ชีวิตที่พอเพียง : ๒๕๕๘. AAR เที่ยว วอชิงตัน ดีซี

เที่ยว วอชิงตัน ดีซี คราวนี้ไม่มีเที่ยวอย่างอื่น นอกจากพิพิธภัณฑ์สมิธโซเนี่ยน กับสวนพฤกษศาสตร์ ผมเที่ยวแบบออมกำลัง เพราะคนแก่ กำลังน้อย เดินไม่ทนเหมือนแต่ก่อน ใช้วิธีถ่ายรูปมาดูที่โรงแรม และบนเครื่องบิน ที่ไหนมีแผ่นพับก็หยิบมาดู และเก็บมาดูรายละเอียดทีหลัง

มีข้อสังเกตว่า พ่อแม่ชอบพาลูกมาเที่ยว บางคนก็ตั้งคำถามให้ลูกคิด น่าจะเป็น “การศึกษา” สำคัญ ที่พ่อแม่ให้แก่ลูก ผมเก็บเอกสาร Discovery Theater มาอ่านบนเครื่องบิน ยิ่งเห็นว่าพิพิธภัณฑ์เหล่านี้หารายได้จากหลายทาง ทางจัดกิจกรรมให้เด็กๆ เรียนรู้อย่างสนุกสนานน่าจะเป็นช่องทางหนึ่ง

ร้านอาหารน่าจะเป็นอีกช่องทางหนึ่ง ราคาอาหารในร้านของพิพิธภัณฑ์แพงกว่าสองเท่าของร้านข้างนอก

การชักชวนให้เป็น Partner เป็นอีกช่องทางหนึ่ง National Museum of African Art มีแผ่นพับชักชวนให้เป็นสมาชิก โดยบริจาคปีละ $75, 150, 250, 500, 750 ก็ได้ ผู้บริจาค $500 ขึ้นไป ได้รับโอกาสเข้าร่วมกิจกรรมเป็นพิเศษ เขาเอาเงินไปใช้ ๔ ทางคือ สนับสนุนการสร้างศิลปิน ใช้ปรับปรุงอาคารสถานที่ ใช้ในกิจกรรมอนุรักษ์รวมทั้งซื้อชิ้นงานศิลปะ ใช้จัดโปรแกรมหรืออีเว้นท์ต่างๆ ผมมาคิดได้ทีหลังว่า ถ้าผมเป็นคนอเมริกัน ผมจะสมัครเป็นสมาชิกประเภทบริจาค ๕๐๐ เหรียญขึ้นไป เพื่อเป็นช่องทางให้ลูกๆ ได้เข้าร่วมกิจกรรม

คนพาครอบครัวไปเที่ยวพิพิธภัณฑ์ หอศิลป์ และสวนพฤกษศาสตร์มากจริงๆ ทำให้คิดว่าวิธีพักผ่อนหย่อนใจในวันหยุดแบบนี้ น่าจะเป็นผลดีต่อบ้านเมืองในระยะยาว ดีกว่าการไปเดินห้างอย่างในบ้านเรา ข้อเสียเปรียบในบ้านเราคืออากาศร้อน ไปเดินในที่โล่งเดี๋ยวเดียวเหงื่อแตก แต่เดินห้างอากาศเย็นสบาย แต่ก็โดนกล่อมใจให้คุ้นกับความอยากได้ของสวยงามราคาแพงโดยไม่จำเป็น

ผมตีความว่า สถานที่เหล่านี้เป็น “สถานศึกษา” ประเภทหนึ่ง เป็นสถานศึกษา “ตามอัธยาศัย” ที่รัฐจัดให้แก่พลเมือง มองในมุมหนึ่ง เป็นคล้ายๆ edutainment เว็บไซต์ของสถานที่เหล่านี้จึงลงท้ายด้วย .edu บ่งบอกความเป็น “สถานศึกษา”

ผมตีความว่า สถาบันเหล่านี้ ทำหน้าที่ “ปรุงความรู้” ที่มีกระจัดกระจายอยู่ในสังคม เป็นการจัดแสดง อาศัยการมีชิ้นงานศิลปะ ชิ้นงานศิลปะ หรือชิ้นต้นไม้/ดอกไม้ เอามาผูกกันเข้าเป็นเรื่องราวที่มีความหมาย เรียกว่าทำ Knowledge Translation ให้คนมาเรียนรู้ตีความต่อ ในนามของการพักผ่อนหย่อนใจ ผมอยากเห็นคนไทยพักผ่อนหย่อนใจแบบเรียนรู้และสร้างสรรค์ สร้างนิสัยรักธรรมชาติ รักศิลปะ รักการเรียนรู้ แบบนี้ มากกว่าการพักผ่อนหย่อนใจแบบไปเดินช็อปปิ้ง เสียเงินซื้อสินค้าราคาแพง และบ่มเพาะความโลภ จิตบริโภค

นี่คือข้อเรียนรู้จากการอยู่ต่อที่ วอชิงตัน ดีซี อีก ๒ วัน ยอมเสียค่าโรงแรมสองวัน ๓๙๘ เหรียญ และค่าใช้จ่ายอื่นๆ เพื่อไปฝังตัวเรียนรู้ จากการเที่ยวพิพิธภัณฑ์ หอศิลป์ และสวนพฤกษศาสตร์

ระหว่างเที่ยวคนเดียว ผมรู้สึกว่าขาดๆ อะไรไป แล้วก็นึกขึ้นได้ ว่าขาด “สาวน้อย” คู่ใจ นั่นเอง

วิจารณ์ พานิช

๑๑ พ.ย. ๕๘

บนเครื่องบิน ANA จาก วอชิงตัน ดีซี ไปโตเกียว และเขียนต่อที่บ้าน