วัลลภ วัลลภา
มีคนรู้จักหลายคนที่มีชื่อคล้ายๆอย่างนี้ จึงขอนำมาเล่าสักหน่อย
คำนี้ในภาษาสันสกฤตก็มี ในภาษาบาลีก็มี แต่จะบอกว่าเรารับมาจากภาษาอะไรนั้นคงจะพูดยาก ต้องค้นคว้าอีกมาก ซึ่งก็ขี้เกียจ... อิๆ พูดเล่นนะครับ ถ้าจะค้นจริงก็ไม่ทราบว่าจะเจอหรือเปล่า และยังไม่ทราบว่าจะค้นจากไหนอย่างไร
คำนี้ปรากฏในชื่อชายหญิง เพียงแต่ลากเสียงสระอะเป็นอา จากผู้ชายก็กลายเป็นผู้หญิงแล้ว ง่ายจัง (นึกถึงหนังฝรั่งเรื่องหนึ่งผู้ชายชื่อ ไมเคิล ปลอมตัวเป็นผู้หญิง ใช้ชื่อว่า มิเชล)
ความหมาย
วัลลภ มาจากคำว่า วัลละภะ เขียนแบบบาลีสันสกฤตว่า วลฺลภ (वल्लभ) เขียนแบบโรมันก็ vallabha ออกเสียง 3 พยางค์
วัลลภา มาจากคำว่า วัลละภา นั่นแหละ เขียนแบบบาลีสันสกฤตว่า วลฺลภา (वल्लभा) เขียนแบบโรมันก็คล้ายๆ กัน vallabhā
คำนี้เป็นคำคุณศัพท์ นำไปขยายคำอื่นๆ ได้ มีความหมายว่า เป็นที่รักอย่างยิ่ง (เพื่อน สามี ภรรยาฯลฯ ผู้เป็นที่รัก ก็ได้)
มีพืชสองชนิดชื่อ วัลลภา คือต้นมังค์สฮูด monkshood (Aconitum ferox) คงจะมีพิษมาก เพราะภาษาสันสกฤตเรียกอีกชื่อว่า อติวิษา (พิษมาก)
พืชอีกชนิดที่มีชื่อวัลลภาก็คือ ปริยังคุ (ในวรรณคดีสันสกฤตมีกล่าวถึงบ่อยๆ) อาจจะตรงกับ ประยงค์ ในภาษาไทย ต้นเป็นอย่างไร หาดูได้ไม่ยากครับ
โคปิกาวัลลภ ผู้เป็นที่รักของสาวเลี้ยงโค สมญานามหนึ่งของพระกฤษณะ
(ขอขอบคุณ http://en.wikipedia.org/wiki/Krsna)
ศัพท์แตกกอ
ตอนเรียนประถม ดูเหมือนจะมีเพื่อนคนหนึ่งชื่อ ชาติวัลลภ (ถ้าจำไม่ผิด) คำนี้แปลได้ว่า ผู้รักชาติ หรือ ผู้เป็นที่รักของชาติ คนตั้งชื่อนี่ไม่ธรรมดาเลยแม้หลังๆ มานี้ก็ไม่เคยได้ยินใครชื่อนี้ แต่มีคนนามสกุล อภิชาตวัลลภ นี่ก็รักยิ่งยิ่งขึ้นไปอีก
คำอื่นๆ ที่มาจากศัพท์นี้ก็เช่น ราชวัลลภ คือ ทหารผู้เป็นที่รักของพระราชา หรือทหารรักษาพระองค์ แปลได้ทั้งสองแบบคำว่า ราชวัลลภนี้คนไทยไม่ได้คิดเอง มีในภาษาสันสกฤตแล้ว เป็นชื่อผลไม้ชนิดหนึ่งเป็นพวกละมุด เข้าใจว่าพระราชาคงจะชอบเสวย
พระกฤษณะ มีสมญานามอีกอย่างหนี่งว่า โคปิกาวัลลภะ หรือเขียนแบบไทยก็ โคปิกาวัลลภ ผู้เป็นที่รักของหญิงเลี้ยงโค อันปรากฏในตำนานพระกฤษณะ
มีคนชื่อ วัลลภิศร์ คงจะมาจาก วัลลภ+อิศฺร (สนธิแบบสันสกฤตโดยทั่วไปจะได้ วัลลเภศร์) ผู้เป็นใหญ่ในหมู่คนอันเป็นที่รัก คือ ผู้ที่สุดรักสุดหวง ทำนองนั้น
วัลลภ อาจแผลงเป็น วัลลภี ได้ เห็นมีคนชื่อ วัลลภีบ้างเหมือนกัน นี้ยังเป็นชื่อเหมืองหนึ่งในอินเดียโบราณ ปัจจุบันเรียกว่า วัลลภิปุระ (वल्लभिपुर) อยู่ในเบงกอลตะวันตก
วัลลภ และ วัลลภา อาจแผลงเป็น พัลลพ หรือ พัลลภา ฯลฯ ก็ได้ เพราะ ว กับ พ อาจสลับกันได้ครับ (ดูเหมือนจะเคยมีเพื่อนชื่อ พัลลภา ด้วย).
ป.ล. เขียนเสร็จเรียบร้อยพร้อมภาพประกอบ เครื่องดับไปดื้อๆ สงสัยชื่อนี้จะสำคัญ อิๆๆ
ความเห็น (6)
วัลลภ .... วัลลภา
สวัสดีค่ะคุณครู
เย้ๆๆๆๆ รอบันทึกนี้ตั้งนานนนนนนน
ให้ดอกไม้ไว้สัก 10 ดอกก็แล้วกันค่ะ
คัดลอกไว้ก่อน ...ฮาๆๆๆๆ ใช่แล้วชื่อนี้สำคัญมากค่ะ...สำหรับเจ้าของชื่อ...:)
อ้าว...แปะภาพไม่ได้น่ะค่ะ ติดไว้ก่อนนะคะ
ขอบคุณสำหรับบันทึกนี้ค่ะ
- ผมสังเกตุชื่อจากเวชระเบียน พบว่าเดี๋ยวนี้ ชื่ออ่านและเข้าใจยากมากขึ้นกว่าแต่ก่อนมากจริงๆ ครับ...
- ชื่อที่ผมสะดุด และพ่อ/แม่ ของเด็กเจ้าของชื่อ บอก เห็นเขียนผิดกันทุกคน ...ที่ผ่านมาเห็นจะได้แก่ ชื่อ ฆฤณวิชญ์......
- แสดงว่า คนตั้งชื่อ ..ช่างลึกซึ้งกับภาษาเสียจริง...ผมยกนิ้วให้จริงๆ
สวัสดีครับ คุณสามสัก ผมก็สังเกตเห็นอย่างนั้น วันก่อนมีเพื่อนปรึกษาเรื่องตั้งชื่อใหม่ ผมก็แนะนำไปว่า อย่าตั้งให้ให้อ่านยาก เขียนยาก ไม่อย่างนั้นเขียนผิดแล้วจะยุ่งวุ่นวาย ผมมักจะแนะนำให้ใช้ชื่อไทยๆ แต่ไม่ค่อยมีใครอยากใช้ ;)