เรียนรู้สร้างสรรค์ในบ้านพอเพียง

อย่าบอกนะว่าเด็กพัฒนาไม่ได้ มีแต่ครูที่ไม่พัฒนาวิธีสอน

เรียนรู้สร้างสรรค์ในบ้านพอเพียง

     ผมอ่านหนังสือและเข้าอบรมสัมมนาที่สพฐ.จัดหลายครั้ง ตลอดจนรับฟังการนิเทศจากศึกษานิเทศก์ เกี่ยวกับแนวทางการพัฒนาคุณภาพโรงเรียนขนาดเล็ก ที่ควรพุ่งประเด็นไปที่แหล่งเรียนรู้ ทั้งผู้บริหารและครูควรให้ความสำคัญและทำจริง ประโยชน์จะเกิดกับครูและนักเรียน ส่งผลดีทั้งผู้ปกครองและชุมชน ตอนแรกผมเฉยๆ เพราะมีงานอื่นให้ทำอีกมาก แต่พอหันมาจริงจังกับแหล่งเรียนรู้และสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ก็พบว่าเป็นผลดีในระยะยาว และยั่งยืน ไม่ต้องเหนื่อยแล้วเหนื่อยอีก สามารถบูรณาการงานต่างๆได้ครบวงจร

     ตัวอย่างที่เห็นชัดเลย ก็ตอนก่อนปิดภาคเรียน คุรุสภาประชาสัมพันธ์โครงการ "หนึ่งโรงเรียน หนึ่งนวัตกรรม"ซึ่งจัดมาหลายปี ผมสนใจมานานแล้วและติดตามผลงานของโรงเรียนต่างๆที่คุรุสภานำมาจัดทำรวมเล่ม อ่านแล้วก็คิดว่าเรายังอีกไกล ปีนี้ตัดสินใจถามครูในที่ประชุม ทุกคนตอบเป็นเสียงเดียวกันว่า โรงเรียนบ้านหนองผือพร้อมส่งโครงการประกวด ผมให้ครูเลือกว่าจะส่งประเภทไหน สื่อ รูปแบบ วิธีสอน หนังสือ หรือแหล่งเรียนรู้ ครูเลือกแหล่งเรียนรู้ ด้วยเหตุผลว่ามีอยู่แล้ว เพียงแค่เขียนบรรยายกระบวนการจัดทำ แต่ต้องมีภาพประกอบที่เป็นทั้งภาพนิ่งและภาพเคลื่อนไหว

     เข้าใจตรงกันแล้ว ก่อนแยกย้ายไปปิดเทอม ผมแบ่งงานให้ครูช่วยกัน ครูปลาเอกคอมพิวเตอร์ ให้พิมพ์ต้นฉบับ ซึ่งผมอาสาเขียนบรรยายกิจกรรมให้ คุรุสภากำหนดไม่เกิน ๒๐ หน้า ส่ง ๓ เล่ม  ครูอีก ๒ ท่านรวบรวมภาพประกอบที่มีอยู่แล้ว จัดหมวดหมู่ให้เป็นระบบและถ่ายวีดีโอสภาพของโรงเรียน แล้วก็มาจบที่ครูปลา นำทั้งหมดลงแผ่นซีดี รวม ๓ แผ่น ส่งผ่านเขตพื้นที่การศึกษา

     ดูจากเกณฑ์การประกวด หนึ่งโรงเรียน หนึ่งนวัตกรรม เป็นเรื่องใหญ่ ที่มีรายละเอียดมาก ข้อดีคือแข่งกับตัวเอง ถึงเกณฑ์ก็ผ่าน แล้วรับเหรียญทอง เหรียญเงิน และทองแดงไป ไม่มีเงินรางวัล แต่ผมและคณะครูทำเสร็จอย่างสบายใจ ใช้เวลาเพียงสัปดาห์เดียวก็เรียบร้อย ส่งทันเวลาและไม่ได้กังวลเรื่องรางวัล ได้ผลงานรูปเล่มไว้เป็นที่ระลึกก็สุดจะภูมิใจแล้ว

     ประชุมครูก่อนเปิดภาคเรียน ให้ครูอ่านต้นฉบับนวัตกรรมด้านแหล่งเรียนรู้ที่ส่งประกวด เพื่อให้ครูเข้าใจแนวทางการจัดการความรู้ ที่มีอยู่ใกล้ตัว ที่ครูและเด็กได้สัมผัสอยู่ทุกวัน แลกเปลี่ยนเรียนรู้อยู่บ่อยๆ ทำอย่างไรจะจัดหมวดหมู่ที่เป็นกระบวนการและคุณค่า และเขียนออกมาในเชิงบรรยายสั้นๆง่ายๆ ซึ่งไม่จำเป็นต้องเป็นแหล่งเรียนรู้อย่างเดียว วิธีการสอนในห้องเรียนของครูก็ได้ ที่ทำให้เด็กพัฒนาขึ้น (อย่าบอกนะว่าเด็กพัฒนาไม่ได้ มีแต่ครูนั่นแหละที่ไม่พัฒนาวิธีสอน) 

