สอบสวนโรคอหิวาตกโรค

           งานเข้าอีกรอบหลังจากที่สอบสวนผู้ป่วยสงสัยโรคคอตีบ  ยังไม่เรียบร้อยดี   กำลังขับรถเครื่องจะกลับบ้าน    ได้ยินเสียงโทรศัพท์ จดรถเข้าข้างทาง เพื่อจะรับโทรศัพท์   เสียงน้องแอ๋ม เจ้าหน้าที่ห้องปฏิบัติการจุลชีวิวิทยา    งานห้องปฏิบัติการชันสูตร โรงพยาบาลศรีนครินทร์  พี่ประกายขา แอ๋มขอรายงานผลด่วนคะ ตรวจพบเชื้อจาก Rectal swab ส่งจากหน่วยบริการ ......พบโคโลนีของเชื้อVibrio cholerae Eltor Ogawa  จำนวน 1 ราย   ขณะนี้ได้ดำเนินการแยกเชื้อและตรวจหาชนิดชองเชื้อเพิ่มเติมและจะรายงานผลยืนยันอีกครั้งในวันพรุ่งนี้นะคะ พี่ตามผู้ป่วยด้วยนะคะ

           งานเข้าทีมสอบสวนเคลื่อนที่เร็ว  (srrt) แล้วคะ  ทุ่มกว่า ๆ โทรรายงานน้องพยาบาลที่ดูแลคนไข้  ดำเนินการสอบสวนและตามผู้ป่วยมารับยาปฏิชีวนะ และดำเนินการควบคุมโรค  พอวันที่10 ธันวาคม 2555 เวลา 15 .30 น. อยู่เวรที่สำนักงานพอดี หลังจากที่ทำงานเชิงรุกให้บริการวัคซีนป้องกันโรคคอตีบที่หอผู้ป่วย  สำหรับแพทย์และพยาบาล     ได้รับรายงานผลการตรวจเพาะเชื้อพบเชื้อVibrio cholerae Eltor Ogawa  เพิ่มอีก 1 ราย  

           งานหนักเข้าทันที เกิดอะไรขึ้น แล้วเชื้อ มาจากไหน อาหารอะไรเป็นแหล่งของเชื้อ  นี่คือคำถามที่เกิดขึ้นทันที เพราะว่าไม่ได้มีรายงานผู้ป่วยมานานเป็นปีแล้ว   โทรศัพท์มีประโยชน์ที่สุด  ค้นหาผู้ป่วย เบอร์โทรไม่มี ได้มาแต่ชื่อ และนามสกุล  ดูประวัติ ข้อมูลส่วนตัว  ชื่อมารดาคุ้น ๆ นามสกุลคุ้น ๆ  ไม่ยากดทรหามารดาผู้ป่วยที่สงสัยทันที สอบสวนโรคทางโทรศัพท์ พอได้ข้อมูลก็ดำเนินงานประสานงาน รายงานผู้เกี่ยวข้อง และออกควบคุมโรคทันที     พร้อมทั้งปรึกษาผู้เชี่ยวชาญของสำนักระบาดวิทยา เพื่อขอความช่วยเหลือในการค้นหาแหล่งของเชื้ออหิวาตกโรค  เรากลัวว่าจะเกิดเหตุการณ์ที่ไม่สามารถควบคุมโรคได้ และเกิดการระบาดที่ต่อเนื่องยาว เป็นเดือน ที่เราเคยมีประสบการณ์ ที่เกิดขึ้นมาแล้ว  รอบนั้นงานหนักมาก SRRT ทุกโรงพยาบาลทำงานกันทั้งอำเภอเมือง  

 เขียนรายงานสอบสวน รายงานผู้บริหาร ทันที ซึ่งมีหลายหัวข้อตามที่ได้เรียนมาของหลักสูตร FEMT                      งานนี้เป็นผู้บริหารจัดการทีมและผู้สอบสวนหลัก ภาคสนาม ที่จะต้องรวบรวมรายงานข้อมูล และสืบค้นข้อมูลอ้างอิงทางวิชาการเพื่อที่จะตอบคำถามให้ได้ตามวัตถุประสงค์  

