การออกแบบกับการมองเห็น
ทุกวันนี้ใครๆ ก็ออกแบบได้ เพียงแต่มีทักษะทางดอมพิวเตอร์และโปรแกรมสำเร็จรูปในการออกแบบ ขอเพียงให้สามารถควบคุมและใช้งานโปรแกรมได้ ไม่ต้องผสมสี ไม่ต้องใช้พู่กัน ไม่ต้องฝึกมือให้นิ่งเพื่อลากเส้นให้เนี๊ยบ ดังนั้นนักออกแบบยุคนี้จึงไม่เคยเรียน "หลักการออกแบบ" การทำงานศิลป์ในยุคนี้จึงมักจะใช้คนที่ "ว่าง, อาสา, และทำให้เสร็จ" เท่านั้น เมื่อก่อน คนที่ไม่รู้หลักการออกแบบจะให้คนที่รู้หลักการออกแบบทำให้ ผลงานที่ออกมาก็จะเป็นไปตาม "หลักการออกแบบ" แต่ยุคนี้ คนที่ไม่รู้หลักการออกแบบจะให้คนที่ "ไม่รู้หลักการออกแบบ" ทำให้ ผลที่ได้ก็คืองานที่ออกมาไม่เหมาะสมกับการใช้งาน
หลักการออกแบบ ใช่ว่าจะคำนึงถึงความงามอย่างเดียว แต่หลักการออกแบบต้องคำนึงถึงประโยชน์ใช้สอยด้วย ตัวอย่าง การออกแบบป้ายโฆษณา ต้องคำนึงถึงการมองเห็นเด่นชัด เป็นหลัก การใช้สีจึงต้องตัดกัน ภาษาการออกแบบเรียก contrast และหลักการ "รูปและพื้น" เช่น การออกแบบตัวอักษรขาวให้อยู่บนพื้นสีดำ จึงมองเห็นได้ชัดกว่าการออกแบบให้ตัวอักษรดำบนพื้นสีน้ำเงิน เป็นต้น
ขนาดของตัวอักษรก็มีความสำคัญ เป็นเรื่องของหลักการมองเห็น ถ้าออกแบบป้ายให้อ่านจากระยะ 20.00 เมตร(ประมาณ 66 ฟุต) ขนาดความสูงของตัวอักษรต้องไม่น้อยกว่า 5 เซ็นติเมตร (ประมาณ 2 นิ้ว) เป็นต้น ดังนั้นหากระยะไกลขึ้นเท่าไร ขนาดของตัวอักษรต้องเพิ่มขึ้นในสัดส่วนที่สอดคล้องกัน ขอเน้น ขนาดความสูงของตัวอักษรที่นำมาเป็นหลักนี้ เป็นขนาดต่ำสุดที่ยอมรับได้ แสดงว่าถ้าต้องอ่านจากระยะทาง 20.00 เมตร ขนาดของตัวอักษร 7.5 ซม. ย่อมดีกว่า อักษรขนาด 5 ซม.
การออกแบบป้ายข้างทางหลวง ต้องเข้าใจธรรมชาติของคนที่จะอ่านป้ายว่าเขาอยู่ระหว่างการเดินทาง อาจจะเป็นคนขับรถซึ่งไม่มีเวลาจ้องอ่านข้อความหรอก ดังนั้นการออกแบบข้อความจึงต้องไม่มาก และให้ตัวอักษรโตพอที่จะอ่านเห็นและทันภายในแว้บเดียวที่เหลือบไปเห็น ซึ่งป้ายที่อยู่ไกลออกไปและมีขาดใหญ่พอจึงจะมองเห็นชัดกว่าป้ายที่อยู่ชิดขอบทาง ขับรถผ่าภายในเสี้ยววินาทีและอ่านไม่ทัน ซึ่งแปลว่าสื่อความหมายไม่ได้ ถ้าหากข้อจำกัดให้ติดป้ายขนาดเล็ก จึงต้องหาทางออกให้ติดป้ายจำนวนมากๆ โดยให้ข้อความโตพอและแยกจากกันก็จะยิ่งดี คงเคยเห็นป้ายเชิญชวนทอดผ้าป่าของชาวบ้านที่ติดข้างถนน ที่เขาแยกข้อความคำว่า ขอเชิญ ทอดกฐิน ณ วัด ..... โดยปักป้ายให้ห่างกันประมาณ 50-100 เมตร ให้คนขับรถอ่านได้ทัน
ที่เขียนบทความนี้เพราะทุกวันนี้เห็นการออกแบบขอเด็กยุคใหม่แล้ว ไม่ค่อยได้นึกถึง "การมองเห็น" เท่าไร สักแต่ว่าเลือกฟ้อนต์ได้ ทำพื้นหลังด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ได้ แล้วเอาไฟล์ไปสั่งพิมพ์ด้วยไวนีล เป็นอันเสร็จ พอเอาไปติดตั้ง สวยดีแต่ "มองไม่เห็นและอ่านไม่ออก"
ความเห็น (3)
.... การอ่านป้าย .... ระหว่างการเดินทาง .... อาจจะเป็นคนขับรถ....ซึ่งไม่มีเวลาจ้องอ่านข้อความ.....แต่ถ้าอ่านก็....อันตรายมากๆๆ นะคะ ..... รถมีมากมายเพิ่มขึ้นทุกๆ วัน .... การออกแบบต้อง คำนึกถึง..... "การมองเห็น" และการมองเห็นแบบ....ไม่อันตราย นะคะ .....
ขอบคุณบทความดีดีนี้ค่ะ
ขอบคุณบันทึกดีมีประโยชน์มากนะคะ...
