เมื่อวันก่อนมีการทำหัตถการ Spinal Block หลังเสร็จผ่าตัดย้ายผู้ป่วยขึ้นรถเปลขนย้ายไปนอนห้องพักฟื้น เมื่อถึงห้องพักฟื้นวิสัญญีพยาบาลผู้รับผู้ป่วยทักว่าทำไมผู้ป่วยนอนหัวสูง... (“.อือ...พนักงานปรับเตียงหัวสูงเมื่อไหร่หนา...ไวจริงๆ” เราแอบคิดในใจ) วิสัญญีพยาบาลห้องพักฟื้นจึงปรับเตียงราบ แล้วให้นอนหมอนเตี้ยๆ
เย็นวันเดียวกัน ขณะเดินผ่านบริเวณส่งผู้ป่วยกลับหอผู้ป่วยพบเหตุการณ์แบบเดียวกันแต่เป็นผู้ป่วยคนละคน ปรับเตียงสูงประมาน 45 องศาจึงถามพยาบาลรับส่ง....เขาไม่ทราบเพราะวิสัญญีไม่ได้บอก..และผู้ป่วยรายนี้ร้องขอให้ทำ......เดินไปหาผู้ป่วยแล้วให้คำแนะนำทั้งผู้ป่วยและเจ้าหน้าที่......จากนั้นเดินกลับมาที่วิสัญญีพยาบาลห้องพักฟื้นคนเดิม เล่าเหตุการณ์ให้ฟัง(ทั้งๆที่ผู้ป่วยรายนี้ไม่ใช่ของเธอ) เธอสั่งการกับพนักงานห้องพักฟื้นทันทีว่าวันหลังจะกำชับว่ารายไหนให้นอนราบ
เมื่อจะเดินกลับ...อดคิดไม่ได้ว่า นอนราบหรือไม่ต้องนอนราบหลังทำ Spinal Block ที่จำได้บางคนก็ว่าต้อง...บางคนว่าไม่จำเป็น...
นั่งพักห้องอาหาร...ถามdentsหลายคนตอบตรงกันว่า เดี๋ยวนี้เขาไม่เชื่อว่าอาการปวดศรีษะจะเพิ่มมากขึ้นถ้านอนศรีษะสูง...จึงกลับมาทบทวนแผ่นพับคำแนะนำที่ให้ผู้ป่วยหลังทำ Spinal Block
แล้วจะยังไงดี....คำตอบว่ายังไงก็ได้...อาจไม่เหมาะสมกับกรณีนี้ เพราะทำให้ผู้ปฏิบัติสับสน คงต้องกลับมาทบทวนกันใหม่
จากแผ่นพับแจกผู้ป่วย
จะปฏิบัติตัวอย่างไร หลังได้รับการฉีดยาชาเข้าช่องไขสันหลัง
วิธีการดูแลตนเอง...หลังได้รับการฉีดยาชาเข้าช่องไขสันหลัง
การฉีดยาชาเข้าช่องไขสันหลังเป็นเทคนิคที่วิสัญญีแพทย์จะช่วยให้ผู้ป่วยไม่เจ็บขณะผ่าตัด โดยผู้ป่วยจะมีอาการชาตั้งแต่บริเวณเอวลงไปถึงปลายเท้า (อาจจะสูงหรือต่ำกว่านั้น ขึ้นกับตำแหน่งที่ผ่าตัด) ในบางกรณีวิสัญญีแพทย์จะใส่ยาระงับปวดร่วมกับยาชาเข้าทางช่องไขสันหลังเพื่อลดอาการปวดหลังผ่าตัด
หลังได้รับการฉีดยาชาเข้าช่องไขสันหลัง วิสัญญีแพทย์และวิสัญญีพยาบาล จะให้การดูแลท่านตลอดการผ่าตัด และดูแลต่อเนื่องในห้องพักฟื้น จนท่านปลอดภัยดีจึงส่งกลับหอผู้ป่วย
|
ในการผ่าตัดครั้งนี้ ท่านได้รับการฉีดยาชาเข้าช่องไขสันหลังเวลา..................น. / ครบ 6 ชั่วโมงเวลา...................น. |
หลังจากนั้นท่านควรดูแลตนเองหรือปฏิบัติตัวดังรายละเอียดต่อไปนี้
