การเดินทาง หรือ การทำงานในปัจจุบันนี้ คนเราเมื่อพบเห็นสิ่งต่าง ๆ ก็จะบันทึกสิ่งที่ได้พบเห็นนั้นลงสมุด แต่ท่านเคยคิดไหมเอยว่า คำว่า สมุดนั้น มีความหมายและที่มาอย่างไร
คำว่า สมุด นั้น แท้ที่จริงแล้ว มีที่มาจากคำว่า สัมปุฏ (อ่านว่า สัม-ปุ-ฏะ) ซึ่งเป็นคำที่มาจากคำในภาษาสันสกฤต ที่มีความหมายว่า กระดาษ หีบ หรือที่สำหรับใส่เอกสาร
เมื่อรู้แบบนี้แล้วท่านก็คงคิดอีกว่า แล้วคำว่า สัมปุฏนี้ จะกลายมาเป็นคำว่า สมุดที่เราใช่ได้อย่างไร เพราะทั้งการเขียนและความหมายก็แตกต่างกัน
ประการที่หนึ่ง คำว่า สัมปุฏ นี้ เมื่อคนไทยได้นำมาใช้ ตอนแรก ๆ ก็อ่านตามเเบบคนไทยว่า สัม-ปุด เมื่อมีการใช้นานวัน เสียงของคำว่า สัม-ปุด ก็เลยเกิดกลายคำมาเป็นคำว่า สมุด (ท่านลองออกเสียง สัม-ปุด แบบเร็ว ๆ ท่านก็จะได้คำว่าสมุดเองครับ)
ส่วนความหมายนั้น คนไทยเมื่อนำคำในภาษาสันสกฤต ซึ่งเป็นภาษาเเขกมาใช้ ก็มักจะสร้างความหมายที่สองขึ้นมา โดยตอนแรกๆ ที่ใช้อาจจะใช้ในความหมายว่า กระดาษ หรือที่เก็บกระดาษ (หีบ) แต่เมื่อกระดาษเยอะมากขึ้นก็เลยนำมารวมกัน ทำเป็นเล่ม พอเห็นว่าเป็นเล่ม และเห็นว่าสามารถนำมาใช้งานได้สะดวกดี ก็เลยเริ่มมีการพัฒนา นำกระดาษที่ไม่ได้เขียนอะไรมาทำเป็นรูปเล่มบาง จนคนไทยรู้สึกว่าเคยชิน ก็เลยเรียกสิ่งที่ใช้ในการจดบันทึกว่า สมุด (แทนที่จะเรียกหนังสือว่าสมุด)
สวัสดีครับ
สมุึดไทยแบบโบราณ ภาษาใต้เรียกหนังสือบุด ดูเข้าเ้ค้ากับที่สันนิษฐานเหมือนกัน