สมองระหว่างหลับ

บทความสั้นๆ What happens in the brain during sleep?ตอบสั้นๆ โดย John Peever และ Brian J. Murray ให้ความรู้มาก เขาบอกว่าผลงานวิจัยบอกว่าการหลับส่งผลดีต่อทั้งร่างกายและจิตใจ (อันนี้เรารู้ดีจากประสบการณ์ตรง) โดยเพิ่มพลังของเซลล์ในร่างกาย กำจัดของเสียออกจากสมอง ส่งผลต่อความจำและการเรียนรู้

การนอนหลับมีผลต่ออารมณ์ ความอยากอาหาร และความต้องการทางเพศ

กระบวนการนอนหลับมีความซับซ้อนยิ่ง วิทยาศาสตร์ยังเข้าใจไม่หมด เท่าที่รู้การนอนหลับมี ๒ ช่วง คือช่วงหลับลึก (SWS – slow-wave sleep) กับช่วงฝัน (REM – rapid eye movement) เวลานอนส่วนใหญ่อยู่ในช่วงหลับลึก

เท่ากับว่า ช่วงหลับสมองยังทำงาน เริ่มจากเซลล์สมองส่วน ventrolateral preoptic nucleus ใน hypothalamus และparafacial zone ที่ก้านสมอง ทำงาน เราก็จะหลับ คือไม่รู้สึกตัว เข้าสู่ช่วงหลับลึก การหายใจจะช้าและลึก

หลังจากนั้นจะมีช่วงฝันเข้ามาแทรก ทำไมต้องฝันยังไม่ทราบ ทราบแต่ว่าเมื่อ subcoeruleus nucleus ในก้านสมองทำงาน ก็จะเข้าช่วงฝัน ซึ่งกล้ามเนื้อร่างกายจะเป็นอัมพาตชั่วคราว การเต้นของหัวใจและจังหวะการหายใจก็ไม่สม่ำเสมอ ในคนที่สมองส่วนดังกล่าวถูกทำลาย ช่วงหลับฝันจะผิดปกติ คือกล้ามเนื้อร่างกายไม่เป็นอัมพาต อาจเกิดพฤติกรรมรุนแรงขึ้นได้

ผมเกิดคำถามว่า แล้วละเมอเกิดจากกลไกอะไรในสมอง

วิจารณ์ พานิช

๒๙ พ.ย. ๕๘