คู่มือชีวิต "เป็นมิตรกับตัวเอง"
ข้าพเจ้าเคยอ่านจากที่ไหนจำไม่ได้แล้วว่า
"มนุษย์พยายามเข้าใจ (make sense) ว่ามีชีวิตเพื่ออะไร
และความสุขเกิดจากความรู้สึกเข้าใจนั้น"..
แต่เพิ่งรู้ซึ้งจากประสบการณ์ตนเอง
หลังจากร่วมกิจกรรมเผชิญความตายอย่างสงบ ที่ รพ.แม่สอด จ.ตาก
กับกลุ่มพุทธิกา "พุทธศาสนาเพื่อสังคม"
โดยการแนะนำจากกัลยาณมิตรรุ่นพี่ที่รักเคารพยิ่ง
คุณหมอโรจนศักดิ์ ทองคำเจริญ
ท่านที่สนใจรูปแบบกิจกรรมสามารถเยี่ยมชมได้ที่เวบนี้คะ
มีกิจกรรมหนึ่ง คือการ "เขียนจดหมายถึงผู้ล่วงลับ"
แล้วให้ตัวแทนผู้เข้าอบรมที่เขียน เล่าเนื้อความในจดหมาย
ซึ่งล้วนเป็นเรื่องสะเทือนใจ เรียกน้ำตาจากผู้เข้าอบรม
แต่..ข้าพเจ้าแปลกใจตัวเอง..ทำไมรู้สึกเฉย ?
จิตใจด้านชา ไม่มีความรู้สึกร่วม (Empathy)
..ซึ่งเป็นสิ่งที่ยอมรับไม่ได้ ในฐานะแพทย์หรือเพื่อนก็ตาม
.
ตอนสะท้อนความรู้สึก ข้าพเจ้าจึงไม่กล้าบอกใคร
จนท่านพระอาจารย์ไพศาล วิสาโล กล่าวถึงเรื่อง "ใจที่ปิด เพราะมีปม"
ปม คือความขัดแย้งในจิตใจ เกิดได้แม้ในคนที่คิดว่าตัวเองดี
เพราะ "ความติดดี" ทำให้ไม่ยอมรับอารมณ์โกรธ เกลียด
โดยเฉพาะการโกรธ เกลียด บุคคลที่วัฒนธรรมสังคมสอนให้เราต้องเคารพ
ณ จุดนั้นเอง ข้าพเจ้าก็สารภาพกับกลุ่มด้วยเสียงสั่นเครือ
ใจของข้าพเจ้าปิด ไม่ยินดียินร้ายเรื่องผู้อื่น
คงด้วยปมความโกรธต่อผู้ที่ควรเคารพในฐานะศิษย์
ปมนี้แตะเมื่อไหร่ก็เจ็บ กดไว้ว่าต้องไม่โกรธ แต่ยิ่งกดก็..ยังโกรธอยู่
.
น่าแปลก หลังจากสารภาพและยอมรับความจริง
วันต่อๆ มาข้าพเจ้ากลับหาปมที่เจ็บปวดนั้นไม่เจอเสียแล้ว
...
ก่อนกลับ ข้าพเจ้ากราบลาท่านพระอาจารย์ไพศาล
นำหนังสือที่ซื้อสามเล่มขอลายเซ็นต์
แต่ท่านพระอาจารย์กล่าว "ให้ข้อคิดดีกว่า"
และหยิบหนังสือเล่มนี้ให้
วันนี้ที่อ่านจบ..ข้าพเจ้าขอสรุปบทเรียนให้ตนเองเตรียมพร้อมน้อมรับสามข้อดังนี้
1. พร้อมรับทุกเวลา : เมื่อเกิดอารมณ์ลบ เศร้า โกรธ เกลียด อิจฉา ข้าพเจ้าจะไม่ข่ม ไม่กลบเกลื่อน แต่จะเฝ้าดูการเกิดขึ้นและดับไป ตามจริง อย่างที่มันเป็น
" เราต้องเรียนรู้ที่จะยอมรับอารมณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับเรา อย่าปฎิเสธสิ่งที่เกิดขึ้น เพราะนั่นแสดงว่าเรากำลังยึดติดกับสิ่งที่ควรเป็น ซึ่งมันไม่ใช่ปัจจุบัน" (1)
2. พร้อมอยู่ทุกที่ : อยู่ที่ใดก็ตาม ไม่เป็นการเสียเวลา ต่อให้โอกาสและบริบทไม่เอื้อให้ต่อยอดทางวิชาชีพ ก็เอื้อต่อการปูฐานวิชาชีวิตให้แน่น เพื่อว่าเมื่อฟ้าเปิดแล้วก็จะเติบโตได้อย่างมั่นคง
" พวกเราก็เปรียบเสมือนต้นไม้ ส่วนใหญ่ให้ความสำคัญกับการพยายามแทงยอดให้สูงขึ้นๆ เพื่อจะได้เด่นกว่าต้นอื่น..ต้นไม้ใหญ่ที่โค่นล้มเพราะแรงพายุ ไม่ใช่เพราะมันสูงเกินไป แต่เพราะรากมันตื้นเกินไปต่างหาก" (2)
3. พร้อมเป็นทุกอย่าง : เป็นอะไรนั้นไม่สำคัญเท่ากับการได้ "เป็นมิตรกับตัวเอง" ข้าพเจ้าพร้อมถอดหัวโขนหากมันทำให้รู้สึกแปลกแยกกับตัวเอง..ยอมรับว่ายังมีความทะยานอยาก อยากเป็นประโยชน์สูงสุดของศักยภาพที่มี
หมายเหตุ : ไพศาล วิสาโล, เป็นมิตรกับตัวเอง ฉบับปรับปรุง, กรุงเทพ 2555, (1) หน้า 51, (2) หน้า 24.
