สัมพันธภาาพที่ดีเริ่มได้ที่ “การฟังอย่างตั้งใจ”
งานให้การบริการสุขภาพนั้น สิ่งที่สำคัญมากที่สุดก็คือ ความไว้วางใจ เพราะจะเป็นรากฐานของความเชื่อถือ และความศรัทธา แล้วคำถามที่ตามมาอีกก็คือ แล้วเราจะเริ่มกันยังไงดี
ในมุมมองของผม “การสร้างสัมพันธภาพที่ดี” กับผู้รับบริการ ซึ่งรวมทั้งผู้ป่วยและญาติด้วยนั้น เป็นสิ่งสำคัญและจำเป็นต้องสร้างให้เกิดขึ้น แล้วจะมีเทคนิคอันไหนที่จะสร้างความสัมพันธที่ดีนี้ให้เกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิมากที่สุด
ผมมีตัวอย่างที่ได้รับการเล่าเรื่องจากนักเรียนแพทย์ลูกสาว ซึ่งผมเห็นว่าน่าจะให้แง่คิดเกี่ยวกับเรื่องนี้ได้ดีทีเดียว
บ่ายวันหนึ่งที่ห้องฉุกเฉินของรพ. St’s Vincent นักเรียนแพทย์ลูกสาวได้เดินเข้าไปดูเผื่อจะมีเคสที่น่าสนใจให้ศึกษา และก็ได้สังเกตเห็นคุณยายท่านหนึ่งอายุประมาณ 80 ปีนอนอยู่บนเตียงริมห้อง เลยเดินเข้าไปคุยด้วย หลังจากที่ได้แนะนำตัวเองเสร็จเรียบร้อยแล้ว ก็เริ่มชวนคุณยายคุย “เป็นยังไงค่ะคุณยาย... ตอนนี้รู้สึกยังไงบ้าง... อาการดีขึ้นบ้างแล้วหรือยัง...”
แต่ดูเหมือนว่าการชวนคุยอย่างไมตรีที่เริ่มไปนั้น กลับเป็นการกระตุ้นต่อมโมโหของคุณยายให้ระเบิดออกมา “จะเป็นยังไงหรือ... แย่จะตายอยู่แล้ว... ฉันปวดท้องปวดหลัง มาโรงพยาบาลตั้งแต่ 6 โมงเช้า นี่ก็ปาเข้าไปบ่ายโมงแล้ว มีหมอมาดูฉันครั้งเดียว ได้ X-ray ไปหนึ่งครั้ง แล้วก็ไม่มีใครมาดูแลฉันอีกเลย” หลังจากนั้นก็เป็นการบ่น ต่อว่า แสดงอารมณ์โกรธ อยู่นานต่อเนื่องอีกประมาณ 10 นาที
สิ่งที่นักเรียนแพทย์ลูกสาวทำได้ดีที่สุดในขณะนั้นก็คือ “ฟังอย่างตั้งใจ” - อือ อ้อ อ๋อ โอ้ อึม... สบตา พยักหน้า ยิ้ม สัมผัสเบาๆ โดยที่มิได้พูดอะไรมากไปกว่านั้นเลย แต่ก็นับว่าได้ผลคุ้มค่ากับที่ได้ใช้เวลาไป เพราะหลังจากที่คุณยายบ่นระบายจนพอใจแล้วก็ดูสงบลง แล้วเริ่มสนทนาต่อในอารมณ์ที่ดีขึ้น
“ขอโทษด้วยนะ ฉันรู้ว่ามันไม่เกี่ยวและไม่ใช่ความผิดของเธอ แต่ฉัน....” สีหน้า สายตา น้ำเสียง ของคุณยายดูอ่อนโยน และน่าสงสารจริงๆ นักเรียนแพทย์ลูกสาวได้เริ่มบทสนทนาต่อในแบบที่แสดงถึงการรับรู้ถึงความรู้สึกที่คุณยายได้พูดแสดงออกมา และพูดคุยถึงแนวทางในการรอรับการรักษาต่อ หลังจากนั้นสัมพันธภาพที่ดีก็เริ่มขึ้นระหว่างนักเรียนแพทย์สาวกับผู้ป่วยหญิงชราอายุ 80
เพื่อนๆคงจะเห็นแล้วนะครับว่า เพียงแค่เราฟังอย่างตั้งใจ ใส่ใจและให้ความสำคัญกับผู้ที่อยู่ตรงหน้าเราณเวลานั้น เราก็จะสามารถสร้างสนามพลังแห่งความผูกพันธ์ยึดเหนี่ยวคู่สนทนาของเราได้อย่างเหนียวแน่นและน่าประทับใจได้อย่างดีทีเดียว และนี่แหละครับ “อานุภาพแห่งการฟังอย่างตั้งใจ” ไงครับ
สวัสดีค่ะ คุณหมอวิโรจน์
อยากจะให้ดอกไม้ สักหลายร้อย ดอก... กับ " ความสำคัญ ของ "การฟังอย่างตั้งใจ" ที่อาจารย์ได้ถ่ายทอด
ทุก สาขา อาชีพ ... ทักษะ "การฟัง" ... นับว่าเป็น ต้นทาง สู่ความสำเร็จ ที่สำคัญ นะคะ