ความสัมพันธ์ของภาวะสุข สันโดษ และสมาธิ

ต่อเนื่องจากการเข้าใจความหมายของทุกข์ และสุข อย่างรู้ทันแล้ว ... ก็จะขยายความเรื่อง สุข ...

สุขเกิดได้จากหลายเหตุปัจจัย สุขที่เกิดจากปัจจัยที่ก่อขึ้นเอง กับสุขที่เกิดจากปัจจัยที่เอาของคนอื่นมา อันหลังไม่ค่อยดี

ส่วนที่เกิดจากปัจจัยที่ก่อขึ้นเองนั้น ก็ยังสามารถมองถึงระดับของปัจจัยที่ก่อให้เกิดสุข ... ได้หลายระดับ แต่การก่อให้เกิดสุขด้วยปัจจัยสี่ เป็นระดับสุขที่ใช้ปัจจัยน้อยที่สุด ถ้าสามารถทำให้เกิดภาวะสุขได้ด้วยเพียงปัจจัย สี่ อันนี้ก็เป็นสันโดษ ...

เมื่อสันโดษได้ ก็แสดงว่าใช้ เวลา แรงกาย แรงใจ และความคิดอย่างประหยัด ... ลักษณะนี้ก็จะทำให้เกิดสมาธิได้ง่าย เพราะไม่ต้องไปขวนขวายปัจจัยอื่นมาเสพให้เกิดสุขมากไปกว่าปัจจัยสี่ ... สิ่งที่ตามมา คือ สามารถใช้ภาวะสมาธิ ที่มีความสุขอย่างสันโดษ ที่ยังคงมีเวลา แรงกาย แรงใจ และความคิดไปทำประโยชน์อย่างอื่นให้เกิดกับตนเอง ครอบครัว และสังคมได้

เป็นความสัมพันธ์ที่ถ้าสามารถทำได้ ก็จะเป็นเรื่องดี