###
บันทึกในวันที่ในที่สุดก็เป็นมิตรกับตัวเอง :)
ความเห็น (29)
นำพระธาตุเมืองนครมาให้กราบด้วยครับ
ขอบคุณมากที่แบ่งปัน ต้องเป็นมิตรกับตัวเองให้มากที่สุด ขอสุขทางใจมากกว่าทางนอกกาย
"ต้นไม้ใหญ่ที่โค่นล้มเพราะแรงพายุ ไม่ใช่เพราะมันสูงเกินไป แต่เพราะรากมันตื้นเกินไปต่างหาก"
ขอบคุณค่ะคุณหมอป.
เป็นมิตรกับตนเอง....จึงจะพบสันติสุขภาพใน ดีจริงๆ ค่ะ
ขอบคุณค่ะ
ในที่สุด ...
คุณหมอก็ค้นพบอะไรบางอย่างจากตัวเอง
ขอแสดงความยินดีด้วยนะครับ ;)...
รู้ตน..รู้ธรรม..สุขสงบร่มเย็น..ให้กำลังใจค่ะ..
มีหลายเรื่องที่เป็นปม และถูกปิดไว้โดยไม่มีใครล่วงรู้.. แต่สักวันมันจะออกมาทำให้เรารู้สึกแย่กับสิ่งนั้น.. ขอบคุณอาจารย์ปัทมาค่ะ ที่นำมาแบ่งปัน หวังไว้ว่าอีกไม่นานจะกำจัดมันออกไปให้ได้เช่นกันค่ะ
สวัสดีค่ะคุณหมอ
ขอบคุณบันทึกเตือนสติอีกหนึ่งบันทึกค่ะ อ่านแล้วทำให้ความศรัทธาต่อท่านอาจารย์พระไพศาลหนักแน่นมากยิ่งขึ้น และนึกถึงคำสอนของหลวงปู่ติช นัท ฮันท์ ค่ะ
“Do not fight against pain; do not fight against irritation or jealousy. Embrace them with great tenderness, as though you were embracing a little baby. Your anger is yourself, and you should not be violent toward it. The same thing goes for all your emotions. - อย่าต่อสู้กับความเจ็บปวด อย่าต่อสู้กับความหงุดหงิดหรือความอิจฉา โอบรับความรู้สึกนั้นด้วยความอ่อนโยนเหมือนที่เราโอบกอดเด็กน้อย ความโกรธก็คือตัวเราเองและเราก็ไม่ควรไปตอบรับมันด้วยความรุนแรง เหมือนกับทุกๆ อารมณ์ที่ผ่านเข้ามา”
Thich Nhat Hanh.
สุข สงบ ในวันทำงานวันนี้ค่ะ
"เมื่อมีความสุขจากภายใน ก็ไม่จำเป็นต้องไล่ล่าหาความสุขจากภายนอก" "พร้อมรับทุกเวลา พร้อมอยู่ทุกที่ พร้อมเป็นทุกอย่าง" ได้ข้อคิดดี ๆ มาก...สวัสดีครับ
ขอขอบคุณมาก ๆ เลยนะครับ
ชอบเพลง "ทะเลใจ" มากครับ...เมื่อฟังเวอร์ชั่นขลุ่ยผิว...เข้าไปถึงใจด้วยครับ....เป็นมิตรกับตัวเองจริงๆ...อ้อลืมบอกครับ...ชอบบันทึกอาจารย์หมอบันทึกนี้...เหมือนเช่นเคยเป็นมา.....ขอบคุณครับ
ครับ!.."เป็นกำลังใจ...เมื่อเริ่มต้น คอยช่วยเหลือ...เมื่อลงมือ และให้อภัย...เมื่อผิดพลาด" ยังจะมีใครทำสิ่งเหล่านี้ได้ดีไปกว่า อาตมา อีกเล่า ?!?...
ขอบคุณคะอาจารย์โสภณ สำหรับภาพพระธาตุนครสีขาวสวยเด่น
ขอบคุณคะคุณครู ใจสบายแล้ว ก็มีแรงทำงานเพื่อสังคมต่อได้นะคะ
ขอบคุณคะพี่หนูรี
..
