กระบวนการสร้างครูที่เพลินกับการพัฒนา (๘๘) : ค้นหาฉันทะของผู้เรียนให้พบ

 

ปีการศึกษานี้ ช่วงชั้นที่ ๑-๒ มีการรวมเอาช่วงเวลาของหน่วยวิชาการงานไว้กับช่วงเวลาของชมรม ทำให้นักเรียนมีเวลาในการทำงานตามกลุ่มประสบการณ์ที่ตนเองเลือกถึง ๒ ชั่วโมงครึ่งทีเดียว 

 

ในสัปดาห์แรกนักเรียนจะได้เลือกว่าตนสนใจกลุ่มประสบการณ์อะไร  โดยให้เลือกไว้ ๒ อันดับ โดยจะให้สิทธิ์กับผู้ที่เลือกเป็นอันดับแรกก่อน โดยมีเงื่อนไขว่าถ้าอันดับแรกมีสมาชิกเต็มจำนวนแล้วคุณครูจะจัดให้ไปอยู่กลุ่มประสบการณ์ที่เลือกไว้ในลำดับถัดไป

 

หลังจากที่เลือกกลุ่มประสบการณ์กันเป็นที่เรียบร้อยแล้ว  คุณครูแคท – คัทลียา รัตนวงศ์  มักได้ยินเสียงนักเรียนห้อง ๒/๔ ประจำชั้นอยู่  พูดกันว่าบ่อยๆ ว่าเมื่อไหร่จะถึงวันอังคาร ครูแคทจึงถามไปว่า “ทำไมเหรอคะ” ธรรศตอบว่า “อยากเรียนกลุ่มประสบการณ์แล้วครับ” ทำให้ครูแอบแปลกใจอยู่นิดๆ ว่า ทำไมเด็กถึงได้ตื่นเต้นนัก ก็ไม่เห็นว่าจะต่างจากเดิม เพียงแค่ได้เวลาเพิ่มเท่านั้น 

 

ส่วนแบ่งปัน นักเรียนอีกคนเล่าให้ครูแคทฟังว่าที่เขาเลือกกลุ่มประสบการณ์การทำสวนแนวตั้งก็เพราะ “ผมชอบด้วง และกลุ่มประสบการณ์นี้เป็นกลุ่มประสบการณ์เดียวที่ผมจะมีโอกาสได้เจอด้วงเพราะใกล้ชิดธรรมชาติมากที่สุด” 

 

ในหน่วยวิชามานุษกับโลก เด็กๆ ได้เรียนรู้เรื่องพืช   และในสัปดาห์แรกๆ เป็นการเรียนรู้เรื่องเมล็ด และการทดลองปลูกพืชจากเมล็ด  เด็กๆ ดูกระตือรือร้นมาก  ข้าวใหม่ ๒/๓ มาถามครูว่า  “เมื่อไหร่จะได้ไปปลูกสักที” ส่วนคนที่อยู่กลุ่มประสบการณ์สวนแนวตั้งก็บอกว่า “ของผมได้ปลูกแล้วในชั่วโมงกลุ่มประสบการณ์” พร้อมกับทำหน้าอวดเพื่อนเล็กน้อย  

 

เคน ๒/๔ เป็น “เด็กขี้เล่น” ซึ่งเป็นการนิยามของตัวเคนเอง เคนมีรูปร่างเล็กกะทัดรัดและมีเสียงเล็กๆ ชอบเดินไปเดินมาเพื่อหาอะไรเล่นตลอดเวลา นั่งนิ่งๆ ไม่ค่อยได้ แม้ว่าจะนั่งอยู่ที่โต๊ะแถวหน้าสุดก็ตาม 

 

เมื่อถึงชั่วโมงที่ต้องปลูกพืช  เคนตั้งใจระบายสีตกแต่งกระถางดินเผาโดยไม่ละจากงานที่ทำอยู่เลย  และสามารถทำเสร็จในเวลาพักกลางวันโดยที่ครูไม่ต้องไปกำกับดูแลใดๆ และเมื่อสีบนกระถางที่วาดไว้แห้งสนิทก็ได้เวลาปลูก เคนก็พยายามเลือกเมล็ดทานตะวันที่เคนเล่าว่าเขาแบ่งมาจากอาหารของหนูแฮมส์เตอร์ที่บ้าน 

 

หลังจากที่ได้ปลูกลงไป  เคนมาถามทุกวันว่า “เมื่อไหร่ของผมจะงอกครับ ของเพื่อนๆ งอกกันหมดแล้ว ของผมยังไม่งอกเลย “ ก็เลยชวนเคนคิดว่าเป็นเพราะอะไรจึงไม่งอก  ถามว่า “เคนได้รดน้ำทุกวันหรือเปล่า รดปริมาณแค่ไหน” เคนตอบว่า “รดทุกวัน เช้าเย็น ครั้งละ ๒ แก้ว” พอครูแคทถามถึงเมล็ดว่าเอามาจากไหน  จึงเข้าใจได้ว่าเหตุใดเมล็ดที่เคนนำมาปลูกจึงไม่งอก เมื่อครูชวนเคนคิดว่าจะทำอย่างไรกันต่อดี  เคนบอกว่าเขาอยากจะปลูกใหม่ จึงไปขอเมล็ดของเพื่อนคนอื่นที่ยังเหลืออยู่มาลองปลูกดูใหม่

