ส่งไม้ต่อด้วย AAR และ BAR

วารสาร Science ฉบับวันที่ ๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๘ ลงบทความ Editorial โดย Alan I. Leshner, CEO AAAS และเป็น Executive Publisher ของวารสาร Science ด้วย ชื่อเรื่อง Passing the CEO baton ไตร่ตรองสะท้อนความคิดว่าในช่วงหนึ่งทศวรรษมีการเปลี่ยนแปลงใหญ่ๆ อะไรบ้างในวงการวิทยาศาสตร์ และในด้านความสัมพันธ์ระหว่างวิทยาศาสตร์กับสังคมในภาพรวม

ด้านบวก

• เทคโนโลยีใหม่ๆ ช่วยให้สามารถตอบคำถามสำคัญๆ และคำถามยากๆ ทางวิทยาศาสตร์ได้
• มีการค้นพบสำคัญๆ เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว จากความร่วมมือ และการวิจัยข้ามศาสตร์
• วิทยาศาสตร์มีลักษณะโลกาภิวัตน์เพิ่มขึ้น โดยที่ประเทศต่างๆ สร้างโครงสร้างพื้นฐาน และขีดความสามารถทางวิทยาศาสตร์เพิ่มขึ้น ทำให้มีการสร้างสรรค์ทางวิทยาศาสตร์มากอย่างไม่เคยมีมาก่อน
• แต่บรรยากาศในการทำงานด้านวิทยาศาสตร์ มีความท้าทายสูงอย่างไม่เคยมีมาก่อน

ด้านลบ/ท้าทาย

• แรงกดดันจากการลดงบประมาณสนับสนุนวิทยาศาสตร์ของประเทศ ในช่วง ๕ ปี ระหว่าง ค.ศ. ๒๐๑๐ - ๒๐๑๕ งบประมาณด้านการวิจัยและพัฒนาของรัฐบาลกลางของ ประเทศ สหรัฐอเมริกาลดลง ร้อยละ ๑๖ เมื่อปรับค่าของเงินแล้ว อีกหลายประเทศตกอยู่ในสภาพ เดียวกัน ยกเว้นประเทศที่เศรษฐกิจกำลังพัฒนาบางประเทศ ที่งบวิจัยของประเทศเพิ่มขึ้น
• ในสหรัฐอเมริกา การสร้างตัวสู่นักวิจัยอาชีพใช้เวลายาวขึ้น ส่วนใหญ่อายุอยู่ในสามสิบปี ปลาย หรือต้นสี่สิบ จึงเริ่มเป็นนักวิจัยที่ตนเองได้รับทุนวิจัย จำนวนมากท้อและละไปสู่ อาชีพอื่น
• ความสัมพันธ์ระหว่างนักวิทยาศาสตร์กับสาธารณชนเสื่อมถอย การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ อาหารดัดแปลงยีน และการสอนทฤษฎีวิวัฒนาการ เป็นสาเหตุต้นๆ
• ความสัมพันธ์ที่เสื่อมถอย ทำให้สาธารณชนสนับสนุนวิทยาศาสตร์ลดลง การทำงาน สาธารณะด้านวิทยาศาสตร์ยากขึ้น
• วงการวิทยาศาสตร์ต้องทำงานสื่อสารสาธารณะอย่างได้ผลเพิ่มขึ้น

เขาลงท้ายว่า การเลือก Rush Holt มาเป็น CEO ของ AAAS นับว่าเป็นก้าวที่เหมาะสม เพราะท่านถนัดด้านการสื่อสารสาธารณะ

วิจารณ์ พานิช

๑๐ ก.พ. ๕๘