ชอบข้อความนี้มากเหมือนกันคะ
ตีความว่า
ท่านไม่ได้สอนให้ปุถุชนอย่างเรา
หยุดที่มุ่งมั่นเจริญในหน้าที่การงาน
แต่ให้ระลึกว่า ยิ่งตำแหน่งสูงขึ้น ความรับผิดชอบเพิ่มขึ้น
แรงเสียดทานก็ยิ่งมาก
ยิ่งจำต้องมีหลักใจที่เข้มแข็ง
มิฉะนั้นแล้ว อาจใช้ตำแหน่งในทางมิชอบ ทำให้ตนเองพังทลายได้คะ
ขอบคุณคะ พี่เปิ้น เหมือนได้พบกับจิ๊กซอว์ในชีวิตที่หายไปนะคะ
ไม่ใช่ว่า ได้เติมเต็มทุกสิ่ง
เพียงไม่เพ่งกับ ส่วนที่ยังขาดเท่านั้น
ขอบคุณคะอาจารย์
ดังที่สมาชิกในกลุ่มท่านหนึ่งกล่าวคะ "ปัจจัตตัง"
"ความสุขภายใน" ไม่มีใครไหนอื่น ช่วยหาให้เราได้
เป็นกำลังใจให้ทุกอย่างผ่านไปด้วยดีคะ
- อ่านแล้วเกิดปิติไปด้วยค่ะ
- การปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบเริ่มต้นเมื่อสัมผัสที่ใจ
- การคิดปิดบังความรู้สึกไว้
- Happy Ba สวัสดียามค่ำคืนค่ะ
ชอบอ่านหนังสือพระอาจารย์ไพศาลมากค่ะ
ขอบคุณคะพี่ใหญ่ สำหรับมุมบ้านที่มองดูแล้วสงบเย็น :)
- สวัสดีคะ รูปใหม่สวยแบบเบาๆ เหมือนใจที่เบาสบายขึ้นด้วยไหมคะ
- ขอเป็นกำลังใจให้เจอปม แล้วคลี่ได้โดยไวคะ
- สวัสดียามดึกคะคุณปริม และขอบคุณที่ช่วยเติมเต็ม "โอบกอดความโกรธอย่างอ่อนโยน"
- ในหนังสือ "เป็นมิตรกับตัวเอง" นี้มีเรื่องเล่าที่ประทับใจคะ ว่าเด็กวัยสามขวบคนหนึ่ง ที่โกรธย่าเพราะทำของเขาเสียหาย พอแม่เด็กรู้ แทนที่จะดูว่าห้ามโกรธญาติผู้ใหญ่ กลับถามเด็กว่า โกรธขนาดไหน? เด็กทำท่า ประมาณ "โกรธเท่าฟ้า" พอทำท่าแล้วเด็กก็หายหงุดหงิด วิ่งไปเล่นต่อ..
- เด็กโกรธแล้วหายเร็ว เพราะโอบกอดง่าย แต่ผู้ใหญ่โกรธ แล้วสะบัดหนี แล้วปกป้องด้วยเหตุผลที่มาสนับสนุนความโกรธของตน
ขอบคุณค่ะอาจารย์ แว่นธรรมทอง
เราไม่สามารถหลีกเลี่ยงเหตุการณ์ไม่สมหวัง
แต่สามารถกำหนดได้ว่า ความไม่สมหวังนั้น จะมีอิทธิพลต่อเราเพียงใด
จากหนังสือเล่มเดียวกันคะ
ขอบคุณคะ อาจารย์ชยพร
ช่วงนี้เห็นบันทึกของอาจารย์ ตอบปัญหาหลากหลาย
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องต้นไม้ ไปจนถึงเรื่องจิตวิญญาณ รอบรู้ลึกซึ้ง
สวัสดียามเช้าคะ เพลงนี้ยิ่งผ่านชีวิตไป ยิ่งฟังแล้วอิน ไม่รู้เป็นอย่างไรนะคะ :)
ขอบคุณคะ คุณครูอนันต์ เรียงร้อยถ้อยคำสวยงาม และจับใจ :)
ขอบคุณคะพี่ศิลาในยามค่ำคืนที่เงียบสงบ
หวังว่าจะได้พบกันแล้วมีโอกาสเสวนายาวๆ นะคะ
- ช่วงนี้พี่โจ้เขียนบทความออกแนวธรรมะดีๆ หลายเรื่องนะคะ
- ที่สำคัญปฎิบัติเป็นรูปธรรม "new life" ด้วย
มีประโยชน์ให้ใคร่ครวญได้ทุกที่ ทุกเวลา พร้อมเป็นทุึกอย่าง
หรือไม่อยากเป็นอะไรเลย
ชอบจัง....ชอบมากค่ะ เป็นมิตรกับตัวเอง สบายมาก...อยู่คนเดียวได้ค่ะ
ขอบคุณการถ่ายทอดแง่คิดดี ๆ อีกคราค่ะ อาจารย์หมอ ป.