“พ่อแม่มีความสำคัญต่อการเลิกยาเสพติด”
นางสาวเพลินตา เที่ยงตรง
การดูแลผู้ป่วยยาเสพติดในระยะฟื้นฟูสมรรถภาพเพื่อให้เลิกใช้สารเสพติดได้ บุคคลที่ส่วนสำคัญ ได้แก่ นักบำบัด ผู้ป่วย และครอบครัวผู้ป่วย จากประสบการณ์ในการดูแลผู้ป่วยมามากกว่า 30 ปี พบว่า พ่อแม่มีส่วนสำคัญอย่างมากที่ทำให้ผู้ป่วยเลิกยาเสพติดได้ ตัวอย่าง เช่น ผู้ป่วยชายติดผงขาว อายุ 27 ปี ภูมิลำเนาอยู่ต่างจังหวัดภาคเหนือตอนล่าง เข้ารับการบำบัดรักษาในระบบสมัครใจ ผู้ป่วยอยู่บำบัดฟื้นฟูนาน 4 เดือน ลากลับเยี่ยมบ้านเพื่อสร้างสัมพันธภาพกับครอบครัว 3 ครั้ง ได้นำปัญหาที่พบจากเยี่ยมบ้านมาเล่าให้ผู้บำบัดฟังว่า "รู้สึกเสียใจมากที่พ่อไม่ยอมรับประทานอาหารร่วมด้วย ตั้งแต่ผู้ป่วยเสพยาเสพติด ทำให้รู้สึกท้อใจมากจนไม่รู้สึกอยากเลิกยาเสพติด ถ้าพ่อยังไม่ยอมรับรับประทานอาหารด้วย” ถึงแม้ว่าแม่ของผู้ป่วยจะได้ช่วยพูดให้เหตุผลต่างๆ ผู้บำบัดจึงได้ให้ข้อเสนอแนะว่า 1. ให้ผู้ป่วยเขียนจดหมายขอโทษสิ่งที่ตนเองได้ทำให้พ่อโกรธ หรือเจ็บช้ำน้ำใจที่ใช้ยาเสพติด ข้อความแสดงความรู้สึก ความรักที่ตนมีต่อพ่อ และความรักที่ตนเองต้องการได้จากพ่อ 2. นักบำบัด(พยาบาล) ได้เขียนจดหมายถึงพ่อผู้ป่วยเล่าเรื่องที่ผู้ป่วยที่ได้เปิดเผยความรู้สึกถึงความรักที่มีต่อพ่อ และได้เสนอแนะพ่อว่า “พ่อมีความสำคัญต่อจิตใจของลูกมาก ถ้าพ่อโกรธลูกตนเอง โดยไม่ยอมทานข้าวด้วยทุกครั้งที่ลูกกลับมาเยี่ยมบ้าน ขณะกำลังนั่งทานอาหารอยู่ก่อนแล้วก็ลุกหนี พอลูกชายขึ้นบันไดเหลือบเห็นลูกชายก็ลุกหนีทันที ทำให้ลูกชายท่านเสียใจอย่างมาก ในขณะที่เล่าให้นักบำบัดฟังลูกท่านได้ร้องไห้ไปด้วย พ่อจะทนได้มั้ย ถ้าลูกของพ่อจะไม่ยอมเลิกยาเสพติดไปตลอดชีวิตถ้าความรู้สึกของเขาไม่ดีขึ้น และได้เสนอแนะว่าการเยี่ยมบ้านครั้งต่อไป ลูกของพ่อจะกราบแทบเท้าพ่อเพื่อจะขอโทษในสิ่งที่เขาได้ทำผิดพลาด ขอให้พ่ออย่าลุกหนีนะคะ และคุณพ่อจะพูดอะไรกับเขาก็ตามที่พ่ออยากระบายให้ลูกของพ่อฟัง 3. ผู้ป่วยเข้ากลุ่มจิตบำบัดก่อนจะกลับเยี่ยมบ้าน พยาบาลได้จำลองเหตุการณ์ให้ผู้ป่วยได้ฝึกแสดงบทบาทสมมติเมื่อกลับไปถึงบ้านพบกับพ่อ เริ่มตั้งแต่ก้มลงกราบเท้าจนกระทั้งพ่อพูดจบ โดยนักบำบัดแสดงเป็นพ่อ ตอนแรกผู้ป่วยบอกว่าทำไม่ได้ นักบำบัดได้ให้ข้อเสนอแนะว่าถ้าผู้ป่วยยังไม่สามารถจะแสดงออกตามเหตุการณ์จำลองในวันนี้ได้ วันจริงคงทำไม่ได้แน่ ผู้ป่วยจึงได้ยอมทดลองทำ เมื่อผู้ป่วยได้กลับมาจากการลาเยี่ยมบ้าน ผู้ป่วยได้กลับมาเล่าในกลุ่มจิตบำบัดว่า “รู้สึกดีใจมากที่ได้รับการต้อนรับจากคุณพ่อตั้งแต่การรับไหว้ คำพูดที่สะท้อนถึงความรักให้ตนเองได้รับรู้ จนกระทั่งถึงรับประทานอาหารร่วมกันและสิ่งสุดท้ายที่คาดไม่ถึง ก็คือพ่อที่ไม่เคยมาเยี่ยมเลยรับปากจะมาเยี่ยมดูผมที่นี่และพูดคุยวางแผนกับพยาบาลเพื่อจะหางานรองรับเมื่อครบกำหนดฟื้นฟู” ผู้ป่วยรายนี้หลังจากกลับไปอยู่กับครอบครัวสามารถเลิกยาเสพติดได้จนถึงปัจจุบันประมาณ 20 ปี แล้วพ่อได้มอบกิจการของครอบครัวให้ผู้ป่วยได้ดำเนินการต่อ จะเห็นได้ว่าครอบครัวและผู้บำบัดนั้น มีความสำคัญต่อการเลิกยาเสพติดของผู้ป่วย สำหรับครอบครัวพ่อ-แม่มีส่วนสำคัญมาก ที่จะให้การช่วยส่งเสริมให้ลูกรับการบำบัดฟื้นฟู โดยการดูแลให้กำลังใจและสนับสนุนผู้ป่วยให้อยู่รับการบำบัดฟื้นฟูเพื่อแก้ไขพฤติกรรม ส่งเสริมไม่ให้กลับไปใช้สารเสพติด พร้อมให้อภัยและยอมรับการเปลี่ยนแปลงของผู้ป่วยในทางที่ดี ส่วนผู้บำบัดเป็นผู้มีส่วนช่วยทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของผู้ป่วยในทางที่ดีและควรส่งเสริมให้ผู้ป่วยให้เกิดสัมพันธภาพที่ดีกับครอบครัว ซึ่งจะนำไปสู่การเลิกยาเสพติดของผู้ป่วยได้ * พยาบาลวิชาชีพ8 วช. (พยาบาลชำนาญการตึกพลอยรุ้ง)ชอบวิธีการบำบัดจังค่ะ...เยี่ยมยอดจริง ๆ
เชื่อค่ะว่าความรัก ความเข้าใจ การให้อภัยสามารถดึงให้อะไร ๆ กลับมาดีขึ้นได้ค่ะ ครอบครัวมีอิทธิพลอย่างยิ่งต่อการกระทำของลูก สัมพันธ์ภาพเล็ก ๆ ที่เกิดขึ้นในบ้านจะเป็นพลังที่ยิ่งใหญ่ต่อการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตของคนในบ้านค่ะ
ขอชมอีกครั้งว่าชอบวิธีการบำบัดลักษณะดังกล่าวจัง พ่อแม่ เป็น "ตัวแบบ" มีอิทธิพลต่อลูกมากค่ะ การแสดงความรักต่อกันสักครั้งก่อนที่ทุกอย่างจะสายเกินไป ให้อภัยในความผิดพลาดของลูก จะช่วยฟื้นฟูสภาพจิตใจของลูกได้อย่างมาก การให้โอกาสลูก เป็นสิ่งสำคัญค่ะ
ขอบคุณที่นำเรื่องดี ๆ มาเล่าสู่กันฟัง
อยากได้คำปรึกษา เรื่องการเลิกยาเสพติด รบกวนช่วยแนะนำหน่อย อยากให้ เค้าเลิกให้ได้ ต้องใช้ยาอะไร