วินัย เจริญเฉลิมศักดิ์ นบ. นม.
ที่ผ่านมาสถานที่คุมขังนักโทษมีด้วยกันหลายรูปแบบ เช่น เกาะคุก คุกใต้ดิน คุกถ้ำ ฟาร์มคุก ทัณฑนิคม คุกตู้คอนเทนเนอร์ คุกลับในสถานที่ต่างๆ คุกมีกำแพง คุกไม่มีกำแพง คุกในสถานที่หรือดินแดน ที่ห่างไกล เช่น คุกอาณานิคม อาณานิคมแรงงานนักโทษ ค่ายกักกันแรงงานนักโทษ ฯลฯ คุกไม่มีกำแพง หรือคุกเปิด หรือ คุกที่ไม่เข้มงวด (Open prison) มีการใช้ในหลายประเทศ เช่น ในสหราชอาณาจักร มีการใช้ คุกเปิดเป็นส่วนหนึ่งของแผนฟื้นฟูนักโทษที่ย้ายจากคุกปิด สำหรับนักโทษที่มีความเสี่ยงต่ำเพื่อการฝึกอบรมความรู้ ทักษะ อาชีพ ในเยอรมนี มีการใช้คุกเปิดเป็นส่วนหนึ่งของการฟื้นฟูสมรรถภาพนักโทษ ในนอร์เวย์ ที่คุกเปิดแบสดอส์ย (Bastoy) ไม่มียามติดอาวุธ เน้นการควบคุมตนเอง ดำเนินงานภายใต้แนวคิดระบบคุกนิเวศ ในอินเดีย ที่คุกเปิดเกรละ (Kerala) มีการทำงานด้านการเกษตร ปลูกยางพารา ทำนา ฯลฯ เป็นการดำเนินงานภายใต้แนวคิดที่สำคัญ เช่น แนวคิดนิเวศวิทยาแห่งความยุติธรรม แนวคิดในการดึงจุดแข็งของวิถีชีวิตชุมชน แนวคิดคุกอาศรม และ แนวคิดหลักการจากคำสอนของมหาตมา คานธี ในฟิลิปปินส์ ที่คุกเปิดอิวาหิก (Iwahig) เน้นการทำงานด้านการเกษตร และ พัฒนาคุกให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเป็นที่นิยม ของชาวฟิลิปปินส์และชาวต่างประเทศ เป็นต้น สำหรับคุกเปิดที่นำเสนอในบทความนี้ คือ คุกเปิด HM Prison Castle Huntly ของสกอตแลนด์ โดยจะเป็นการกล่าวถึงความเป็นมา แนวคิด แนวทางการดำเนินงาน และ ผลการดำเนินงาน โดยสังเขป ดังนี้
คุกเปิด HM
Prison Castle Huntly
สกอตแลนด์
คุกเปิด HM Prison Castle Huntly สกอตแลนด์ ข้อมูลจากเว็บไซต์ http://www. thecourier.co.uk/news/local/perth-kinross/castle-huntly-defends- fishing-trips-for-prisoners-1.776761 และ เว็บไซต์ http://www.sps.gov.uk/Corporate/Prisons/ CastleHuntly/HMP-Castle-Huntly.aspx พบว่า คุกเปิดแคตเซิท ฮันท์ลี หรือคุกเปิดปราสาทฮันท์ (Castle Huntly) ถูกสร้างขึ้น ในปี 1452 ต่อมาในปี 1947 ปราสาทถูกเปลี่ยนให้เป็นสถานกักกันเยาวชนและนักโทษวัยหนุ่ม ในปัจจุบัน ได้เปลี่ยนเป็นคุกเปิดสำหรับใช้คุมขังนักโทษชายที่มีความเสี่ยงต่ำถึง 2 ปี ขนาดความจุสำหรับ 285 นักโทษ มีวัตถุประสงค์เพื่อการเตรียมความพร้อมก่อนปล่อย เน้น กิจกรรมเพิ่มความรับผิดชอบส่วนบุคคลเพื่อให้เป็นพลเมืองดี ลดความเสี่ยงในการกระทำผิดกฎหมาย เพื่อความปลอดภัยของชุมชน ประกอบด้วยโปรแกรม การฝึกอบรมความรู้ ทักษะ อาชีพ การจ้างงาน การพัฒนาโปรแกรมต่างๆ เช่นโปรแกรมการคืนนักโทษสู่สังคมชุมชน โปรแกรมการจ้างงาน โปรแกรมวิชาชีพธุรกิจการค้า โปรแกรมการฝึกวิชาชีพตกปลาภายใต้ความร่วมมือกับองค์กรอาสาสมัครภาคเอกชน เป็นต้น
คุกเปิด HM Prison Castle Huntly สกอตแลนด์
