กันยายนเดือนสุดท้ายของปีงบประมาณ เป็นเดือนที่ครูบางคนต้องเลิกลาจากงานสอนเด็ก ๆ ที่ทำต่อเนื่องมาตลอดชีวิตราชการ อารมณ์ความรู้สึกคงจะหวิว ๆ บ้าง ด้วยความผูกพัน ซึ่งพอกพูนขึ้นตามกาลเวลา
บางคนว่าอาชีพครูต้องไปโรงเรียนตลอด จวบจนอายุ ๖๐ ปีหรือกว่าจะถึงวันเกษียณ เมื่อครั้งเป็นเด็กทุกคนต้องไปโรงเรียนอยู่แล้ว แต่คนเป็นครูแม้จะเรียนจบก็ยังต้องไปโรงเรียน ฉะนั้นกับโรงเรียนหมายถึงที่ทำงานที่ตนคลุกคลี ครูทุกคนคงหวั่นไหวบ้าง บางคนอาจถึงกับใจคอไม่ดี โดยเฉพาะใกล้ถึงวันต้องยุติบทบาทหน้าที่ ผมนึกถึงภาพถ่ายของตัวเองที่น่าจะบอกความรู้สึกดังกล่าว
ภาพแรกเป็นภาพหน้าโรงเรียนยามโพล้เพล้ ดวงอาทิตย์กำลังจะลาลับเหนือศาลาที่พักอยู่ไกล ๆ ซึ่งโรงเรียนสร้างไว้ต้อนรับแขกผู้มาเยือนหรือเป็นที่ให้นักเรียนนั่งพักรอผู้ปกครอง รวมถึงรอรถโดยสารก่อนจะกลับบ้านหลังโรงเรียนเลิก
ความมืดคลี่ขยายเข้าปกคลุม ภาพอาคาร ทางเข้า สนาม เริ่มลางเลือน นึกแล้วเป็นดั่งโรงละคอนหรือเวทีแสดงอะไรสักอย่าง หลังการแสดงเลิก ม่านถูกรูดออกมาปิดเรื่องราวและสิ่งต่าง ๆ ทั้งหมด คนดูพากันทะยอยเดินออก เหตุการณ์ซึ่งผ่านสายตาเมื่อครู่ ไม่ว่าจะทุกข์ สุข เฮฮาหรือเศร้าโศกเสียใจ กำลังจะเลือนลับ เพื่อไปสู่เหตุการณ์ใหม่ ความซาบซึ้ง ความประทับใจ อาจทำให้อาลัยอาวรณ์ โดยเฉพาะกับนักแสดงบนเวที
อีกภาพเป็นภาพกล้วยไม้เกาะประดู่กิ่งอ่อนขนาดใหญ่อยู่ข้างถนน อาจเป็นแค่กล้วยไม้ริมทาง แต่ด้วยความที่อยู่ในโรงเรียน กล้วยไม้นี้จึงถูกฟูมฟัก ทะนุถนอม จากบุคลากรและครูเป็นอย่างดี ผมเองคิดเปรียบเทียบกับเด็ก ๆ หรือลูกศิษย์ ซึ่งส่วนใหญ่ขาดความพร้อมในเรื่องต่าง ๆ
ผู้ปกครองนักเรียนโรงเรียนผม ส่วนมากเป็นเกษตรกรหรือแรงงาน ครูที่นี่หรืออาจจะเป็นโรงเรียนอื่น ๆ ที่มีสภาพคล้ายกันนี้ ต้องทำงานหนักกว่า ผมเชื่ออย่างนั้น เพราะต้นทุนของนักเรียน โดยเฉพาะความพร้อมในการเรียนรู้มักมีต้นทุนที่ต่ำ อันเนื่องมาจากความขาดแคลนไปแทบทุกเรื่องของครอบครัวเขา
ม.ล.ปิ่น มาลากุล นักการศึกษาผู้ยิ่งยง เปรียบเปรยไว้ การศึกษาเสมือนกล้วยไม้ กว่าจะออกดอกสวยงามต้องใช้เวลา ครูต้องไม่ย่อท้อ ต้องอดทนและพยายาม จะให้รวดเร็วดังใจคงไม่ได้ กล้วยไม้จึงใช้เป็นสัญลักษณ์ของคนเป็นครูด้วย
สำหรับกล้วยไม้นี้ แม้จะเจริญงอกงามอยู่ข้างถนน แต่ด้วยวิริยะอุตสาหะของครู ซึ่งคอยประคบประหงม สุดท้ายก็ผลิดอกเปล่งประกายความงดงามออกมาจนได้ วันนี้กล้วยไม้ช่อนี้เริ่มโรยรา หลังตรากตรำงานหนักมาอย่างยาวนาน
หากมีโอกาสผมจึงอยากคารวะครู ผู้กำลังจะเกษียณอายุราชการ ด้วยภาพถ่ายทั้งสองภาพนี้ครับ
สวัสดีค่ะ
ชื่นชมนะคะทั้งภาพและข้อเขียนสื่อได้ตรงใจครูที่เกษียณมากค่ะโดยเฉพาะรูปอาคารเรียนยามโพล้เพล้
ครูที่จะเกษียณปีนี้สุดเศร้าและใจหายจริงๆค่ะ
เรียนท่านอาจารย์ ธนิตย์ สุดขอบฟ้าอาทิตย์จะลาลับ เหมือนเป็นบอกกับบางคนว่าถึงเวลา วางมือลาลับกับอาชีพ
โอโหพี่ครูหายไปนาน มาแล้วคมเหมือนเดิม พี่ครูสบายดีนะครับ
ยินดีที่ได้อ่านบันทึกของอ.อีกครั้ง พี่คิดถึงอาจารย์มากนะคะ
ไม่กล้าต่อว่าที่หายไป เพราะพี่ก็ลุ่มๆ ดอนๆ ไปๆ มาๆ
เดือนแห่งงานเกษียณพี่เองคิดๆ ก็เสียดาย คนดี มีคุณค่าหลายๆ ท่านต้องไปอยู่บ้าน ทั้งที่ทำประโยชน์ให้แผ่นดินได้อีกเยอะ
เห็นข่าวว่า กพ.จะขอขยายอายุราชการเป็น ๖๕ ปี ก็เป็นแค่ข่าว
พี่คิดว่าเราสามารถทำงานรับใช้ชาติได้ถึง ๖๕ ปีสบายๆ นะคะ