ปัจจุบันประเทศไทยมีเครือข่ายสุขภาพ ที่เรียกว่า อาสาสมัครสาธารณสุข หรือ อสม.ทั่วประเทศเกือบ 1 ล้านคนศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) จึงได้สนับสนุนการวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อให้ อสม. เกิดการลด ละ เลิก การสูบบุหรี่
คุณสมาน เพ็ชระ อสม. ต.ศรีมงคร อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี
ที่ได้เข้ารับการอบรมพัฒนาศักยภาพเครือข่าย เรื่อง การควบคุมยาสูบในชุมชนและการช่วยผู้ป่วยโรคเรื้อรังในชุมชนให้เลิกบุหรี่ ในโครงการโรงพยาบาลปลอดบุหรี่ : ขยายเครือข่ายสู่ชุมชน ได้มาเล่าถึงการเลิกบุหรี่ (คุณทำได้)
เผยแพร่เพิ่มเติม : http://www.youtube.com/watch?v=UxRLrT0cYaU&hd=1
อสม.ถือว่ามีบทบาทในการเป็นผู้นำทางสุขภาพ นอกเหนือจากเป็นผู้ดูแล เฝ้าระวังพฤติกรรมเสี่ยงทางสุขภาพในรูปแบบต่างๆ โดยเฉพาะเรื่องการส่งเสริมสุขภาพ ถือว่า อสม.ได้ทำหน้าที่อย่างดีและต่อเนื่องมาเป็นเวลานาน ฉะนั้น อสม.จึงควรเป็นตัวอย่างทางสุขภาพที่ดี อย่างหนึ่งคือ พฤติกรรมการสูบบุหรี่
ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) จึงได้สนับสนุนการวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อให้ อสม. เกิดการลด ละ เลิก การสูบบุหรี่ ในพื้นที่ 5 จังหวัด คือ พิษณุโลก ปราจีนบุรี ร้อยเอ็ด ฉะเชิงเทรา และยะลา ทำให้พบสถานการณ์ว่า อสม.ที่ยังมีพฤติกรรมการสูบบุหรี่ส่วนใหญ่จะเป็น อสม.ชาย
เมื่อพบสถานการณ์จึงนำไปสู่การโครงการเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้เกิดการลดละเลิก การสูบบุหรี่
เมื่อนำข้อมูลทั้งหมดมาวิเคราะห์ พบว่า เหตุผลที่ อสม. สูบบุหรี่ เกิดจากความคิดว่า การสูบบุหรี่จะสามารถคลายเครียดได้ รองลงมาคือช่วยคลายความหงุดหงิด ไม่สบายใจ แก้เหงา บางส่วนระบุว่า เพื่อเข้าสังคม เกิดจากความเคยชิน
โดยกิจกรรมที่นำไปทำกับชุมชน จะเน้นในเรื่องการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น การให้ความรู้ การสร้างต้นแบบที่ดี และการส่งเสริมให้ครอบครัวเข้ามาสนับสนุนด้านกำลังใจให้แก่ผู้ต้องการเลิกบุหรี่ให้สำเร็จ ความห่วงใยต่อคนใกล้ชิด
สิ่งสำคัญที่สุด คือ แรงสนับสนุนจากคนในครอบครัวโดยเฉพาะครอบครัวที่มีเด็กเล็ก
การทำกิจกรรมในพื้นที่ต่างๆ ทำให้พบว่า แรงผลักดันที่สำคัญที่ทำให้สามารถเลิกบุหรี่ได้ คือ กลุ่มตัวอย่างทราบว่าจะทำให้สุขภาพไม่ดี และ บุคคลใกล้ชิดอยากให้เลิก โดยเฉพาะผู้ที่มีลูกหลาน และหากคนในครอบครัวเข้าใจ และให้กำลังใจก็จะสามารถทำได้สำเร็จมากขึ้น
ด้านกิจกรรมที่มีผลในการเลิกและลดบุหรี่ คือ การอบรม และ การชมวีดีทัศน์ที่เป็นผลกระทบเกี่ยวกับการสูบบุหรี่ รวมถึงการสร้างต้นแบบในการเลิกสูบบุหรี่ เพราะ อสม.ถือว่ามีบทบาทสำคัญทางสุขภาพ เมื่อเกิดความตระหนักและสังคมร่วมกันสนับสนุนการเลิกอย่างจริงจังก็ทำให้เกิดผลสำเร็จขึ้นได้
การเลิกสูบบุหรี่ในกลุ่มตัวอย่าง จึงได้ผลดีจากการทำกิจกรรม การให้ความรู้ เสริมแรงสนับสนุนจากครอบครัว และสังคม จึงนำมาสู่ความสำเร็จได้ โดยเฉพาะกำลังใจจากครอบครัวถือว่าเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งที่จะทำให้เกิดแรงจูงใจ และเกิดความพยายามในการเลิกบุหรี่
เพื่อต้นแบบที่ดีของชุมชน
เว็บไซต์ที่เผยแพร่
3 ก.พ. 57
ศจย.
ข้อมูลโดย: หริสร์ ทวีพัฒนา