วัตถุประสงค์

  1.เพื่อยืนยันการระบาดของโรค

  2.เพื่อศึกษาระบาดวิทยาของโรค ตามลักษณะของบุคคล เวลา และสถานที่

  3. เพื่อค้นหาแหล่งโรคและการถ่ายทอดโรค

  4.เพื่อหาแนวทางและมาตรการในการป้องกันควบคุมการระบาดของโรค

วิธีการศึกษา

ศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา (Descriptive Epidemiology)

1.  ทบทวนสถานการณ์อหิวาตกโรคย้อนหลัง5 ปี  ของจังหวัดขอนแก่น และพื้นที่ตำบลในเมือง  เพื่อยืนยันการระบาด

2.  รวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์ผู้ป่วย ญาติของผู้ป่วยที่อาศัยอยู่บ้านเดียวกัน  เพื่อนที่รับประทานอาหารด้วยกัน  โดยใช้แบบสอบสวนโรคเฉพาะราย  เพื่อรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับอาหาร  ประวัติการเจ็บป่วย  ประวัติการรับประทานอาหาร  ประวัติการเดินทาง  และประวัติอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

3. รวบรวมข้อมูลจากบันทึกการรักษาผู้ป่วยในเวชระเบียน ประวัติการรักษาที่สถานบริการ  

4. ค้นหาผู้ป่วยเพิ่มเติม โดยให้นิยามผู้ป่วยดังนี้  

           1. ผู้ป่วย Case หมายถึง ผู้ที่มีอาการถ่ายเป็นน้ำจำนวนมาก มีเนื้ออุจจาระน้อย มีสีขาวขุ่น คล้ายน้ำซาวข้าว  มีกลิ่นเหม็นคาว  เกิดขึ้นอย่างเฉียบพลัน ร่วมกับมีอาการและอาการแสดงของการขาดน้ำอย่างรวดเร็วและรุนแรง อาจมีคลื่นไส้ อาเจียน ในช่วงเดือนธันวาคม 2555  ในพื้นที่ที่รับผิดชอบ  และผลการตรวจอุจจาระเพาะหาเชื้อ (Rectal swab culture : RSC) พบเชื้อ Vibrio cholerae Eltor Ogawa หรือVibrio cholerae Eltor Inaba หรือVibrio cholerae Eltor Hikojima โดยประเภทของผู้ป่วยแบ่งเป็น

              1.1 Passive case หมายถึง ผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในสถานพยาบาล

              1.2 Active case หมายถึง ผู้ป่วยที่ค้นพบในชุมชน ยังไม่ได้ไปรับการรักษาในสถานพยาบาล

           2. พาหะ (Carrier  หมายถึง ผู้ที่มีผล Rectal swab culture แล้วพบเชื้อ Vibrio cholerae Eltor Ogawa หรือ Vibrio cholerae Eltor Inaba หรือ Vibrio cholerae Eltor Hikojima ช่วงเดือนธันวาคม 2555  ในพื้นที่ที่รับผิดชอบ  หมู่ 14 และหมู่ 16 ตำบลในเมือง 

  5. สำรวจสภาพสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องและเป็นแหล่งเสี่ยงในพื้นที่  ได้แก่  ร้านขายอาหาร  โรงอาหาร  ห้องส้วม  วัดระดับคงเหลือค้างของคลอรีนน้ำประปา   ท่อระบายน้ำทิ้ง  การจัดเก็บขยะ 

  6. เก็บวัตถุตัวอย่างส่งตรวจหาเชื้ออหิวาตกโรค  ได้แก่อุจจาระของผู้ป่วย  ผู้สัมผัสโรค  ผู้ประกอบอาหาร       ตัวอย่างอาหารที่สงสัย  ภาชนะบรรจุ  น้ำดื่ม  น้ำแข็ง  

