ในชีวิตการเป็นหมอฟัน....คงจะหลีกเลี่ยงการพบคนไข้ที่เป็นเด็กๆไม่ได้...
เมื่อวาน...เป็นวันที่ยูนิตผมค่อนข้างเจี้ยวจ้าวเป็นพิเศษ..
เพราะมีเด็กๆมาป้วนเปี้ยนพร้อมๆกันถึง 4 คน...
เพราะอะไรน่ะหรือครับ++.....ก็เนื่องจากวันนี้เป็นวันครบรอบ 6 เดือนของครอบครัวนี้ที่มาพบผม...ซึ่งวันนี้เป็นการนัด Recall เด็กทั้ง 4 คนนี้ ซึ่งโดยทั่วๆไปแล้วในการให้บริการทันตกรรมแก่คนไข้เป็นรายบุคคล ไม่ว่าจะในระดับโรงพยาบาลของรัฐ โรงพยาบาล เอกชน หรือคลินิคใด ๆ ก็ตาม หลังจากที่ทำการบำบัดโรคในช่องปากให้แก่คนไข้จนเรียบร้อยแล้ว หมอมักจะนัดคนไข้มาเพื่อทำการตรวจอีกครั้งโดยทิ้งระยะเวลาห่างไปประมาณ 6 เดือน...
น่าชื่นใจมากครับที่คนไข้ทั้ง 4 ตัวน้อยๆของผม กลับมาด้วยลักษณะที่ยังคงเป็น caries free ซึ่งแปลว่า พวกเธอยังไม่มีฟันผุในช่องปาก ซึ่งผมค่อนข้างดีใจที่ดูแลสุขภาพช่องปากของพวกเขาได้ เนื่องจากทั้ง 4 คนเป็นพี่น้องที่มีอายุแตกต่างกัน ใบเตย จะ 11ขวบแล้ว ผม sealant ซี่ 6 ไปเมือ 6 เดือนที่แล้วก็ยังคงอยุ่ในสภาพดีอยู่ ส่วนใบเฟรินกับน้องปาร์ม (อายุ 8และ 7 ขวบตามลำดับ) sealant ก็ยังคงอยู่ดีเช่นกัน ...
น่าดีใจที่พ่อแม่ของน้องๆดูแลน้องได้ดี....และเชื่อฟังคำแนะนำของหมอ...ตอน 6 เดือนก่อน ผมเคยเตือนเรื่องอาหารหวาน กับการแปรงฟัน ให้กับครอบครัวนี้ คือ ผมได้แนะนำไปให้ครอบครัวนี้สร้างกติกาว่าถ้าจะทานขนมหวานให้แปรงฟันหลังจากทานทันที ซึ่งผมคิดว่าน่าจะเหมาะกว่าการจะห้ามเด็กกินขนม เพราะผมคิดว่าขนมกับเด็กเป็นของคู่กัน ยิ่งไปห้ามแก แกก็อาจไปแอบกินเมื่อไรที่เราไม่รู้ก็ได้ ดังนั้นถ้ากินแล้วรู้จักการทำความสะอาดช่องปากที่เหมาะสม...ก็น่าจะพอไหว.....ซึ่งผลใน 6 เดือนนี้ก็น่าเป็นที่พอใจ ที่น้องทั้ง 3 คนยังคงรักษาสภาพช่องปากที่ดีไว้ได้
.....วันนี้นอกจากน้องเตย...เฟริน...ปาร์ม...มีหนุ่มน้อย 6ขวบคนใหม่มาหาผม...เป็นน้องชายของพี่สาวทั้ง 3 คนนั่นแหล่ะครบ++หลังจากตรวจช่องปากผมก็พบว่า ฟันกรามแท้ล่างขึ้นค่อนข้างสมบูรณ์แล้ว จึงวางแผนการรักษาจะเคลือบหลุมร่องฟันและเคลือบฟลูโอไรด์ให้น้องเขาในวันนั้นเพื่อป้องกันการเกิดฟันผุ...ซึ่งเหตุผลที่เราจะเคลือบหลุมร่องฟันนั้นก็เพราะในฟันกรามที่เพิ่งขึ้นมาในช่องปาก มักจะมีหลุมร่องฟันที่ลึก และไอ้เจ้าหลุมร่องฟันที่ลึกนี้แหล่ะ++ที่จะเป็นตัวกักเศษอาหารและเชื้อโรคได้เป็นอย่างดี และจะทำให้มีฟันผุบริเวณหลุมร่องฟันในเวลาไม่นาน...
