ชีวิตที่พอเพียง 2601. เพราะถูกสังคมปฏิเสธ

ใน ปาฐกถาไพบูลย์วัฒนศิริธรรม ครั้งที่ ๓ เมื่อวันที่ ๑๔ มกราคม ๒๕๕๙ ผมประทับใจการนำเสนอของทั้ง ๖ คน แต่ฉุกใจกับการนำเสนอของคุณทิชา ณ นคร เป็นพิเศษ ท่านเป็นผู้อำนวยการ ศูนย์ฝึกและอบรมเด็กและเยาวชนบ้านกาญจนาภิเษก ที่รับเด็กและเยาวชนที่ต้องโทษมาฝึก แทนที่จะเข้าคุก หรือสถานพินิจ ก็มาเข้าศูนย์ฝึกนี้แทน

ฟังแล้วผมเกิดความรู้สึกว่า เยาวชนเหล่านี้เป็นคนที่ขาดแคลนความรักจากคนอื่น สมองไม่ได้รับการพัฒนาด้านความรัก ความมั่นใจตนเอง และความรักผู้อื่น จึงถูกสมองสัตว์เลื้อยคลานเข้าครอบงำ

เมื่อเยาวชนเริ่มมีอาการ “ขาดความรัก” สังคม/โรงเรียน/ครอบครัว ก็ยิ่งเติมเชื้อเพลิงให้แก่สมองสัตว์เลื้อยคลาน ด้วยการปฏิเสธเยาวชนเหล่านี้ ว่าเป็นคนไม่ดี ไม่มีค่า

วิธีแก้ไขของบ้านกาญจนา ก็คือ ช่วยให้เยาวชนทำกิจกรรมเพื่อฟื้นส่วนที่พร่องขึ้นมา ซึ่งต้องใช้เวลา ใช้ทฤษฎีว่า ในตัวมีคนอีกคนหนึ่ง (ที่เป็นด้านสว่าง) หาทางให้ออกมา ไล่คนด้านมืดออกไป สอนวิชาชีวิต 50% วิชาสามัญ 25 วิชาชีพ 25 ชวนลืมติดคุก โดยทำกิจกรรมจิตอาสา ความยากลำบาก ทุกข์โศก ของคนอื่น ปลุกความเป็นมนุษย์

ผมอธิบายว่า เป็นการปลุก altruistic brain ที่เป็นสมองมนุษย์ ให้ออกมาสร้างความสุขแก่เยาวชนเหล่านี้ แทนที่จะหาความสุขความพอใจผ่านสมองสัตว์เลื้อยคลาน

แทนที่จะมัวเคียดแค้นกับความโชคร้ายของตน กลับหันมาช่วยเหลือผู้อื่น ช่วยเหลือสังคม หันมาทำตัวเป็น “ผู้ให้” ชีวิตก็กลับมามีความมั่นคงทางอารมณ์ และได้รับการยอมรับจากสังคมรอบข้าง

ความรู้สึกว่าถูกสังคมปฏิเสธ มาจากกระบวนทัศน์ “ผู้เอา” เมื่อเปลี่ยนมาสู่กระบวนทัศน์ “ผู้ให้” การถูกสังคมปฏิเสธก็ไม่มี มีแต่การยอมรับ

วิจารณ์ พานิช

๒ ม.ค. ๕๙ ปรับปรุง ๔ ก.พ. ๕๙

[ไอศูรย์]

เยาวชน "ขาดความรัก"
สาเหตุหลักปัญหาเบี่ยงวิถี
ฟื้นรักฟื้นความดีฟื้นพื้นที่
ดูแลกัน