วันที่ ๑๙ และ ๒๐ มิถุนายน ๒๕๕๘ ผมนั่งรถผ่านถนน ๔๐๑๒ ที่แยกจากถนนพระราม ๒ ตรงคลองโคน ไปยังอำเภอบ้านแหลม และต่อด้วยถนน ๔๐๒๘ ไปยังแหลมผักเบี้ย สู่ ไอ ธารา รีสอร์ท ถึง ๓ ครั้ง คือนั่งรถจาก ไอ ธารา รีสอร์ท เข้ากรุงเทพไปทำฟันแล้วนั่งกลับ ตอนบ่ายวันที่ ๑๙ และในบ่ายวันที่ ๒๐ นั่งรถจาก ไอ ธารา รีสอร์ท กลับบ้าน
สองข้างทางเป็นนาเกลือเป็นส่วนใหญ่ แถวบ้านแหลมมีคอนโดนกนางแอ่นสูงเท่าตึก ๓ - ๔ ชั้น จำนวนมากมาย และบางช่วงผ่านป่าชายเลนที่สมบูรณ์น่าชื่นใจ แต่ก็มีน้อยมาก ส่วนใหญ่กลายเป็นนากุ้ง และถมสร้างบ้านเรือน
เช้าวันที่ ๒๐ คุณกาญจนา เข่งคุ้ม ผู้อำนวยการศูนย์สัตว์ทดลอง ชวนผมเดินไปดูหมู่บ้านประมงแหลมผักเบี้ย ที่เขาเอาสัตว์น้ำขึ้นจากเรือประมง ไปเห็นหมู่บ้านประมงที่สุดจะรกรุงรัง มีเรือประมงทั้งขนาดใหญ่และชนาดเล็กจอดที่ท่า จำนวนกว่า ๒๐ ลำ แต่ละลำมีที่จอดประจำของตน โดยไม่ต้องเสียเงิน
ไปพบชายอายุประมาณ ๕๐ ปี นั่งแกะปูม้าออกจากอวนเอามัดยางหนังสติ๊กและใส่ลงถังน้ำ เขาบอกว่าขายเป็นปูเป็น ราคากิโลละ ๓๕๐ บาท เรือของเขาขนาดเล็กเครื่องเรือหางยาว เขาออกทะเลคนเดียว ออกไปห่างฝั่งกว่า ๑๐ ก.ม. โดยออกเรือ ตอนสองยาม กลับมา ๖ โมงเช้า คืนนี้ลมแรง น้ำเชี่ยว เขาสาวอวนลำบาก จึงได้ปูเพียงราวๆ ๑๐ ตัว เขาบอกว่าคืนวานได้ถึง ๑๐ กิโล ทำงาน ๖ ชั่วโมง ได้เงิน ๓,๕๐๐ บาทนับว่าไม่เลวเลย แต่วันนี้น่าจะได้เพียง ๓๕๐ บาท
ปูที่เขากำลังแกะออกจากอวนตัวหนึ่งมีไข่เต็มท้อง คุณกาญจนาถามว่ามีการอนุรักษ์พันธุ์ปูไหม เขาบอกว่ามี โดยพวกเขาชาวประมงจะบริจาคปูที่มีไข่ตรงตะปิ้งคนละสองสามตัวต่อเดือน ให้แก่ธนาคารปู เอาไปฟัก พอออกเป็นตัวเล็กๆ ก็ปล่อยลงคลอง ให้มันออกไปโตในทะเลเอง เราจึงเดินไปถามทางไปธนาคารปูม้า ของตำบลแหลมผักเบี้ย เสียดายที่ไม่มีคน อธิบายให้ความรู้ คงเป็นเพราะเราไปตอน ๖.๓๐ น. แต่ผมก็กลับมาบ้านและค้นเรื่องราวของธนาคารปูม้าตำบลแหลมผักเบี้ยพบ ที่นี่
ขากลับบ้านบ่ายวันที่ ๒๐ ผมแวะร้าน ฮ่อยจ๊อแม่จินดา ต. บางตะบูน อ. บ้านแหลม จ. เพชรบุรี และซื้อฮ่อยจ๊อชนิดเนื้อปู มาก แพ็คละ ๒๕๐ บาท และซื้อปูม้าแกะเนื้อ แพ็คละ ๔๕๐ บาท เอาไปฝากสาวน้อย พบว่า ฮ่อยจ๊ออร่อยสู้ของ อ่างศิลาซีฟู้ด ที่ผมไปกินกับ ดร. นงนุช เมื่อวันที่ ๒ มิถุนายน ๒๕๕๘ ไม่ได้ ของอ่างศิลาซีฟู้ดเนื้อปูล้วน และทำสดๆ ไม่ได้แช่แข็งไว้
แต่ปูม้าต้มแกะเนื้ออร่อยมาก กินสะดวก และสาวน้อยบอกว่าไม่แพง เธอชอบใจที่เขาบั่นเปลือกที่ขาเล็กๆ ของปู ให้เราดึงเนื้อออกจากปลอกเปลือกเป็นแท่งเล็กๆ กินได้สะดวก ปูนี้ต้มตอนยังมีชีวิต เนื้อจึงสดและหวานมาก
วิจารณ์ พานิช
๒๐ มิ.ย. ๕๘
ชาวบ้านขยันทำมาหากิน ด้วยน้ำพักน้ำแรง ชีวิตฝากไว้กับธรรมชาติ