ชีวิตที่พอเพียง ๒๖๗๗. โรคขาดความฝัน

กิจกรรมในช่วงสัปดาห์สุดท้ายของเดือนเมษายน ๒๕๕๙ ทำให้ผมกลับมา AAR ที่บ้านในวันเสาร์ที่ ๓๐ เมษายน ว่าสังคมไทยเราเป็นโรค IDS (Inspiration Deprivation Syndrome) แปลเป็นไทยว่า โรคขาดแรงบันดาลใจ หรืออาจเรียกว่า DDS (Dream Deprivation Syndrome) แปลเป็นไทยว่า โรคขาดความฝัน หรือขาดความใฝ่ฝัน ทำให้เราทนอยู่กับระบบที่รู้ๆ กันอยู่ว่าเป็น ระบบที่ผิดพลาด ก่อหายนะแก่สังคม ซึ่งผมหมายถึงระบบการศึกษา แต่เดาว่าระบบการเมือง และระบบเศรษฐกิจ ก็อยู่ในข่ายนี้ด้วย

สาวน้อยคอยให้สติอยู่เสมอว่า ความคิดแบบนี้ของผม เป็นอาการของความผิดปกติทางจิต ซึ่งหากความคิดของสาวน้อย ถูกต้อง ผมก็เป็นโรค IHS (Inspiration Hyperactivity Syndrome - โรคแรงบันดาลใจพวยพุ่ง) หรือ DHS (Dream Hyperactivity Syndrome - โรคฝันเฟื่อง)

สาวน้อยวินิจฉัยว่า เพราะผมเกิน (บาท) จึงเห็นว่าคนอื่นพร่อง เป็นวิธีมองแบบเอ็นดูสามีนะครับ

เอาเป็นว่า เราต้องการความพอดี ในเรื่องการมีแรงบันดาลใจในการสร้างการเปลี่ยนแปลงใหญ่ให้แก่สังคม

หนังสือ Influencer : The New Science of Leading Change บอกว่า คนส่วนใหญ่ไม่กล้าคิดทำสิ่งยาก เพราะไม่คิดว่าตนจะทำได้ ไม่กล้าฝัน วิธีหนุนให้กล้าฝันทำโดยเข้าไปช่วย ๒ อย่าง คือช่วยให้เกิดแรงจูงใจ (motivation) กับช่วยให้มีความสามารถในการบรรลุเป้าหมาย (ability)

คนไม่ฝัน มีความสุขอยู่กับ ‘ดินแดนแห่งความสบาย’ (comfort zone) โดยลืมไปว่าดินแดนนั้นอายุสั้น อยู่ไม่นาน ก็จะกลายเป็น “ดินแดนแห่งความยากลำบาก” (sufferring zone) เพราะโลกเปลี่ยนไป ใครไม่เข้าใจให้อ่านหนังสือ Who moved my cheese?หรือ Our iceberg is melting

ที่จริง มนุษย์เกิดมาพร้อมกับศักยภาพที่สูงส่งในการฝัน หรือจินตนาการ แต่ศักยภาพนั้นถูกบอนไซ โดยการเลี้ยงดู การศึกษา และวาทกรรมต่างๆ ในสังคม สังคมที่อยู่กับวัฒนธรรมดับฝันคน ย่อมไม่เจริญก้าวหน้า เรามีตัวอย่างสังคมที่เก่ง ในด้านนี้ให้เรียนรู้เป็นตัวอย่าง ว่าสังคมของเขาผู้คนอยู่กันอย่างมีความสงบสุข และมีมาตรฐานความเป็นอยู่ที่ดีอย่างไร ดังตัวอย่างประเทศญี่ปุ่น และสแกนดิเนเวีย

เวลาพูดเรื่องแรงบันดาลใจเรามักพุ่งไปที่ปัจเจกบุคคล ซึ่งก็ถูกต้อง แต่ที่ผมสนใจ และคิดว่าสำคัญต่อสังคม หรือบ้านเมือง คือแรงบันดาลใจร่วมของคนในวงการหนึ่งๆ หรือในสังคมภาพรวม

ตัวอย่างเช่น แรงบันดาลใจของคนในวงการศึกษา แรงบันดาลใจของคนในวงการสุขภาพ แรงบันดาลใจของคนใน วงการกฎหมาย แรงบันดาลใจของคนในวงการธุรกิจ แรงบันดาลใจของคนไทย ย้ำว่าผมสนใจแรงบันดาลใจร่วมกันของ คนจำนวนมาก

แรงบันดาลใจของผมคือ การสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ ในสังคมไทย โดยขับเคลื่อนการเรียนรู้แห่งศตวรรษที่ ๒๑ และขับเคลื่อน KM 3.0

วิจารณ์ พานิช

๓๐ เมษายน ๒๕๕๙

[ลิขิต]

เรียน อาจารย์

ตามความคิด ถ้าสังคมไทยฯ ขาดแรงบันดาลใจ (เริ่มจากปัจเจก) ประเทศไทย ก็ต้องตก เป็นเมืองขึ้นของมหาอำนาจ เริ่มตั้งแต่ความเชื่อ ความคิด วิธีการดำเนินชีวิต สินค้า ฯลฯ ก่อนจะยกสมบัติตนเองและส่วนรวมให้ ในรูปแบบต่างๆ

ขอแสดงความนับถือ

คุณลิขิต