- ท่านสามารถนอนหนุนหมอนที่ไม่สูงมากได้ และไม่ลุกขึ้นนั่งจนกว่าจะครบเวลา 6 ชั่วโมง(ดูเวลาในช่องสี่เหลี่ยมข้างบน)
- สังเกตว่าขาทั้งสองหายชาและมีกำลังเป็นปกติ ภายในเวลา 6 ชั่วโมงหรือไม่ ทดสอบด้วยการสัมผัสหรือหยิกเบาๆ ถ้าไม่มีความรู้สึกแสดงว่ายังไม่หายชา หรือทดสอบด้วยการ เคลื่อนไหวขาและเท้า ถ้าสามารถยกขาโดยเข่าเหยียดตรง ขยับขาได้สะดวก และขมิบก้นได้ ถือว่าหมดฤทธิ์ของยาชาแล้ว
- สังเกตอาการ หน้ามืด วิงเวียนขณะลุกนั่ง ถ้ายังมีอาการดังกล่าว ให้ท่านนอนพักผ่อนอย่าเพิ่งลุกนั่งหรือเดิน แต่หากไม่มีอาการท่านควรลุกนั่งช้าๆ และมีผู้ช่วยประคองในระยะแรก เมื่อรู้สึกสบายดีจึงลุกนั่งหรือเดินได้
- สังเกตอาการ ปวดศีรษะหลังจากเปลี่ยนท่า ถ้าท่านมีอาการปวดศีรษะตุ้บๆบริเวณขมับหรือท้ายทอย หลังจากลุกนั่งหรือยืน แต่นอนราบแล้วอาการดีขึ้น ต้องแจ้งให้พยาบาลทราบ เพื่อรายงานแพทย์ต่อไป หากไม่ดีขึ้นภายใน 24-48 ชั่วโมง ต้องแจ้งพยาบาลเพื่อรายงานวิสัญญีแพทย์ให้การรักษาต่อไป
- สังเกต อาการปัสสาวะคั่ง ถ้าปวดอยากถ่ายปัสสาวะให้ลองปัสสาวะเอง หลังจากฉีดยาชาเข้าช่องไขสันหลังแล้ว 6 ชั่วโมงถ้าไม่สามารถถ่ายปัสสาวะเองได้ ควรแจ้งพยาบาลเพื่อสวนปัสสาวะเป็นครั้งคราว
- กรณีที่ท่านเริ่มปวดแผลผ่าตัด ให้ขอยาระงับปวดทันที
- กรณีที่ท่านได้รับการใส่สายคาไว้ที่บริเวณช่องเหนือเยื่อหุ้มไขสันหลังเพื่อให้ยาระงับปวด ท่านควรจะได้รับการเอาสายออกจากหลัง ประมาณ 2-3 วันหลังผ่าตัด ถ้าเกินกำหนดจากนี้ต้องแจ้งพยาบาลเพื่อรายงานแพทย์ต่อไป
กรณีที่เป็นผู้ป่วยนอก ถ้ามีความผิดปกติเกิดขึ้นหลังจากได้รับอนุญาตให้กลับบ้าน หรือกลับบ้านไปแล้ว ควรรีบกลับมาพบแพทย์ทันที หรือโทรศัพท์สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ทั้งในและนอกเวลาราชการ
ภาควิชาวิสัญญีวิทยา คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลศรีนครินทร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น โทร. 043-348390 หรือ 043-363059-60 E-mail address : http//anaes.md.kku.ac.th/
จัดทำโดย ผศ.พนารัตน์ รัตนสุวรรณ ยิ้มแย้ม,วินิตา จีราระรื่นศักดิ์,สุทธินี เฟื่องกระแสร์ และสมาชิกกลุ่มพัฒนาคุณภาพบริการห้องพักฟื้น ภาควิชาวิสัญญีวิทยา คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลศรีนครินทร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 40002
