เจ็ดหน้าที่ของอจ.เพิ่มทักษะนศ.ในศต.21

กราบขอบพระคุณท่านอาจารย์วิจารณ์ พานิช ผู้ถ่ายทอดหลักสำคัญของการพัฒนาระบบการศึกษาที่มีความสุขทั้งผู้สอน ผู้เรียน ผู้บริหาร และสังคมไทย

จากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับท่านนายกสภาม.มหิดลเกี่ยวกับประเด็นของการพัฒนาระบบการศึกษาในเวที "เทคนิคการจัดการเรียนรู้และการพัฒนาครูเพื่อเพิ่มทักษะของนักศึกษาม.มหิดล ในศตวรรษที่ 21" ในวันเสาร์ที่ผ่านมา ผมขอสรุปประเด็นสำคัญที่อาจารย์กายภาพบำบัดและกิจกรรมบำบัดจะนำไป "คิดปรับใช้ในการจัดการเรียนการสอนในปีการศึกษาที่จะถึงนี้ได้ทันที" ได้แก่

1. อาจารย์มีหน้าที่ 7 ประการในการพัฒนาทักษะความเป็นมนุษย์ที่ดี มีปัญญา นำพาสุข ในศต.ที่ 21 ได้แก่

ตั้งเป้าหมายการเรียนรู้และวิธีพิสูจน์ (เกณฑ์การบรรลุเป้าหมายฯที่หลากหลาย) โดยให้นศ.รู้สึกมีความเป็นเจ้าของในการเรียนรายวิชาหรือหัวข้อนั้นๆ (Self-Organized Learning Environment - SOLE)
ออกแบบการเรียนรู้ให้นศ.รู้ว่า การเรียนรายวิชาหรือหัวข้อนั้นๆ มีคุณค่าต่อการใช้ชีวิตเพื่ออะไร นศ.จะได้อะไรบ้าง นศ.ต้องทำอะไรให้ตนบรรลุ ฝึกฝน (เคี่ยวกรำจนเกิดทักษะ) และอจ.จะช่วยเหลืออะไรบ้าง (Transformative Learning)
เป็น "คุณอำนวย" จัดกระบวนการให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้อย่างมีชีวิตชีวาด้วยตัวนศ.เอง หรือ Teach Less Learn More
เป็นผู้ประเมินความก้าวหน้าของนศ.อย่างเนื่องตลอดที่นศ.อยู่กับอจ. (Embedded Formative Assessment)
เน้นกระบวนการตั้งคำถามกลับไปที่นศ.ให้สะท้อนคิดไปข้างหน้า - นำทฤษฎีมาฝึกใช้จนเกิดทักษะจากประสบการณ์จริงและถือเป็นการให้รางวัลแห่งการเรียนรู้ คือ การต่อยอดความรู้ใหม่ด้วยตนเอง ผ่านการสังเกตและเข้าใจสถานการณ์จริงๆแล้วทำเป็นทำได้ตลอดชีวิต (Formative Feedback - Mastery Learning)
เน้นกระบวนการประเมินการพัฒนาความดีภายในของตนเองทั้งอจ.และนศ.เพื่อมีส่วนร่วมทำงานสร้างสรรค์นอกห้องเรียนและเป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น (Summative Evaluation)
เป็นตัวอย่างที่ดีของการเรียนรู้ด้วยการลงมือปฏิบัติจริง (Learning by Doing) เช่น ไม่อ่านตำรามาสอน พัฒนาวิธีการเรียนการสอนใหม่ๆ ที่ไม่มีสูตรตายตัว ติดกล้องวิดีโอหลังห้องเพื่อประเมินว่า ในชั้นเรียนอจ.พูดมากกว่านศ.หรือไม่ อจ.ควรคิด-ฟัง-ถาม-ให้นศ.คิด-พูด-ทำเอง ไม่จัดชั้นเรียนแบบบรรยายแต่จัดเป็นกลุ่มการเรียนรู้ที่นศ.แลกเปลี่ยนเรียนรู้หลังเข้าใจเนื้อหาสำคัญจากอจ.ไม่เกิน 15-30 นาที ฯลฯ

2. ผลงานของอาจารย์คือคุณภาพของลูกศิษย์ มิใช่การประเมินอาจารย์ด้วย PA มิใช่ครูต้นแบบ มิใช่การเป็นผู้รู้ (เอาตัวเองเป็นตัวตั้งหรือแสดงความเป็นตัวเอง) แต่อาจารย์ต้องปรับจริตให้เป็น "ผู้เรียนรู้และเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลง (ชอบสนุกในการเรียนรู้จนเกิดคุณค่าในการช่วยเหลือผู้อื่น ทำงานเป็นทีมได้กับคนหลายบุคลิกภาพ)"