ซึ่งในบริเวณหลุมร่องฟันเหล่านี้ จะป้องกันการผุได้โดยการใช้สารเคลือบหลุมร่องฟัน เคลือบไปตามบริเวณหลุมร่องฟันที่ยังไม่ผุ ดังนั้น ก่อนที่ผมจะเคลือบ ผมจะเริ่มจากการขัดฟันก่อน เพื่อตรวจหารอยผุซึ่งอาจเป็นเพียงจุดเล็กๆ เมื่อพบว่าไม่ผุจึงเคลือบหลุมร่องฟันได้
โดยวัสดุที่ใช้เคลือบจะมีหลายชนิด และชนิดที่นิยมใช้คือชนิดเรซิน ซึ่งมีทั้งชนิดที่ต้องเอาสาร 2 ตัวมาผสมกัน แล้วจึงแข็งตัว หรือชนิดที่ต้องฉายแสงแล้วจึงแข็งตัว และมีทั้งสีใสและสีขาวขุ่น
การเคลือบหลุมร่องฟันนั้นจริงๆแล้วสามารถทำได้ทั้งในฟันแท้และฟันน้ำนม
ในฟันกรามน้ำนม จะมีทั้งหมด 8 ซี่
เราจะตรวจก่อนว่าฟันมีหลุมร่องลึกหรือไม่ ถ้าหลุมลึก
เราก็จะเคลือบทันที โดยทั่วไปเรามักจะเคลือบหลุมร่องฟันน้ำนม
ตอนเด็กอายุประมาณ 2 ปีครึ่ง-3 ปีขึ้นไป
ส่วนในฟันกรามแท้ จะขึ้นมาอายุประมาณ
6 ปี เราก็จะตรวจเช่นเดียวกับฟันน้ำนมว่ามีหลุมร่องฟันลึกหรือไม่
มีฟันผุหรือไม่ ฟันขึ้นมาในช่องปากเท่าใด ถ้าฟันขึ้นมาเต็มที่
ร่องฟันลึกและไม่ผุ เราก็จะเคลือบร่องฟันทันที
ส่วนฟันที่ขึ้นมาเกือบเต็มซี่ และมีโอกาสผุได้มาก
เช่นมีคราบจุลินทรีย์เกาะมากทำความสะอาดได้ไม่ดี
ก็จะเคลือบหลุมร่องฟันในบริเวณฟันที่ขึ้นมาแล้วและมาเคลือบเพิ่มเติมเมื่อฟันขึ้นมาเต็มซี่แล้วอีกครั้งหนึ่ง
วันนั้นผมก็ได้เคลือบหลุมร่องฟันซี่ #36,46 ให้น้องเขา และเคลือบฟลูโอไรด์"รสแอปเปิ้ล" ให้น้องเขาและนัดกลับมาดูอีกครั้ง 6 เดือน ซึ่งผมหวังว่าน้องคนนี้จะมีสุขภาพช่องปากที่ดีเหมือนพี่ๆเขาทั้ง 3 คนนะครับ... เพราะสิ่งที่ผมมักพบเสมอเมื่อคนไข้กลับมาอีกครั้งในวัน Recall (คนอื่นๆ) คือ....มักจะกลับมาเพื่อ...รับบริการบำบัดรักษาโรคที่เกิดขึ้นใหม่ในระยะเวลา 6 เดือนที่ผ่านมา เป็นอย่างนี้ทุกครั้งที่คนไข้กลับมาตรวจซ้ำ ดังนั้นการ Recall ในทุกวันนี้ ก็จะมีประโยชน์เพียงแค่ให้คนไข้ได้รับการบำบัดรักษาอย่างทันท่วงทีก่อนที่โรคจะลุกลามไป
จึงเกิดคำถามว่าการมาพบหมอฟันทุก 6 เดือน ทำให้สุขภาพช่องปากของคนไข้ดีขึ้นจริงหรือไม่ การที่คนไข้กลับมาพบหมอฟันทุก ๆ 6 เดือนควรจะกลับมาหมออย่างพวกเรา เพื่อรับการบำบัดรักษาโรค หรือ....กลับมาเพียงเพื่อตรวจในกรณีที่อาจเกิดปัญหาที่อยู่ นอกเหนือการควบคุมของคนไข้จริง ๆ และบทบาทหน้าที่ของหมอฟันนั้นควรจะเป็นผู้บำบัดรักษาเมื่อเกิดรอยโรคในช่องปาก หรือเป็นผู้ช่วยให้คนไข้ได้พัฒนาสุขภาพไปสู่สภาวะที่เหมาะสม ...
ประเด็นนี้คงต้องช่วยๆกันนำกลับไปคิดนะครับ...ว่าทำอย่างไร...เราถึงจะทำการสร้างสุขภาพให้แก่คนไข้ได้....ไม่แค่เพียง"ซ่อมสุขภาพ"....เมื่อคนไข้กลับมาพบเรา...ทุกๆ 6 เดือน...
หมอบอล,9ต.ค.48
