นจริง มีเหตุผล

ใช้วิธีการให้ผู้บำบัดเป็นผู้นำสอนผู้รับบริการ ทำไปพร้อมกันจนผู้รับบริการสามารถนำไปทำเองได้

Goal 2: ผู้รับบริการสามารถทำงานปลูกเรดโอ๊ดแบบกิจกรรมยามว่างได้ ภายใน 4 สัปดาห์

FoR/Model: Occupational adaptation, Occupational transtheoretical model (MOHO+PEOP), Ergonomic

Approach: Work conditioning, Work hardening, Job modification, Repetition

Therapeutic activity:

Occupational transtheoretical model

Volition Subsystem : P+E ให้ผู้รับบริการรับรู้ปัญหาของตนเองทั้งด้านการดำเนินโรค ความเครียดและรับรู้สิ่งที่ตนเองสนใจและพึงพอใจก็คือการปลูกต้นไม้กินได้ และนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ตรงกับความต้องการที่อยากทำงานเหมือนกิจกรรมยามว่างก่อให้เกิดรายได้

Habituation Subsystem : รับรู้นิสัยและบุคลิกภาพของตนเอง

Performance Subsystem : รับรู้จุดแข็ง/ข้อดี จุดด้อย/ข้อเสีย ของตนเองและยอมรับ มีส่วนร่วมกับครอบครัวและสังคมเพื่อลด Occupational Imbalance และเพิ่ม Work-Leisure balance performance

• Work conditioning
  • ให้ผู้รับบริการเรียนรู้ขั้นตอนและวิธีการปลูกเรดโอ๊ด โดยอธิบายขั้นตอนอย่างเข้าใจง่าย ปรับลดกิจกรรมให้ง่ายขึ้นและให้ครอบครัวมีส่วนร่วมในการช่วยทำกิจกรรมบางขั้นตอน
  • ใช้การเขียนอธิบายเพื่อช่วยให้ผู้รับบริการง่ายต่อการทำความเข้าใจ
  • ส่งเสริมความรู้ความเข้าใจโดยการทำกิจกรรมกระตุ้น เช่น กิจกรรมการเพิ่มความจำ กิจกรรมการเรียนรู้ลำดับขั้นตอนการปลูกเรดโอ๊ด กิจกรรมการรับรู้เวลา กิจกรรมการเล่นเกมเสมือนปลูกเรดโอ๊ด
• Work hardening
  • ให้ผู้รับบริการทำกิจกรรมปลูกเรดโอ๊ต โดยปรับลดขั้นตอนให้เหมาะสมตามที่ผู้บำบัดแนะนำ ใช้วิธีการลงมือทำจริงและทำซ้ำๆเพื่อให้ผู้รับบริการเกิดความเข้าใจและจดจำได้ จากนั้นให้ลองไปทำในสถานที่จริงและผู้บำบัดปรับกิจกรรมให้เหมาะสมกับผู้รับบริการในบริบทจริงมากที่สุด
• Job modification
  • ตั้งเวลาในการรดน้ำต้นไม้เช้า-เย็น
  • ให้ครอบครัวร่วมกันทำกิจกรรมยามว่างในขั้นตอนการย้ายต้นกล้าไปปลูกในแปลง
  • ปรับกิจกรรมให้ง่ายขึ้น โดยลดขึ้นตอนของกิจกรรม
  • ปรับกิจกรรมให้ยากขึ้นโดยการลดความช่วยเหลือของครอบครัวลง เพิ่มปริมาณการปลูก

• สภาพแวดล้อม
  • จัดให้แปลงปลูกต้นไม้เป็นระเบียบเรียบร้อย แบ่งโซนชัดเจน ไม่วางสิ่งของเกะกะ มีแสงสว่างเพียงพอ

Goal 3: ผูู้รับบริการมีการเข้าร่วมสังคมเพิ่มมากขึ้น ภายใน 2 เดือน

FoR/Model: Psychosocial rehabilitation

Approach: Group support

Therapeutic activity:

- ผู้บำบัดแนะนำกลุ่มทางสังคมทางด้านการปลูกต้นไม้ เพื่อกระตุ้นให้ผู้รับบริการเข้าร่วมทางสังคม โดยบอกถึงประโยชน์ ข้อดีของการเข้าร่วมในกลุ่มนั้นๆ เพิ่มแรงจูงใจโดยการให้ดูรูปภาพหรือสิ่งที่ทางกลุ่มประสบความสำเร็จ

- ผู้บำบัดพาผู้รับบริการไปเข้าร่วมกลุ่มในช่วงแรกจนผู้รับบริการคุ้นเคยและสามารถปรับตัวได้ จึงให้ผู้รับบริการสามารถเข้าร่วมกลุ่มได้ด้วยตนเอง

- เมื่อผู้รับบริการเกิดการเรียนรู้ อาจให้ครอบครัวร่วมกันเป็นผู้บุกเบิกกลุ่มผู้สูงอายุปลูกต้นไม้กินได้ขึ้นมาเพื่อรวบรวมสมาชิก แลกเปลี่ยนความคิดเห็นและประสบการณ์ มีสัมพันธภาพทางสังคมมากขึ้น

Reference

1. Katherine M. Richardson and Hannah R. Rothstein. Effects of Occupational Stress Management Intervention Programs. Journal of Occupational Health Psychology.2008;Vol. 13, No. 1, 69–93

2. Risa Kimura, Makiko Mori, Miyuki Tajima, Hironori Somemura, Norio Sasaki, et al. differEffect of a brief training program based on cognitive behavioral therapy in improving work performance: A randomized controlled trial. Journal of Occupational Health.2015; 57: 169–178

3. Toshimichi Nakamaea, b, , , Kayano Yotsumotoa, Eri Tatsumic, Takeshi Hashimotoa. Effects of Productive Activities with Reminiscence in Occupational Therapy for People with Dementia: A Pilot Randomized Controlled Study [internet] 2014. [cited 2016 Sep 29]. Available from: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S156918611400014X..... อ่านต่อได้ที่: https://www.gotoknow.org/posts/616845

4. Sasiwan. เปิดพื้นที่เพื่อผู้สูงวัยปลูกผัก ปฏิบัติธรรม[อินเตอร์เน็ต]. 2555. [เข้าถึงเมื่อ 10 ต.ค. 2559]. เข้าถึงได้จาก http://www.thaihealth.or.th/Content/16756.html