ตอนที่ 13
ยุทธศาสตร์หลัก ยุทธศาสตร์ย่อย (ย้อนไป 3 ช่วง)
จากตอนที่ 12 ตกลงกันว่าจะยังไม่กล่าวถึงความยุ่งยากของผลผลิต( O ) แต่จะย้อนไปในช่วงที่ 3 ของปัจจัยนำเข้าจากระบบยุทธศาสตร์หลัก ในที่นี้ขอยกตัวอย่างจากระบบยุทธศาสตร์การจำนำ/ขายข้าว ซึ่งได้แก่ปัจจัยนำเข้าที่เป็นข้าวที่กองอยู่ในท้องนา
เริ่มต้นด้วยการสร้างระบบยุทธศาสตร์ที่กำหนดให้ข้าวที่กองอยู่ในท้องนาเป็นผลผลิตของระบบยุทธศาสตร์การผลิตข้าว และสามารถเขียนเป็นโมเดลได้ดังนี้
โมเดลที่ 1 ระบบยุทธศาสตร์การผลิตข้าว
ลำดับต่อมา....เป็นหน้าที่ของชาวนาที่ต้องคิดกิจกรรมการผลิตข้าว ว่ามีอะไรบ้าง ถ้าให้นักยุทธศาสตร์คิดอย่างรวดเร็ว โดยไม่ได้ศึกษารายละเอียดหรือถามชาวนาเลยก็จะได้กิจกรรมดังนี้
- การจัดหาพันธุ์ข้าวปลูก
- การเตรียมผืนนา
- การจัดหาน้ำ
- การบำรุงตันข้าว
- การปราบศัตรูข้าว
- การดูแลผืนนา
- การเก็บเกี่ยว
- การจัดหาค่าใช้จ่าย
กิจกรรมที่คิดขึ้นมานี้คือ กระบวนการในโมเดลที่ 1 ซึ่งเขียนโมเดลได้ดังนี้
โมเดลที่ 2 แสดงรายละเอียดของกิจกรรมในกระบวนการของระบบยุทธศาสตร์การผลิตข้าว
ในโมเดลที่ 2 จะเห็นว่า ในกระบวนการจะมีระบบยุทธศาสตร์ที่คิดขึ้นมาได้ถึง 8 ระบบยุทธศาสตร์ได้แก่
1.ระบบยุทธศาสตร์การจัดหาพันธุ์ข้าวปลูก
2.ระบบยุทธศาสตร์การเตรียมผืนนา
3.ระบบยุทธศาสตร์การจัดหาน้ำ
4.ระบบยุทธศาสตร์การบำรุงตันข้าว
5.ระบบยุทธศาสตร์การปราบศัตรูข้าว
6.ระบบยุทธศาสตร์การดูแลผืนนา
7.ระบบยุทธศาสตร์การเก็บเกี่ยว
8.ระบบยุทธศาสตร์การจัดหาค่าใช้จ่าย
ระบบยุทธศาสตร์ทั้ง 8 ระบบมีปัจจัยนำเข้าที่ต่างกันและให้ผลผลิตต่างกัน แต่ทุกระบบเสริมให้ได้ข้าวในนาเหมือนกันและมีความสัมพันธ์กันอย่างแยกไม่ออก
ลำดับต่อมา...ให้เขียนโมเดลที่แสดงระบบยุทธศาสตร์ที่สมบูรณ์ ซึ่งสามารถเขียนได้ดังนี้
โมเดลที่ 3 แสดงผลผลิตของระบบยุทธศาสตร์ย่อยทั้ง 8 ระบบ
จากโมเดลที่ 3 ในกระบวนการจะพบว่าทุกระบบยุทธศาสตร์ย่อยจะแสดงผลผลิต( O1-8 ) ให้เห็นอย่างชัดเจน แต่ไม่แสดงปัจจัย ( I1-8 )และกระบวนการ ( P1-8 )
ปัจจัย ( I1-8 ) นั้นมีความแตกต่างกันไป และขึ้นอยู่กับชาวนาแต่ละคนว่าจะใช้ปัจจัยอะไร ส่วนกระบวนการ ( P1-8 ) ก็เช่นเดียวกันมีความแตกต่างกันตามแนวคิดและวิธีการของแต่ละคน
ถ้าดูที่ระบบยุทธศาสตร์หลัก จะไม่พบว่ากำหนดปัจจัย ( I ) ใดๆ และไม่สามารถบอกได้ว่าต้องใช้ปัจจัยอะไร เพราะตัวปัจจัยที่ต้องใช้จริงได้กลายเป็นปัจจัยในกระบวนการ ( I1-8 ) ไปแล้ว
ครานี้ความยุ่งยากได้เกิดขึ้นอีกแล้ว...ถ้ามีคำถามว่า ในโมเดลที่ 3 ไม่ต้องแสดงปัจจัยนำเข้า ( I )ได้หรือไม่ ....ถ้าตอบว่า ได้ ก็ ถูก .......ถ้าตอบว่า ไม่ได้ ก็ ถูก.. แต่คำตอบที่ถูกต้องที่สุดคือ ...ต้องแสดงปัจจัยนำเข้า ( I )ให้เห็นเป็นภาพรวม ไม่ต้องกำหนดรายละเอียดซ้ำซ้อนอีก ยกตัวอย่างดังนี้
โมเดลที่ 4 แสดงรายละเอียดของระบบยุทธศาสตร์การจัดหาพันธุ์ข้าวปลูก
ให้ผู้อ่านทำความเข้าใจให้ถ่องแท้ ถึงแม้จะอ่านยากและพยายามนำเสนออย่างง่ายแล้วก็ตาม ต้องทบทวนและอ่านซ้ำหลายๆครั้งจึงจะเห็นความวุ่นวายของระบบที่ทุกคนไม่ได้ใส่ใจและมองข้ามไป ทำให้เกิดความเลอะเลือนและพิกลพิการทางความคิด ถึงเวลาแล้วที่ต้องช่วยกันรื้อฟื้นระบบความคิดของคนในชาติ เพื่อพัฒนาสังคมและประเทศในอนาคต
ไม่มีความเห็น