--------
คำถาม
-------
เมื่อวันที่ ๒๔ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๕๕๖
คุณหมวยได้เข้ามาตั้งคำถาม ใน http://www.gotoknow.org/questions/16216
โดยตั้งหัวข้อเรื่องว่า “การถือสองสัญชาติของบุตร (แฟนเป็นชาวรัสเซียจดรับรองบุตรแต่เราไม้ได้จดทะเบียนสมรสบุตรทำสองสัญชาติได้ไหมค่ะ” และมีรายละเอียดของคำถามดังต่อไปนี้
“๑.บุตรสามารถถือสองสัญชาติได้ไหมและตอ้งทำอย่างไร?
๒.จำเป็นไหมที่จ่ะตอ้งจดทะเบียนสมรถ และเราสามารถตรวจสอบประวัติสามีตางชาติได้ไหม?
๓.ถ้าจดทะเบียนสมรถแล้วเรายังคงได้ถือสัญชาติไทยอยู่หรึอเปล่าหรึอว่าได้สองสัญชาติค่ะ
สามีสามารถมาอยู่ที่ประเทศไทยได้หรึอเปล่าค่ะ (ไม่อยากไปอยู่ที่รัสเซียค่ะ)
๔.การจดทะเบียนสมรถจดทั้งสองประเทศเลยหรึอเปล่าค่ะจดที่ไทยแล้วก็ไปจดที่รัสเซียดว้ยหรึอเปล่าค่ะ?
๕.มีคนบอกว่าการที่เราได้สัญชาติของสามีต่างชาติดว้ยการสมรถเรายังถือสัญชาติไทยได้(แต่เราก็ไม่ตอ้งยื้นเรื่องขอแปลสัญชาติแล้วเราก็จ่ะได้สองสัญชาติ) จริงหรือเปล่าค่ะ
(ขอโทษดว้ยน่ะค่ะที่ถามเยอะไม่เข้าใจและไม่รู้เรื่องจริงจริงค่ะ)
ขอบพระคุณมากค่ะ”
--------
คำตอบ
-------
1. บุตรสามารถถือสองสัญชาติได้ไหมและตอ้งทำอย่างไร ?
o กฎหมายของนานารัฐมักยอมรับให้บุคคลธรรมดา (natural person) มีสิทธิในสัญชาติตามบุพการีและดินแดนเสมอ เพียงแต่วิธีการใช้สิทธิอาจถูกกำหนดให้แตกต่างกันไป
o หากมีข้อเท็จจริงครบองค์ประกอบที่กฎหมายกำหนด ก็ไปใช้สิทธิต่อเจ้าหน้าที่ของรัฐเจ้าของสัญชาติ และหากเจ้าหน้าที่ดังกล่าวรับรองสิทธิ บุคคลนั้นก็จะสามาร "ถือ" สัญชาติที่ร้องขอการรับรองได้ค่ะ
o คำถามต้องชัดว่า บุตรมีจุดเกาะเกี่ยวกับประเทศใดบ้าง จึงจะตอบได้ว่า ประเทศนั้นๆ ยอมให้บุคคลถือสองสัญชาติหรือไม่ ?
2. จำเป็นไหมที่จะต้องจดทะเบียนสมรส และเราสามารถตรวจสอบประวัติสามีตางชาติได้ไหม?
o การจดทะเบียนสมรสตามกฎหมาย เป็นหนทางในการก่อตั้งครอบครัวตามกฎหมาย เป็นสิทธิที่มนุษย์เลือกได้ว่า จะก่อตั้งครอบครัวตามกฎหมายหรือไม่ ?