     ยกตัวอย่างกิจกรรมที่ผมเขียนไป เช่น แปลงเกษตรปลอดสารพิษ บอกวิธีการทำแปลง การเตรียมดิน การจัดทำปุ๋ยบำรุงดิน แต่ละภาคเรียนปลูกอะไรบ้าง ใครเป็นผู้ปฏิบัติ อะไรคือปัญหาอุปสรรค แล้วบูรณาการกิจกรรมในแต่ละสาระวิชาอย่างไร เช่น วิทยาศาสตร์ เรียนรู้ส่วนประกอบของพืช องค์ประกอบของดิน การงานอาชีพ(เกษตร) เช่น เรียนรู้เรื่องปุ๋ยเรื่องพันธุ์พืช สุขศึกษา ก็เรื่องประโยชน์ของผัก คณิตศาสตร์ ก็หาพื้นที่ของแปลงเกษตร และวิชาภาษาไทย ให้เขียนบันทึก เล่าประสบการณ์ก็หลายครั้ง

     ส่วนบ่อปลาพาเพลิน ที่เป็นบ่อซีเมนต์และถังน้ำฝน นอกจากจะบอกวิธีการดำเนินงานแล้ว ยังได้บรรยายประสิทธิภาพที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ เรื่องระบบนิเวศน์ เป็นบ่อปลาสาธิตที่ผู้ปกครองสามารถนำไปเป็นตัวอย่างด้านอาชีพเสริมได้ การนำเสนอของผม มาจบลงที่ ศูนย์การเรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ที่เป็นศูนย์รวมหลักการทฤษฎี ผลิตภัณฑ์และผลงานโรงเรียน ที่เอื้อให้ครูจัดการเรียนการสอน คิดไม่ออกบอกไม่ถูก ให้เข้าไปในศูนย์ แล้วจะเข้าใจงานตลอดแนว

    ทั้งหมดทั้งมวล ยังพบปัญหาและข้อแก้ไข แต่เป็นเรื่องง่ายเสียแล้ว ที่ผมและคณะครูจะเดินหน้าต่อ เสียดายไม่ทันได้บอกคุรุสภาว่านวัตกรรมด้านแหล่งเรียนส่งให้ผลสัมฤทธิ์ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด อย่าง ภาษาไทย ป.๖ ONET ระดับชาติเฉลี่ย ๕๐.๐๔ โรงเรียนบ้านหนองผือ ๖๒.๔๐ ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อแล้ว

ขอเชิญแวะชมแหล่งเรียนรู้ที่www.bannongphue.comครับ

[ขจิต ฝอยทอง]

ผอ ครับ ถ้าเพิ่มเรียนภาษาอังกฤษ ผัก ปลา เป็นภาษาอังกฤษก็น่าสนุก แค่ผัก ข้าว กบ แย้ โอโห ได้ศัพท์เต็มเลย

[สันติสุข]

• มายืนยันว่า เด็กทุกคนเปลี่ยนแปลงได้ มีแต่วิธีจัดการเรียนรู้นั่นแหละที่ไม่พัฒนา
• เคยเห็นโรงเรียนบางแห่งจัดแหล่งเรียนรู้ได้น่าสนใจมากเช่น คือจัดเป็นกึ่งๆอุทยานแค่เดินผ่านก็รู้ได้ทันที่ว่าเป็นพื้นที่ของสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา มีธงของประเทศในอาเซี่ยน มีนาฬิกาเทียบเวลาของเมืองใหญ่ๆในโลก มีลูกโลกที่เคลื่อนไหว มีภาพข่าวและเหตุการณ์สำคัญที่เกิดขึ้นสดๆร้อนๆในประเทศและต่างประเทศ หรือเดินผ่านไปอีกอาคารก็สัมผัสได้ว่าเป็นพื้นที่ของสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ เพราะแค่สวนหย่อมด้านหน้าก็ประดับประดาด้วยตัวเลข สัญลักษณ์ เครื่องหมาย สูตรคำนวณและเรื่องราวเกี่ยวกับคณิตศาสตร์ที่จัดวางลงในสวนหย่อมได้อย่างลงตัว
• ขอเป็นกำลังใจให้ทีมงานทุกคนในโรงเรียนครับ

[ชยันต์ เพชรศรีจันทร์]

สวัสดีครับ ท่าน อาจารย์ขจิต ท่านอาจารย์สันติสุข ขอบคุณมากนะครับ ภาษาอังกฤษ ยังเป็นวิชาที่มีกิจกรรมไม่หลากหลาย ผลที่ออกมาดีกว่าปีที่แล้ว แต่ยังไม่เป็นไปตามเป้าหมาย ต้องปรับปรุงครับ โรงเรียน ยังคงต้องสร้างองค์ความรู้จากสิ่งแวดล้อม เพื่องานประกันคุณภาพ และการเรียนรู้อย่างมีความสุข

[มนัสดา]

สวัสดีค่ะท่านผอ.ชยันต์

• คุณยายเชื่อค่ะว่าเกิดประโยชน์จริงๆ
• ขอเอาใจช่วยให้ได้รับรางวัลที่ 1 นะคะ เพื่อเป็นเกียรติประวัติให้กับโรงเรียนค่ะ
• ส่งกำลังใจมาให้ท่านผอ.และคณะครูทุกท่านด้วยค่ะ
• 

[Dr. Ple]

 

 

- คุณครู....จะยุ้งกับการเรียนรู้สร้างสรรค์

- คุณหมอน้อย/หมอใหญ่...ก็ยุ่งกับยุง...ไข้เลือดออก ก็จะมาใน..หน้าฝน..อีกแล้วค่ะท่าน ผอ. ชยันต์