การเรียนรู้ของกลุ่มผู้ผลิตผักที่คลองลานพัฒนา เมื่อเร็วๆนี้ทีมงาน ได้ไปเยี่ยมเกษตรกรกลุ่มผู้ปลูกผัก ที่หมู่ ๗ บ้านใหม่ธงชัย ตำบลคลองลานพัฒนา อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร ก่อนที่จะลงไปดูแปลงปลูกผัก ได้มีการจัดเวทีพบปะกันระหว่างนักส่งเสริมการเกษตรกับเกษตรกรผู้ปลูกผัก ซึ่งมีระบบการผลิตผักในสภาพพื้นที่ไร่ เป็นการปลูกพืชรองจากพืชไร่ ซึ่งมีการปลูกมันสำปะหลังโรงงานเป็นพืชหลักในชุมชนบ้านใหม่ธงชัยนี้
ความตั้งใจที่ทีมงานอยากจะลงไปเรียนรู้ร่วมกับกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกผัก ต้องการจะทราบข้อมูลการผลิตผักที่มีความปลอดภัยของผลผลิตเป็นอย่างไร ตั้งแต่การผลิตถึงการจำหน่ายผลผลิตผัก ในขณะเดียวกันอยากทราบว่าเกษตรกรมีแรงจูงใจอะไรบ้างที่ ที่ทำให้การตัดสินใจในการปลูกผัก สิ่งที่ทีมงานเราเป็นห่วงมากที่สุดก็คือการใช้สารเคมีเกินความจำเป็นของเกษตรกรจะมีหรือไม่ ผลผลิตผักปลอดภัยหรือไม่อย่างไร รวมถึงการใช้สารเคมีส่งผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมของชุมชนหรือไม่อย่างไร กว่าจะหาช่วงจังหวะเวลาลงไปแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับพี่น้องเกษตรกรผู้ผลิตผักบ้านใหม่ธงชัย พร้อมส่งเสริมการผลิตผักปลอดภัยในปัจจุบัน
ขณะที่เราลงไปจัดเวทีการแลกเปลี่ยนและเรียนรู้ร่วมกันกับเกษตรกรผู้ผลิตผัก ที่บ้านใหม่ธงชัยในครั้งนี้เราพบว่าเกษตรกรผู้นำในการผลิตผัก
ให้ความร่วมมือโดยแจ้งประสานให้เกษตรกรที่ปลูกผักในหมู่นี้มีประมาณสิบกว่าครัวเรือนที่ปลูกผักเป็นอาชีพ
มาร่วมเวทีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในครั้งนี้
เราใช้ศาลาวัดบ้านใหม่ธงชัย เป็นเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน
ซึ่งได้บรรยากาศที่ค่อนข้างดี การมีส่วนร่วมดีมาก
การจัดเวทีเรามีการแนะนำตัว และใช้เกม เข้าละลายพฤติกรรมและสร้างความคุ้นเคยกันก่อน จากนั้นมีการแบ่งกลุ่มออกเป็น 2 ย่อย จากนั้นก็ใช้คำถามนำ โดยให้พี่น้องเกษตรกรผู้ปลูกผัก ได้สะท้อนสิ่งที่เห็นและเป็นอยู่ของการปลูกผักของตนเองและชุมชน ณ.ปัจจุบันเป็นอย่างไร ก็ให้แต่ละกลุ่มย่อย ได้ร่วมกัน อธิบาย(เล่า) โดยเปิดโอกาสให้ทุกคนในกลุ่มย่อยร่วมกันระดมสมองร่วมกัน
จากนั้นก็ให้ทั้งสองกลุ่มได้นำเสนอให้กลุ่มใหญ่ได้รับทราบและเพิ่มเติมความสมบูรณ์ของข้อมูล
จากนั้นทางกลุ่มก็ได้ร่วมกันกำหนดภาพฝันที่อยากจะเห็นกลุ่มผู้ปลูกผักที่ปลอดภัยในอนาคต
พร้อมได้ร่วมกันกำหนดแนวทางสู่ฝัน
พร้อมได้ร่วมกันจัดลำดับความสำคัญของการนำแนวทางไปสู่การปฏิบัติของกลุ่ม
จากนั้นทางทีมงานและเกษตรกรได้ลงไปศึกษาดูกิจกรรมการปลูกผักพร้อมสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม และแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นร่วมกันในแปลงผลิตผัก (ชนิดพืชผักที่เกษตรกรปลูกเช่น แตงกวา
ถั่วฝักยาว บวบ มะเขือ เป็นต้น ) พร้อมได้ กำหนดแผนปฏิบัติการที่พบกันอีกครั้งต่อไป จากนั้นทีมงานก็กลับมา
ประเมินหลังการปฏิบัติงาน(AAR) ณ.สำนักงานเกษตรอำเภอคลองลาน
พร้อมที่จะปรับปรุงข้อบกพร่องในการจัดเวทีครั้งต่อไป ซึ่งเป้าหมายของทีมก็คือต้องการไปแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกับเกษตรกร เพื่อให้เกษตรกรเกิดแนวคิดในการผลิตปลอดภัย เกิดความตระหนักในการใช้สารเคมี ในการป้องกันกำจัดศัตรูพืชในแปลงพืชผัก เพื่อให้ได้ผลผลิตพืชผักที่ปลอดภัย โดยไม่ให้มีการใช้สารเคมีที่เกินความจำเป็น ต่อไปในอนาคตนั่นเองครับ
เขียวมรกต
๑๘ กค.๕๖
ขอบคุณท่านเขียวที่เล่ากิจกรรมเยาวชนปลูกผัก เรามีภูมิปัญญา แต่หาไม่มีแรง ต้องพึงพาแรงเยาวชนผสานภูมิปัญญาสูงวัย
ขอบคุณครับท่านวอญญ่า ที่มาให้กำลังใจกันเสมอมา ณ.ปัจจุบันกิจกรรมการปลูกผัก ยังมีการใช้สารเคมีกันอยู่ จำเป็นต้องเร่งสร้างความตระหนักให้ชุมชนอย่างต่อเนื่อง การให้ความรู้แก่เยาวชนก็มีความจำเป็นครับ แต่ยังต้องใช้หลายๆแนวทางร่วมกันโดยเฉพาะการประสานงานภาคีและเครือข่ายต่อไปครับ
ขอบคุณท่านnoktalay,ท่านวอญ่าและDr.ple ที่กรุณามาให้ดอกไม้ครับ
ขอบคุณเกษตรกรเรียนรู้และtuknarak ที่กรุณาแวะมาให้กำลังใจครับ