o การตรวจสอบประวัติของคู่สมรสเป็นสิ่งที่ทำได้ โดยร้องขอต่อรัฐเจ้าของทะเบียนราษฎรของคู่สมรสค่ะ ในการจดทะเบียนสมรส กฎหมายของนานารัฐมักกำหนดให้คู่สมรสมีหนังสือรับรองความเป็นโสด หากมีการจดทะเบียนรสข้ามชาติ เพราะเกรงการจดทะเบียนสมรสซ้อน
3. ถ้าจดทะเบียนสมรสแล้วเรายังคงได้ถือสัญชาติไทยอยู่หรึอเปล่าหรึอว่าได้สองสัญชาติค่ะ
o กฎหมายไทยไม่ห้ามที่หญิงไทยจะไปถือสัญชาติของสามีคู่ขนานกับสัญชาติไทย
o แต่กฎหมายของหลายประเทศไม่ยอมรับค่ะ อาทิ กฎหมายสัญชาติเยอรมัน
4. สามีสามารถมาอยู่ที่ประเทศไทยได้หรึอเปล่าค่ะ (ไม่อยากไปอยู่ที่รัสเซียค่ะ)
o ม.๓๔ (๕) แห่ง พ.ร.บ.คนเข้าเมือง พ.ศ.๒๕๒๒ ยอมรับกฎกระทรวง ซึ่งให้สิทธิคู่สมรสตามกฎหมายที่จะร้องขอมาอาศัยอยู่กับคู่สมรสที่มีสิทธิอาศัยอยู่ในประเทศไทย ซึ่งเรียกกันทั่วไปว่า spouse visa
o สามีเป็นคนสัญชาติรัสเซียหรือคะ เอไม่ทราบกฎหมายสัญชาติรัสเซียนะคะ เดี๋ยวหาข้อมูลก่อน
o การจดทะเบียนสมรสจดทั้งสองประเทศเลยหรึอเปล่าค่ะจดที่ไทยแล้วก็ไปจดที่รัสเซียดว้ยหรึอเปล่าค่ะ?
o จดตามกฎหมายของทั้งสองประเทศก็ได้ค่ะ
o ถ้าอยู่ในประเทศไทย ก็จดที่อำเภอไทย แล้วไปจดทะเบียนที่สถานกงสุลรัสเซียประจำประเทศไทยซิคะ
o และเมื่อได้ทะเบียนสมรสตามกฎหมายรัสเซียแล้ว เอาไปแปลเป็นภาษาไทยให้สถานกงสุลรัสเซียรับรองด้วยนะคะ
o และเมื่อได้ทะเบียนสมรสตามกฎหมายไทย ก็เอาไปให้กรมการกงสุลไทยรับรองด้วยนะคะ
5. มีคนบอกว่าการที่เราได้สัญชาติของสามีต่างชาติดว้ยการสมรถเรายังถือสัญชาติไทยได้(แต่เราก็ไม่ตอ้งยื้นเรื่องขอแปลสัญชาติแล้วเราก็จ่ะได้สองสัญชาติ) จริงหรือเปล่าค่ะ
o หากรัสเซียไม่มีสัญชาติรัสเซียโดยการสมรส แล้วคุณไปแปลงสัญชาติเป็นรัสเซีย คุณจะเสียสัญชาติไทยโดยผลของมาตรา ๒๒ แห่ง พ.ร.บ.สัญชาติ พ.ศ.๒๕๐๘ ค่ะ
ท่านอาจารย์แหววครับ...มีวิทยานิพนธ์ที่ศึกษาเชิงลึกเกี่ยวกับปัญหาการถือสองสัญชาติบ้างไหมครับ...ถ้านำมาปรับกับนิติบุคคลในทางภาษี/ทางการค้าระหว่างประเทศและประเด็นทางธุรกิจจะน่าสนใจไหมครับ
อ่านวิทยานิพนธ์ของเขตไทซิคะ และก็มีของวิทยา ฟองวาสนาส่ง.
อันหลังของธรรมศาสตร์
ประเด็นผู้ถือหุ้นสองสัญชาติในนิติบุคคลเห็นโดยนักฎหมายบ้่นเมืองไม่ชัด
เพราะนักกฎหมายบ้านเมืองเห็นแต่กระดาษ เวลาซื้อขายหุ้นืพวกเจาใช้ทีละสัญชาติ
แต่เมื่อรับปันผล พวกเขาใช้มันในหลายประเทศ
เพราะเขามีจุดเกาะเกี่ยวกับหลายประเทศค่ะ วันที่ 5 นี้ ไปคุยกับท่านอาจารย์วิจารณ์ไหมคะ