  7. ติดตามผลการเฝ้าระวังโรค

 ผลการสอบสวน ข้อมูลผู้ป่วย สภาพสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อม  ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ                  การรับประทานอาหารของผู้ป่วย ใน 5 วันก่อนป่วย ขออนุญาตไม่นำมาเผยแพร่นะคะ    

 มาตรการการควบคุมและป้องกันโรคที่ได้ดำเนินการไปแล้ว

 1. รายงานสถานการณ์อหิวาตกโรคให้นายแพทย์สาธารณสุข   

2. ตั้งศูนย์ปฏิบัติการ War room  ระดับCUP ที่โรงพยาบาล  หลังได้รับรายงานผู้ป่วยอหิวาตกโรค 2 ราย ในวันที่ 11 ธันวาคม 2555  โดยรองผู้อำนวยการโรงพยาบาลศรีนครินทร์  เป็นประธาน และรายงานปรึกษานายแพทย์โรม บัวทอง นายแพทย์ระบาดวิทยา จากสำนักระบาดวิทยา มาให้คำปรึกษา  ข้อคิดเห็นและร่วมดำเนินการสอบสวน ค้นหาแหล่งโรค การถ่ายทอดเชื้อ

3.  ดำเนินการควบคุมอหิวาตกโรคให้หมดสิ้นภายใน 1 generation เพื่อไม่ให้ ไม่ให้เกิดการระบาด 

4. สั่งการมอบหมายภารกิจ หน่วยระบาดวิทยาโรคติดต่อ  ให้ติดตามสถานการณ์โรค  วิเคราะห์ข้อมูลทุกวัน ร่วมกับศูนย์ระบาดอำเภอเมือง และศูนย์ระบาดจังหวัดขอนแก่น ติดตาม รวบรวมรายงานข้อมูล ในภาพรวมเพื่อค้นหาผู้ป่วยเพิ่มเติมที่อาจจะมีความสัมพันธ์เชื่อมโยงและเกี่ยวข้องกัน

5. จัดทีมเฝ้าระวังสอบสวนเคลื่อนที่เร็ว (SRRT) ทุกCUP ให้เตรียมพร้อมตลอดเวลา เพื่อออกสอบสวนควบคุมโรคในพื้นที่ ที่มีสถานการณ์โรคไม่น่าไว้วางใจ

6. เฝ้าระวังสอบสวนและเก็บอุจจาระผู้ป่วยที่มีอาการอุจจาระร่วงอย่างแรงส่งตรวจทุกราย

7. ดำเนินการป้องกันควบคุมอหิวาตกโรคตามแนวทางของกรมควบคุมโรคในบ้านผู้ป่วย  ร้านอาหารในหมู่บ้าน โรงอาหารใน  ร้านอาหารในบ้านพัก สำรวจสภาพสิ่งแวดล้อมของชุมชน ท่อน้ำทิ้ง ระบบรางระบายน้ำ  การกำจัดสิ่งปฏิกูลต่างๆ และบริเวณที่ทิ้งขยะ

8. ให้สุขศึกษา ประชาสัมพันธ์แก่ นักศึกษา ในคณะวิศวกรรมศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์

9. ทางแจ้งเตือนการรับประทานอาหาร การปฏิบัติเพื่อป้องกัน เรื่องโรคอุจจาระร่วงอย่างแรง ในสื่อประชาสัมพันธ์ของโรงพยาบาล และในชุมชนโดยออกเสียงตามสาย

10. แจ้งเตือนผู้ประกอบการร้านอาหาร ผู้สัมผัสอาหารในโรงอาหาร  ให้ปฏิบัติตามหลักสุขาภิบาลอาหาร อย่างเคร่งครัด และประเมินติดตามกำกับการปฏิบัติ  

[รัชดาวัลย์ วงษ์ชื่น(อิงจันทร์)]

แวะมาเยี่ยมเยียนค่ะ

อ่านแล้วทำให้คิดว่า

เรา ผู้บริโภค  จะต้องระมัดระวังให้มาก