 

ในหน่วยวิชาจินตทัศน์ที่เป็นการเรียนรู้ในเรื่องของจินตภาพกับมโนทัศน์ ก็ไม่เคยปรากฏเลยว่าเคนจะสามารถนั่งทำงานได้อย่างต่อเนื่อง วันหนึ่งครูแคทมีโจทย์ให้สร้าง “พิกัดชื่อของเพื่อนในห้อง” อย่างน้อย ๑๐ ชื่อ และบอกว่าถ้าใครทำได้ครบทั้ง ๒๙ ชื่อ ครูแคทจะมีรางวัลให้เป็นต้นไม้ให้เด็กๆ เอามาตกแต่งห้องเรียน 

 

ไม่น่าเชื่อว่า  เคน เด็กขี้เล่นประจำห้อง ๒/๔ วันนี้ตั้งใจทำงานอย่าง ลุกจากที่นั่งเพียง ๒ ครั้งเพื่อไปเหล่าสีเท่านั้น  เมื่อครูแคทเดินเข้าไปให้กำลังใจ  เคนตอบว่า “ผมอยากได้รางวัล  ผมชอบต้นไม้”  เคนทำพิกัดของชื่อเพื่อน ๑๐ คนแรกเสร็จทันเวลาได้อย่างเฉียดฉิว เขาเดินมาหาครูแล้วบอกว่า “ผมจะเอากลับไปทำที่บ้านแล้วเอามาส่งครูแคทวันจันทร์ได้มั๊ยครับ” 

 

เช้าวันจันทร์เคนเอางานมาส่งพร้อมกับทวงต้นไม้  แต่เคนก็ยังหาชื่อเพื่อนได้ไม่ครบ ครูจึงทวนกติกาให้ฟังว่าต้องครบ ๒๙ ชื่อนะคะ  เคนจึงบอกว่า “ผมจะเอากลับไปทำใหม่ ไม่คิดว่าเคนจะมีความอดทนและความเพียรได้มากขนาดนี้ 

 

และตอนเย็นพักกลางวันของวันศุกร์ที่ผ่านมา  เคนหน้าตาตื่นวิ่งมาหาครูแคทในขณะที่กำลังช่วยห้อง ๓ หาสาเหตที่ต้นไม้ไม่งอกอยู่  เคนเข้ามาบอกว่า “ผมอะไรจะบอกครูแคทครับ  และครูแคทต้องไปกับผม”

 

เมื่อบอกให้เคนรอก่อน  เคนก็รอ  และเดินตามไปทุกที่  และบอกด้วยว่า “ผมมีอะไรจะบอก  แต่ครูแคทต้องไปเห็นด้วยตาของตัวเองด้วย”พอเสร็จธุระกับเพื่อนห้อง๒/๓ ก็เดินตามเคนไปข้างห้อง ๒/๔ แล้วเคนก็เดินไปที่กระถางของตัวเองพร้อมกับชี้ให้ครูแคทดูด้วยความตื่นเต้นและพูดว่า “พืชของผมงอกแล้ว!”

 

เคยถามเคนว่า “ทำไมถึงชอบต้นไม้” เคนตอบไม่ได้ว่าทำไม ตอบเพียงว่า “ไม่รู้ก็มันชอบ” เลยถามไปว่าแล้วเคนอยู่กลุ่มประสบการณ์อะไร  เคนบอกว่า “อยู่ละครครับ” ก็เลยถามว่า “ชอบปลูกต้นไม้ทำไมไปอยู่กลุ่มละครล่ะ” เคนตอบว่า “เพราะมันเต็มครับ”

 

แม้ว่าเคนจะไม่ได้อยู่กลุ่มประสบการณ์การทำสวนแนวตั้ง  และยังตอบครูแคทไม่ได้ว่าเพราะเหตุใดจึงชอบต้นไม้  แต่ความรักในการปลูกต้นไม้ของเคนก็ทำให้เคนมีฉันทะในการทำการบ้านวิชาจินทัศน์จนเสร็จ และทำเรื่องต่างๆ ได้เกินความคาดหมายของครูไปมากมาย 

 

เรื่องของเคนบอกครูว่า “การสร้างฉันทะ และการค้นหาฉันทะของเด็กให้พบ ควรจะเป็นภาระหน้าที่หลักของการทำงานในภาคเรียนแรกของครูทุกคน”