หลักสูตร ตอนที่ 4: หลักสูตรที่เชื่อมโยงกับท้องถิ่น

หลักสูตรที่เชื่อมโยงกับท้องถิ่น

เฉลิมลาภ ทองอาจ

โรงเรียนสาธิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ฝ่ายมัธยม

ผมเคยพูดกับเด็ก ๆ ที่สอนว่า วันใดก็ตามที่ครูอธิบายเนื้อหาที่เป็นวิชาการ
พวกเธอจะทำหน้าเหย และพลังในการเรียนของพวกเธอ ก็ดูจะลดลงไป
แต่เมื่อใด ที่ครูเล่าเรื่องอื่น ๆ ประกอบ เกร็ดต่างๆ เรื่องนอกตำรา
ดูพวกเธอจะกระตือรือร้นที่จะฟังมาก

ไม่แปลกหรอกครับ เพราะการใช้เรื่องเล่าหรือเรื่องสมมติพวกนี้ เป็นสื่อการสอนที่มีประสิทธิภาพมาก

ศาสตราจารย์ Julie McLeod แห่ง The University of Newcastle, Australia ได้วิจัยพบว่า โรงเรียนในออสเตรเลียใช้กิจกรรมการเรียนการสอนอุปมานิทัศน์ (allegory) หรือเรื่องเรื่องเล่าในเชิงเปรียบเทียบ (allegorical narratives) มาสอนนักเรียนตั้งแต่เรื่องง่าย ๆ กระทั่งใช้สอนมโนทัศน์ของสิทธิมนุษยชน โดยเฉพาะในเรื่องของการป้องกันมิให้ตนเองถูกละเมิด หรือทำร้ายจากผู้ใหญ่

ทำอย่างไรหรือครับ

เขาเล่าให้เด็กฟังและอ่านนิทานที่มีตัวละครเป็นสัตว์สัญลักษณ์ของออสเตรเลีย
และเชื่อมโยงพฤติกรรมของสัตว์ กับสิ่งที่เด็ก ๆ ควรฝึกหัดไว้บ้าง

นิทานจิ้งโจ้-ฝึกฝนให้เป็นผู้มีทักษะการดู สังเกตและฟัง เรื่องต่างๆ ที่อาจจะนำอันตรายมาสู่ตัวเองอย่างว่องไว

นิทานเม่น-ฝึกฝนให้เป็นผู้รู้จักใช้วิธีการต่าง ๆ ป้องกันอันตรายที่จะเข้ามาสู่ตนเอง

นิทานนก kookaburra - ฝึกฝนให้เป็นผู้สื่อสาร ที่จะแจ้งภัยต่างๆ ให้แก่ผู้อื่นที่อยู่แวดล้อมทราบหรือรู้ตัวอย่างรวดเร็ว มีประสิทธิภาพ

นิทานหมีโออาล่า- ฝึกฝนให้เป็นนักคิด มีสมาธิ เป็นผู้อ่อนโยน ยืดหยุ่นและแก้ปัญหาต่าง ๆ อย่างรอบคอบ

จริง ๆ การสอนโดยใช้เรื่องเล่ามีอยู่แล้ว ทั้งพวกนิทานอีสปที่เราเคยอ่าน แต่ส่วนใหญ่มักจะแค่อ่าน แล้วก็พับเก็บไว้ ไม่ได้นำมาขยายแนวคิด และฝึกปฏิบัติอย่างจริงจัง

การพัฒนาครูส่วนหนึ่ง จึงต้องทำให้ครูเป็นนักเล่าเรื่อง แต่ไม่ใช่การเล่าเรื่องโกหก เพื่อโน้มน้าวให้นักเรียนเชื่อ

หรือพูดหว่านล้อม เพื่อแสวงหาผลประโยชน์บางอย่างจากนักเรียนที่ตนเองสอน

แต่เป็นการเล่าเรื่องที่เปิดช่องว่างให้นักเรียนขบคิด แล้วทดลองปฏิบัติด้วยตนเอง

ทุกท่านครับ วันนี้ผมมีเรื่องจะเล่า.......อยากฟังไหมครับ 5555

***ศึกษาเพิ่มเติมได้จากบทความเรื่อง A peaceful pedagogy: Teaching human rights across the curriculum ในวารสาร Social and Behavioral Sciences (152) โดน Julie McLeod (2014)***


____________________________________________________________________________

[ขจิต ฝอยทอง]

เป็นความจริงครับ

เด็กๆชอบฟังเรื่องเล่า

ถ้าให้ดีให้เด็กๆเล่าเรื่องแลกเปลี่ยนด้วยครับ

ขอบคุณมากๆครับ