แนวทางการดำเนินงานข้อมูลจากเว็บไซต์ http://insidetime.org/hmp-castle-huntly-prison-regime-info/ พบว่า คุกเปิด HM Prison Castle Huntly สกอตแลนด์ มุ่งเน้นการฝึกอบรมการจ้างงาน การฝึกอบรมความรู้ ทักษะ อาชีพ เพื่อเตรียมความพร้อมก่อนปล่อยนักโทษคืนสู่สังคม ดำเนินงานภายใต้แนวคิดการเปิดโอกาสให้ภาคเอกชนและชุมชนเข้ามามีส่วนในการฝึกอบรมความรู้ ทักษะ อาชีพ และแนวคิดต่างๆ ดังกล่าว นอกจากนั้นยังมีการพัฒนาโปรแกรมการจ้างงาน โปรแกรมการคืนนักโทษสู่สังคมชุมชน โปรแกรมการฝึกวิชาชีพตกปลา ภายใต้ความร่วมมือกับองค์กรอาสาสมัครภาคเอกชนเป็นโปรแกรมทดลอง ฝึกทักษะใหม่สำหรับผู้ต้องขังโดยการฝึกตกปลาที่ทะเลสาบ มีนักโทษเข้าร่วมฝึกตกปลาครั้งแรก จำนวน 8 คน โดยมีอาสาสมัครตกปลาการกุศลสำหรับเด็กและเยาวชนจากสโมสรตกปลาสกอตแลนด์ เข้าร่วมฝึกอบรม ความรู้ ทักษะ การตกปลา เพื่อให้นักโทษได้มีความรู้ มีเวลาพักผ่อนคลายความเครียด และ เพื่อเป็นการออกกำลังกายช่วยทำให้สุขภาพแข็งแรงสามารถกลับไปใช้ชีวิตได้อย่างปกติสุขภายหลังพ้นโทษ
โปรแกรมฝึกวิชาชีพตกปลาที่คุกเปิด HM
Prison Castle Huntly
สกอตแลนด์
ผลการเรียนการสอนด้านการฝึกอบรมความรู้ ทักษะ อาชีพ การจ้างงาน โปรแกรมการคืนนักโทษสู่สังคมชุมชน ผลการดำเนินการตามมาตรฐานคุกสกอตแลนด์ ด้านโปรแกรมฝึกวิชาชีพตกปลา ผลการดำเนินงานทำให้นักโทษมีพัฒนาการในเชิงบวกมากขึ้น และมีแรงบันดาลใจในการเข้าร่วมสโมสรตกปลา ฝึกงานการประมง และ การอนุรักษ์ปลานอกคุก จุดมุ่งหมายหลักคือการมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมในเชิงบวกเพราะเมื่อนักโทษถูกปล่อยกลับไปในสภาพแวดล้อมเก่าที่มีการกระทำความผิดเกิดขึ้น นักโทษและครอบครัวจะได้มีงานอดิเรกใหม่ที่สามารถเข้าร่วมกิจกรรมกับทางสโมสรที่สนับสนุนการดำเนินงาน เป็นการช่วยทำลายวงจรของการกระทำผิด ด้านผลการดำเนินงานโดยทั่วไป พบว่า มีการปฏิบัติต่อนักโทษที่เหมาะสม เคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ และ สิทธิของนักโทษ และ มีการดูแลสุขภาพของนักโทษเป็นอย่างดี
การนำเสนอบทความเรื่อง คุกไม่มีกำแพง (Prison Without Walls) ตอน คุกเปิด HM Prison Castle Huntly สกอตแลนด์ มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเกร็ดความรู้เล็กๆ น้อยๆ เกี่ยวกับ คุกไม่มีกำแพง หรือ คุกเปิด หรือ คุกที่ไม่เข้มงวด (Open prison) มาเพื่อแสดงให้เห็นถึงบริบทเกี่ยวกับคุกเปิดซึ่งมีการดำเนินการอยู่โดยทั่วไป เช่น สหราชอาณาจักร เยอรมนี นอร์เวย์ อินเดีย ฟิลิปปินส์ และ ไทยที่ดำเนินการในรูปแบบของทัณฑสถานเปิดและเรือนจำชั่วคราวบริบทเกี่ยวกับแนวคิดในการแก้ไขฟื้นฟูนักโทษชึ่งหลายประเทศได้ใช้เป็นแนวทางการดำเนินงานผ่านแนวคิดที่ใช้รองรับการดำเนินงานต่างๆ เช่น แนวคิดในการดึงจุดแข็งของวิถีชีวิตชุมชน แนวคิดคุกอาศรม และ แนวคิดตามหลักการคำสอนของมหาตมา คานธี ของอินเดีย แนวคิดคุกระบบนิเวศวิทยามนุษย์ ไม่มียามติดอาวุธ เน้นการควบคุมตนเองของนอร์เวย์ แนวคิดเน้นการทำงาน ด้านการเกษตร และ พัฒนาคุก ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวของฟิลิปปินส์ แนวคิดในการเน้นการแก้ไขฟื้นฟูนักโทษคืนสู่สังคม และ ชุมชนของสหราชอาณาจักร และ เยอรมนี แนวคิดในการพัฒนาโปรแกรมแก้ไขใหม่ เช่น โปรแกรมตกปลาของสกอตแลนด์ รวมตลอดถึงแนวคิดทฤษฎีปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในคุกเปิดไทย เป็นต้น
....................................
ขอบคุณมากน่ะครับอาจารย์ขจิต ฝอยทอง