ที่ผ่านมาสถานที่คุมขังนักโทษมีด้วยกันหลายรูปแบบ เช่น เกาะคุก คุกใต้ดิน คุกถ้ำ ฟาร์มคุก ทัณฑนิคม คุกตู้คอนเทนเนอร์ คุกลับในสถานที่ต่างๆ คุกมีกำแพง คุกไม่มีกำแพง คุกใน สถานที่หรือดินแดน ที่ห่างไกล เช่น คุกอาณานิคม อาณานิคมแรงงานนักโทษ ค่ายกักกันแรงงานนักโทษ เป็นต้น สำหรับเรือคุก เป็นรูปแบบของสถานที่คุมขังนักโทษอีกรูปแบบหนึ่ง ที่หลายประเทศนำไปใช้ในการควบคุมนักโทษ ด้วยวัตถุประสงค์ ต่างๆ เช่น ในเยอรมนีมีการใช้ เรือคุกเป็นค่ายกักกันเชลย ในปี 1927 ในชิลี มีการใช้เรือคุกในระบอบการปกครองของทหารสำหรับการทรมานนักโทษการเมือง ระหว่างปี 1973 – 1980 ใน UK มีการใช้เป็นเรือคุกในภาคเหนือของไอร์แลนด์ ในปี 1970 และ การใช้เป็นเรือคุกเป็นมาตรการชั่วคราวเพื่อบรรเทาความแออัดของคุก ในปี 1997 - 2006 ในฟิลิปปินส์ มีการใช้ เรือคุก โดยกองทัพเรือคุมขัง พ.อ. เปา โฮนาซาน ผู้นำรัฐประหาร ในปี 1987 ใน USA มีการใช้เรือคุกเพื่อบรรเทาความแออัดของคุก โดยกรมราชทัณฑ์ นิวยอร์ก ในช่วงปี 1980 ในออสเตรเลีย มีการใช้เรือคุกคุมขังนักโทษในนิวเซาธ์เวลส์ ปี 1813 ในรัสเซีย มีการใช้ เรือคุกคุมขังฝ่ายต่อต้านในสงครามกลางเมือง ในปี 1918 – 1922 เป็นต้น
เรือคุกที่ใหญ่ที่สุดในโลก นิวยอร์ก USA ปี 1980
สำหรับ เรือคุก (Prison ship) ที่นำเสนอในบทความนี้ คือ เรือคุกของ UK ข้อมูลจากเว็บไซต์ http://en.wikipedia.org/wiki/Prison_ship พบว่า เรือคุกมีกำเนิดเกิดขึ้นครั้งแรกใน UK ที่ได้มีการใช้เรือคุกเป็นสถานที่คุมขังนักโทษ ในช่วงศตวรรษที่ 17, 18 และ 19 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อขนส่งนักโทษไปยัง คุกอาณานิคม และ การใช้เรือคุกคุมขังนักโทษที่เป็นเชลยศึก เช่น ในช่วงสงครามนโปเลียน มีการใช้เรือคุก คุมขังนักโทษอาญาขนส่งไปยังอเมริกา และ มีการใช้บริการเรือคุกเอกชนหรือเรือนจำเอกชนเป็นครั้งแรก ในปี 1775 การใช้เรือคุกของกองทัพเรือ (มีการใช้บริการเรือคุกเอกชน ระหว่าง ปี 1776 - 1786) การใช้เรือคุกคุมขังเชลยในสงครามวอเตอร์ลู ปี 1815 และ การใช้เรือคุก คุมขังนักโทษในนิวเซาธ์เวลส์ ออสเตรเลีย ปี 1813 และ ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 มีการใช้เรือคุกในการเก็บกักตัวคนต่างด้าว เป็นต้น
เรือคุกของ UK
โดยสรุป
การนำบทความเรื่อง เรือคุก มานำเสนอในบทความนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อแสดงให้เห็นบริบทว่าด้วยสถานที่คุมขังในอดีตถึงปัจจุบันว่าได้มีสถานที่คุมขังประเภทใดบ้าง เช่น เกาะคุก คุกใต้ดิน คุกถ้ำ คุกปราสาท คุกตู้คอนเทนเนอร์ ทัณฑนิคม ฟาร์มคุก คุกลับ อาณานิคมคุก อาณานิคมแรงงาน ค่ายกักกันแรงงาน คุกมีกำแพง และคุกไม่มีกำแพง ซึ่งคุกทั้งหมด ดังกล่าว เป็นคุกที่อยู่บนพื้นดิน สำหรับเรือคุกนับว่าเป็นสถานที่คุมขังนักโทษรูปแบบที่อยู่ในน้ำ ที่มีการใช้งานมานานตั้งแต่ศตวรรษที่ 17, 18 และ 19 มีกำเนิดเกิดขึ้นครั้งแรกใน UK ถึงปัจจุบัน บางประเทศยังมีการใช้เรือคุก เช่น USA ในปี 1980 มีการใช้เรือคุก ในนิวยอร์กเป็นเรือคุกที่ได้รับการบันทึกโดย Guinness Book ว่าเป็นเรือคุกที่ใหญ่ที่สุดในโลก (ด้านบนซ้าย ของเรือมีสนามบาสเกตบอลสำหรับใช้เป็นพื้นที่นันทนาการ) และ ในปี 2009 กองทัพเรือโดยกองนาวิกโยธิน USA ได้ดัดแปลงดาดฟ้าเรือของกองทัพสำหรับใช้เป็นที่คุมขังโจรสลัดนอกชายฝั่งโซมาเลีย เพื่อรอการโอน ไปดำเนินการฟ้องร้องทางคดีที่ประเทศเคนยา เป็นต้น เป็นการดำเนินงาน ภายใต้แนวคิดในการใช้ เรือคุกเป็นสถานที่คุมขังนักโทษ แนวคิดในการใช้เรือคุกขนส่งนักโทษไปยังเรือนจำอาณานิคม แนวคิดในการใช้เรือคุกเป็นสถานที่สำหรับทรมานนักโทษ แนวคิดในการใช้เรือคุกเพื่อลดความแออัดของคุกบนพื้นดิน แนวคิดในการใช้เรือคุกเป็นคุกลับใช้คุมขังบุคคลตามภารกิจของรัฐบาล แนวคิดในการเปิดโอกาสให้ภาคเอกชนเข้ามามีส่วนร่วมในภารกิจของการบังคับโทษทางอาญา (การควบคุมหรือการคุมขังนักโทษ และ การขนส่งนักโทษ) ซึ่งแนวคิดในการใช้เรือคุกได้มีการใช้ มานานกว่า 500 ปี ถึงปัจจุบันก็ยังมีการดำเนินการตามแนวคิดดังกล่าว
.................
ขอบคุณมากน่ะครับพี่วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--
ขอบคุณมากน่ะครับอาจารย์อร วรรณดา