3. ระบบการศึกษาจะพัฒนาได้เมื่อทีมบริหารและทีมอาจารย์-เจ้าหน้าที่-นศ.เกิดการจัดการการเปลี่ยนแปลงในความคิดของคนที่หลากหลายแต่มีเป้าเป็นขั้นตอนเดียวกัน (เป้าหมายรายทาง - พูดคุยกับทีมบ่อยครั้งแม้ว่าจะเห็นความก้าวหน้าเล็กน้อย กับเป้าหมายปลายทางที่ฝันให้ใหญ่-ไกล-ร่วม) จากนั้นใช้เครื่องมือ 3 อย่างที่สร้างความสร้างสรรค์รวมหมู่ ได้แก่

ทุกคนส่งเสริมการจัดการความรู้ (Knowledge Management) เกิดเวทีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ความรู้ที่มีอยู่ในตัวตนหลังการลงมือปฏิบัติจริงและตีความด้วยทฤษฎีที่ชัดเจน
การฝึกเป็นคุณอำนวย (Facilitator) ทำให้เกิดอาจารย์แกนนำผ่านการเล่าและการแขร์เรื่องราวดีๆ จากการจัดเวทีข้างต้น ทำให้ไม่เรียนรู้ที่เริ่มจากศูนย์แต่เป็นการเรียนรู้จากพวกเราอย่างจริงใจ
การจัดระบบหลักฐานความรู้ (Evidence) ที่พิสูจน์ได้เห็นเป็นรูปธรรมผ่านเทคโนโลยีที่หลากหลาย เช่น การให้รางวัลหลักสูตรติดดาวแบบ Active Learning ในปี 57 เพียง 30% ของรายวิชาทั้งหมดแล้วค่อยๆเพิ่มปีละ 10% จนถึงยกย่องหลักสูตรดาวทอง ซึ่งการให้รางวัลเป็นเพียงกุศโลบายแต่เน้นการสื่อสารร่วมกันเพื่อตอบโจทย์ว่า ในแต่ละปีเราจะทำอย่างไรถึงจะให้นศ.เป็นคนดี มีปัญญา นำพาสุข

4. หลักสูตรที่แท้จริงมีอยู่ 3 รูปแบบที่อาจารย์ควรตระหนักรู้และปรับเนื้อหาให้ยืดหยุ่นทั้งวัน เวลา สถานที่ บุคคล โดยเน้นหัวใจสำคัญของการเรียนรู้แบบบูรณาการให้นศ.รู้จริงตลอดชีวิตแบบ Adult Learning ได้แก่

หลักสูตรที่เขียนตามรูปแบบที่เขียนตาม Thailand Quality Framework มคอ.ต่างๆ
หลักสูตรที่อยู่ในหนังสือประกอบการเรียนรู้
หลักสูตรที่อยู่ในการเรียนรู้ของนศ.จริงๆ

5. อาจารย์สามารถศึกษาเพิ่มเติมจาก LINK ต่อไปนี้ ด้วยความขอบพระคุณคำแนะนำจากท่านอ.วิจารณ์ พานิช เป็นอย่างสูง

เขียนใน GotoKnow โดย กิจกรรมบำบัดจิตสังคม
ใน กิจกรรมบำบัดศึกษา

คำสำคัญ (Tags): #กิจกรรมบำบัด#การศึกษา#อาจารย์#นักศึกษา#กายภาพบำบัด

หมายเลขบันทึก: 568809เขียนเมื่อ 20 พฤษภาคม 2014 11:01 น. ()แก้ไขเมื่อ 20 พฤษภาคม 2014 17:43 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลงจำนวนที่อ่าน

ความเห็น (11)

นงนาท สนธิสุวรรณ

เขียนเมื่อ 20 พฤษภาคม 2014 11:04 น. ()

ขอบคุณแนวคิดดีๆเพื่อการขับเคลื่อนคุณภาพทางการศึกษาค่ะ...

เพชรน้ำหนึ่ง

เขียนเมื่อ 20 พฤษภาคม 2014 15:08 น. ()

-สวัสดีครับอาจารย์

-ตามมาร่วมให้กำลังใจ

-การศึกษาแบบ ส่งเสริมการจัดการความรู้ (Knowledge Management) เกิดเวทีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ความรู้ที่มีอยู่ในตัวตนหลังการลงมือปฏิบัติจริงและตีความด้วยทฤษฎีที่ชัดเจน ถือเป็นสิ่งที่ดีมาก ๆครับ

-เก็บผลไม้ป่ามาฝาก..พี่หมอจะรู้จักไหมหนอ?